Morgunblaðið - 04.10.1996, Page 8

8 FÖSTUDAGUR 4. OKTÓBER 1996
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
NEI, elskurnar mínar, það er ekki væntanleg bók um mitt kynlíf. Ég verð að hugsa um
virðingu alþingis.
Reykjanesbær og varnarliðið
Samið um fráveitukerfi
RAMMASAMNINGUR hefur verið
undirritaður af Ellert Eiríkssyni
bæjarstjóra Reykjanesbæjar fyrir
hönd bæjaryfirvalda og Janis L.
Spruill fyrir hönd bandaríkjastjórn-
ar um uppbyggingu og rekstur frá-
veitukerfis fyrir Reykjanesbæ og
Vamarliðið á Keflavíkurflugvelli.
Að sögn Kristjáns Pálssonar for-
manns Verkefnisstjómar um frá-
rennslismál, felur samningurinn í
sér að samkomulag hefur náðst um
að leggja nýtt fráveitukerfí, vinna
kostnaðaráætlun og að hefjast
handa við hönnun kerfísins en enn-
þá er ósamið um skiptingu kostnað-
ar við sjálfa framkvæmdina.
„Það er búið að semja um að
Reykjanesbær muni sjá um upp-
byggingu kerfísins og rekstur þegar
samkomulag hefur tekist um kostn-
aðarskiptinguna," sagði hann. „Það
hefur tekið langan tíma að ná þessu
samkomulagi og að mínu mati erum
við komnir yfír erfíðasta hjallann,"
sagði Kristján.
Helmingaskipti
Að sögn Kristjáns hefur verið
samið um helmingaskipti á
hönnunarkostnaði en ekki er búið
að semja um skiptingu kostnaðar
við sjálft verkið. Lagðar verða
safnrásir sem taka munu við öllu
skólpi frá Keflavíkurflugvelli og
úr Njarðvíkurhverfi. Skólpið fer
um hreinsistöð og verður síðan
dælt 850 metra á haf út niður á
20 metra dýpi. Vllar skólprásir sem
liggja í fjörunum verða þar með
lagðar niður. Engin tímamörk hafa
verið sett en Kristján sagði að von-
ast væri til að endanlegur samning-
ur um kostnaðarskiptingu lægi fyr-
ir á síðari hluta næsta árs og að
framkvæmdir gætu þá hafist um
leið. Sagði hann að verkefnisstjórn-
in muni fljótlega taka fyrir með
sambærilegum hætti fráveitukerfi
í Keflavíkurhverfi.
Elsti varðveitti
HUNDRAÐ ár eru nú liðin frá því fram-
kvæmdum við Alþingisgarðinn lauk, en hann
er elzti varðveitti skrúðgarðurinn á Islandi.
I tilefni af aidarafmælinu var að morgni
skrúðgarðurinn
þingsetningardags á þriðjudag afhjúpaður
skjöldur í garðinum, sem Félag íslenzkra
landslagsarkitekta hafði frumkvæði að að
setja upp.
Merkjasala Krabbameinsfélagsins
Eykur sjálfstæði
aðildarfélaga
Steinunn Friðriksdóttir
Krabbameinsfélagið,
sem fagnar 45 ára
afmæli sínu í ár,
stendur fyrir árlegri merkja-
sölu sinni í þessari viku og
rennur allur ágóði til aðild-
arfélaga Krabbameinsfélags
Íslands sem eru 24 svæðis-
bundin félög og fimm stuðn-
ingshópar. Steinunn Frið-
riksdóttir er starfsmaður
Krabbameinsfélagsins og í
forsvari fyrir Styrk, samtök
krabbameinