Morgunblaðið - 18.09.1996, Blaðsíða 32

32 MIÐVIKUDAGUR 18. SEPTEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
SIGRIÐUR G.
BR YNJÓLFSDÓTTIR
PETERSEN
+ Sigríður Guð-
laug Brynjólfs-
dóttir fæddist í
Reykjavík 23. febr-
úar 1910. Hún lést á
hjúkrunarheimilinu
Eir í Reykjavík 18.
ágúst siðastliðinn.
Hún var dóttir hjón-
anna Guðnýjar
Magnúsdóttur hús-
móður frá Vogum á
Vatnsleysuströnd, f.
1870, d. 1931, og
Brynjólfs Þorláks-
sonar, organista og
söngsljóra, frá
Nýjabæ á Seltjarn-
arnesi, f. 1867, d. 1950. Sigríður
ólst upp í Reykjavík. Systkini
Sigríðar voru: Þóra hattasauma-
kona, f. 1890, d. 1933, Þorlákur,
f. 1892, d. 1893, Kristín Guð-
ríður saumakona, f. 1894, d.
1987, Ágúst læknanemi, f. 1897,
d. 1921, Þórunn, f. 1901, d. 1903,
Jóhanna Lilja verslunarmaður,
f. 1902, d. 1975, og Þórunn hús-
móðir, f. 1905, d. 1944.
Sigríður giftist 1934 Gísla
Friðriki Petersen, f. 21. febrúar
1906, d. 18. júlí 1992, röntgen-
lækni, síðar prófessor og yfir-
lækni á röntgendeild
Landspítalans. Gísli
var sonur Guðbjarg-
ar Jóninu Gísladótt-
ur, f. 1880, d. 1969,
og Aage Lauritz Pet-
ersen, f. 1879, d.
1959, verkfræðings.
Þau eignuðust þrjá
syni, Má, f. 13. ágúst
1936, látinn nokkru
eftir fæðingu, Þóri,
f. 8. desember 1937,
og Áka, f. 26. mars
1945, d. 13. febrúar
1986. Þórir er tann-
læknir í Kópavogi,
kvæntur Helgu Sig-
utjónsdóttur, kennara og bæj-
arfulltrúa, f. 1936. Börn þeirra:
Brynjólfur, forritari á Fiskistofu,
f. 1958, Herdís leikskólakennari,
búsett í Lúxemborg, f. 1963, og
Gísli Friðrik læknanemi, f. 1969.
Herdís er gift Ingva Kristjáni
Guttormssyni, flugmanni hjá
Cargolux, f. 1963. Börn þeirra:
Guttormur Arnar, f. 1985, og
Eva frena, f. 1987. Áki var bóka-
safnsfræðingur, ókvæntur og
barnlaus.
Útför Sigríðar fór fram í kyrr-
þey.
Langri og gifturíkri ævi tengda-
móður minnar, Sigríðar G. Brynj-
ólfsdóttur, er lokið.
Sigríður Guðlaug var yngst átta
systkina, en sex þeirra náðu fullorð-
insaldri. Er hún var þriggja, vildi
faðir hennar, sem var organisti og
söngstjóri, freista gæfunnar vestan
'hafs. Ætlunin var að koma aftur
eftir tvö ár, en raunin varð önnur.
Hann kom ekki aftur frá Kanada
fyrr en rúmum tuttugu árum síðar.
Þá var Guðný, kona hans, látin fyr-
ir fáum árum og börnin uppkomin.
Má nærri geta, að lífið hefur ekki
alltaf verið dans á rósum fyrir ein-
stæða móður á þessum árum, en
Guðný var einstök mannkostakona,
greind og vel lesin, kjarkmikil, dug-
leg, hlý í viðmóti og einstaklega
verklagin. Hún var börnum sínum
bæði móðir og faðir og tókst að
halda saman heimilinu. Hún var
staðráðin í að veita börnum sínum
þá menntun, sem hugur þeirra stæði
til. Ágúst, eini sonurinn, sem komst
á legg, gekk menntaveginn og var
langt kominn í læknisnámi, þegar
hann varð „hvíta dauðanum" að
bráð, 24 ára gamall. Missir sonarins
varð móðurinni næstum ofviða, en
áður hafði hún misst tvö börn, ann-
að hálfs árs, hitt tveggja ára. En
Guðný bognaði en brotnaði ekki.
Hún lauk uppeldishlutverki sínu
með sóma. Dæturnar fjórar urðu
farsæiar konur, dugmiklar og list-
hneigðar.
En Guðný átti góða að, fyrst og
fremst Þorkel, bróður Brynjólfs,
sem gaukaði ýmsu að heimilinu,
þegar í harðbakkann sló. Eldri
systkinin lögðu líka sitt af mörkum,
en elstu systurnar, Þóra og Kristín,
voru komnar yfir tvítugt þegar fað-
ir þeirra fór. Einnig átti Guðný
hauk í horni, þar sem var Gunnar
Benediktsson lögmaður, frændi
hennar og drengur góður. Gunnar
er látinn fyrir mörgum árum, en
t
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar,
sonur, bróðir og mágur,
SIGURÞÓR KRISTJÁNSSON,
matreiðslumaður,
Klapparholti 6,
Hafnarfirði,
lést sunnudaginn 15. september.
Útförin fer fram frá Víðistaðakirkju
föstudaginn 20. september kl. 10.30.
Blóm og kransar vinsamlegast afþakk-
aðir. Þeim, sem vilja minnast hans, er bent á líknarfélög.
Guðrún Bríet Gunnarsdóttir,
Gunnar Rúnar, Brynjar og Hlin Sigurþórsbörn,
Sigrún Sigurðardóttir, Kristján Þórðarson,
Rósa Kristjánsdóttir, Benedikt Kristjánsson,
Fjóla Kristjánsdóttir, Jón Trausti Harðarson,
Kristján Kristjánsson, Borghildur Kjartansdóttir,
Reynir Kristjánsson, Soffia Helgadóttir,
Gunnar Kristjánsson, Ingigerður Sigurgeirsdóttir
og aðrir vandamenn.
t
Elskulegur eiginmaður minn, faðir,
tengdafaðir, afi og langafi,
ÓLAFUR ÁSMUNDSSON
trésmíðameistari,
Langagerði 78,
sem lést 12. september, verður jarð-
sunginn frá Bústaðakirkju föstudaginn
20. september kl. 13.30.
Auður Magnúsdóttir,
Ásmundur Ólafsson,
Hilmar Ólafsson, Aðalheiður Helgadóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
MINNIIMGAR
Jórunn ísleifsdóttir, ekkja hans er
á lífi á níræðisaldri.
Eins og áður segir var Sigríður
Guðlaug langyngst í stórum systkina-
hópi. Hún var yndi og eftirlæti eldri
systkinanna og hlaut að erfðum bestu
eiginleika foreidra sinna. Fríðleika,
greind, dugnað, snyrtimennsku,
skipulagshæfileika og geðprýði frá
móður sinni, en listfengi, m.a. ríkar
tónlistargáfur frá föður sínum. Sig-
ríður Guðlaug var því vel nestuð að
heiman, enda brást henni ekki boga-
listin. Hún stóð sig með prýði í öllu,
sem hún tók sér fyrir hendur. Á
unglingsárunum var hún fremst í
flokki skátastúlkna og lét sér ekki
fyrir bijósti brenna að skokka frá
Hveragerði til Reykjavíkur. Hún var
einnig góður skíðamaður og fór oft
á skíði í Skíðaskálann gamla. Einnig
var hún mikið fyrir ferðalög og vílaði
ekki fyrir sér að búa í tjaldi dögum
og jafnvel vikum saman. Hún stund-
aði nám í píanóleik í Tónlistarskólan-
um og hefði náð langt í list sinni,
hefði hún ekki lagt píanóleikinn á
hilluna, þegar umsvifin á heimilinu
jukust.
Eftir að skólagöngu lauk, stundaði
Sigríður afgreiðslustörf, lengst í
Hljóðfæraverslun Sigríðar Helgadótt-
ur í Bankastræti og þar hitti hún í
fyrsta skipti mannsefnið sitt, ungan
læknakandídat, Gísla Friðrik Peters-
en frá Vestmannaeyjum. Hann spurði
um plötu, sem fékkst ekki í búðinni,
en afgreiðslustúlkan kvaðst skyldu
reyna að útvega honum hana síðar
í vikunni. En daginn eftir var hann
mættur, en platan ekki komin. „En,
jú, hún var að reyna að finna fyrir
hann þessa plötu, kannski væri hún
komin á morgun." Og auðvitað var
ástfanginn, ungur maður kominn að
búðar-dyrunum um leið og opnað var
morguninn eftir. Er ekki að orð-
lengja það, Eros hafði skotið örvum
sínum í hjörtun ungu og þá varð
ekki aftur snúið. Langt og farsælt
samband þeirra tveggja var staðfest
í heilögu hjónabandi tveimur árum
síðar, 3. nóvember 1934. Árið áður
voru þau í Svíþjóð, hann í framhalds-
námi, en hún sem aðstoðarsúlka á
hefðarheimili, líklega nokkurs konar
„au-pair“-stúlka þess tíma.
Aðalstörf Sigríðar eftir giftingu
urðu heimilisstörf og barnauppeldi,
enda ekki efast um í þá daga, að það
væri fullt starf fyrir konur. Heimili
þeirra Gísla var fyrstu árin á Eiríks-
götu 35, en árið 1943 keyptu þau
rúmgóða og sérlega fallega íbúð á
Hringbraut 43, þar sem þau bjuggu
í ellefu ár. Þá byggðu þau glæsilegt
hús á Oddagötu 16, þar sem þau
bjuggu til dauðadags eða hátt í fjöru-
tíu ár.
Ég kom í íjölskylduna, þegar hún
var nýflutt á Oddagötuna. Þá var
Sigríður í essinu sínu. Hún var allt
í senn húsfreyjan, sem töfraði fram
veislumat úr litlu og með engum fyr-
irvara, skipuleggjandinn, sem stjórn-
aði verklegum framkvæmdum, mál-
arinn sem málaði íbúðina, hönnuðu-
inn, sem hannaði innréttingar og
garðyrkjumaðurinn, sem kom upp
skrúðgarði, þar sem var að finna
sjaldgæfar og fagrar jurtir. En hún
var líka glæsileg heims-dama, víðför-
ul umfram flestar konur og eftirsótt
í veislum sem borðdama stóru nafn-
anna í læknaheiminum, vel lesin og
vel máli farin.
Þegar við Þórir kveðjum nú góða
móður og tengdamóður, kveðjum við
um leið heim sem var, en er horf-
inn. Með Sigríði er brostinn síðasti
hlekkurinn, sem tengdi okkur við
eldri kynslóðina og fortíðina. Fyrir
mér var heimur Sigríðar Oddagata
16, þar sem ég kynntist henni fyrst
fyrir réttum 40 árum. Það var þak-
araverkfall þetta sumar, þegar ég
var kynnt fyrir væntanlegum
tengdaforeldrum og mági, og engin
brauð að fá. En Sigríður lét það
ekki á sig fá. Hún kunni „brauð að
baka“ eins og annað, sem laut að
matargerð og heimilishaldi. Heima-
bakað brauð varð því það fyrsta, sem
ég lét inn fyrir mínar varir í þessu
húsi, sem varð mér æ kærara eftir
því sem árin liðu.
Árin á Oddagötunni urðu blóma-
skeiðið í lífi þeirra Gísla. í um þeð
bil aldarfjórðung áttu þau þai góða
daga. Þetta var svolítið sérstakur
heimur, a.m.k. fyrir mig, ungu stúlk-
una úr Kópavoginum. Þarna var
margt stórmennið, doktor Gylfi og
Gurra, kona hans, létt á fæti eins
og ung stúlka og bauð inn litla
stráknum okkar og gaf honum fána
og fleira annað fínirí frá útlöndum.
Þarna var dr. Gunnar Thoroddsen á
ráðherrabílnum og fallega konan
hans, hún Vala, og litla stelpan
þeirra, sem langaði a_ð passa Binna
litla. Þarna var líka Olafur Jóhann-
esson og Dóra, kona hans. Olafur
svolítið virðulegur, en Dóra létt og
kát og alltaf til í að spjalla. Ekki
má gleyma Dóru yngri, sem var
barnapían okkar í nokkur ár, sú eina
sem prinsessan á heimilinu vildi þýð-
ast. En þær voru fleiri telpurnar, sem
vildu passa litlu barnabörnin, sem
bjuggu um tíma með foreldrum sín-
um í kjöllurunum á Oddagötu og
Aragötu; hún Sigrún hans Stein-
gríms, Helga hans Þorkels, Kristín
hans Gunnars og Dóra hans Ólafs.
Atorkusamar telpur, skýrar vel og
skynsamar.
Starf Gísla krafðist töluverðra
ferðalaga, og eftir að drengirnir
stálpuðust fór Sigríður oftast með
honum. Minnisstæðust varð þeim
báðum mánaðarferð til Mexíkó sum-
arið 1956, á heimsþing röntg-
enlækna. Þar komu þau inn í annan
og nýjan heim, hreinan ævintýra-
heim, sem gleymdist aldrei. Gísli fór
líka í námsferðir, bæði til Danmerk-
ur og Þýskalands. Sumarið 1936
voru þau bæði í Þýskalandi og
hlýddu á Hitler flytja eina af frægum
æsingarræðum sínum. Löngu síðar
minntust þau þess, að þrátt fyrir
hitann úti, fór um þau kaldur hroll-
ur, er þau horfðu á manninn og
hlýddu á orð hans. Það stafaði frá
honum kulda og illsku, sem smaug
inn í hugann og settist þar að.
Barnabörnin þijú voru augasteinar
afa og ömmu og allajafna á Oddagöt-
unni, þegar foreldrarnir brugðu sér
af bæ. Ekki þurfti að efast um aðbún-
aðinn, prinsessan og prinsarnir tveir
voru öll höfð í hávegum og dekrað
við þau svo mjög, að stundum var
ekki sóst eftir að komá heim í hvers-
dagsleikann hjá mömmu og pabba.
En sorgin gleymir engum. Fyrir
tíu árum misstu þau yngri son sinn,
Áka, en hann lést úr hvítblæði fer-
tugur að aldri. Um það leyti var
heilsu Gísla Friðriks tekið að hraka,
en hann lést eftir erfið veikindi fyrir
fjórum árum. Það er sagt, að tíminn
lækni öll sár, ég held samt, að tíminn
hafi ekki náð að sefa harm tengda-
móður minnar, svo mjög tregaði hún
Áka, yndi sitt og eftirlæti. En henni
fór eins og móður sinni forðum. Hún
bognaði en brotnaði ekki.
Ettir lát Gísla bjó Sigríður áfram
í húsinu á Oddagötu, en hún var þar
ekki ein. Ung stúlka, Kristín Helga
Markúsdóttir laganemi, bjó í litlu
kjallaraíbúðinni. Þær uðru góðar vin-
konur og mátu hvor aðra mikils.
Fyrir tæpum þremur árum veiktist
Sigríður Guðlaug alvarlega og var
sjúklingur síðan. Sl. eitt og hálft ár
dvaldist hún á Hjúkrunarheimilinu
Eir, þar sem hún fékk góða aðhlynn-
ingu til hinstu stundar.
Við Þórir, börn okkar og barna-
börn kveðjum nú konuna, sem var
stóra nafnið í lífi okkar um árabil,
og þökkum henni samfylgdina. Að
leiðarlokum langar okkur að þakka
góðum vinkonum hennar tryggð
þeirra og elskusemi, einkum æsku-
vinkonunni Jórunni ísleifsdóttur,
nágrannakonunni Bergljótu Sigur-
jónsson og vinkonunni Annellu Stef-
ánsdóttur. Allar þessar konur studdu
Sigríði Guðlaugu í blíðu og stríðu
og tóku þátt í veikindum hennar síð-
ustu árin. Slík vinátta og umhyggja
fyrir öðrum er fágæt.
Helga Sigurjónsdóttir.
HERDIS JONSDOTTIR
BIERING
+ Herdís Jónsdóttir Biering
fæddist á ísafirði 6. október
1919. Hún lést 2. september síð-
astliðinn og fór útför hennar
fram frá Dómkirkjunni 9. sept-
ember.
Enn einu sinni hefur hinn lúmski
óvinur, krabbinn, lagt að velli fríða
og föngulega læknisfrú. Hedda, ísfir-
skrar ættar, hefur nú lotið í duft
fyrir hinum illræmda óvini, sem hún
hefur barist við á öðru hnénu í nær
tvö ár. Æðrulaust gekk hún inn í
síðasta skeiðið, sama Heddan og
áður, uns yfir lauk. Þegar óvinurinn
nær sér í ham, verður ekki við neitt
ráðið og hann kemst upp með að
naga allt innanfrá hægt og bítandi.
í þetta skiptið fannst mér það veru-
lega sárt.
Þegar ég kynntist Heddu, fyrir
nær 40 árum, náði ég mér í vin til
lífstíðar. Þessi móðursystir konu
minnar, þá nýkomin frá Bandaríkj-
unum með Gunnari manni sínum,
sem lærði þar til sérfræðings í lækn-
isfræði, tók mér strax opnum og
afskaplega hlýjum örmum. Ilún
bærði með mér ljúfar kenndir, sem
þokuðu mér úr meðfæddum feimn-
ishjúpi til þokkalegrar öryggiskennd-
ar. Þegar ilmurinn úr eldhúsinu barst
fram í stofuna, bráðnaði síðasti klak-
inn og hún frelsaði mig til frambúð-
ar. Ekki spillti samstilling hennar og
Gunnars þessari tilfinningu. Þau
tóku manni eins og konungi. Alla tíð
síðan kom hún fram við mig eins og
fyrsta kvöldið og svo færðist alúð
hennar og þessi sterka hlýja einnig
yfir á börn mín og barnabörn, því
Hedda var mjög hænd að börnum.
Hedda og Gunnar voru mjög sam-
hent og líklega var hans þáttur í
heimahlýjunni svipaður, enda dreng-
ur góður. Þau unnu saman eins og
ein heild. Þegar annað var nefnt,
fylgdi hitt með.
Hedda var glæsileg kona, fríð,
hávaxin og fasmikil. Hún hafði
bjartan svip og glaðlegan og bros
hennar og smitandi hlátur lagði
áhyggjur manna fyrir róða. Hún
lagði sig fram við hvað sem hún tók
sér fyrir hendur. Hún var hamhleypa
til vinnu og tók stundum á sig um
of, fannst mér, án þess að það hnik-
aði ljúfri lund. Hún fylgdi í fótspor
móðursystur sinnar, Bjarneyjar
Samúelsdóttur, við hjúkrunarstörf
og yfirfærði það á konu mína, sem
mun nú reyna að halda uppi merki
þeirra í greininni.
Gengin er merk kona, sem átti
mikið en gaf enn meira. Alla hlýju
Heddu við mig vil ég þakka með þess-
um fátæklegu orðum og að leiðarlok-
um bið ég þann, sem öllu ræður, að
færa Heddu fram til sömu reisnar og
hún hafði í hérvistinni.
Eiríkur Páll Sveinsson.
Elsku Hedda frænka.
Helgargistingar hjá þér og Gunn-
ari í Hvassaleitinu eru ævintýra-
heimsóknir sem seint líða okkur úr
minni. Engin nema þú gast látið
okkur líða eins og litlum prinsessum
á háu barstólunum með nýkreistan
ávaxtasafa í morgunmat. Engin
nema þú gast átt svona stórt hús,
fyllt af ævintýrahlutum sem allir
máttu lenda í höndunum á stóreygð-
um litlum stelpum sem þreyttust
ekki á að fá að skoða.
Litlar „dömur“ í silki og shiffon
með fínu plastkollurnar í „konuleik"
í ævintýrahúsinu. Engin gat átt
svona fína froðukjóla svo ekki sé nú
talað um skóna sem voru í stíl. Ailt
kom þetta upp úr bláu „töfrakist-
unni“ í kjallaranum.
Þegar árin fóru að líða og „kon-
urnar með kollurnar" eltust tóku
önnur áhugamál við og viti
menn . . . það þurfti bara að færa
sig um herbergi. Baðherbergið var
næsti viðkomustaður þar sem hægt
var að finna allt milli himins og jarð-
ar í snyrtivörum, ilmefnum og öðru
því sem vekur áhuga unglings-
stúlkna.
Allt var að finna hjá þér, elsku
Hedda frænka, en það sem við eigum
eftir að sakna mest er stóri faðmur-
inn þinn með góðu lyktinni.
En meðan árin þreyta hjörtu hinna,
sem horfðu eftir þér í sárum trega,
þá blómgast enn, og blómgast ævinlega,
þitt bjarta vor í hugum vina þinna.
(Tómas Guðm.)
Sigríður Stephensen,
Ingunii Ásgeirsdóttir.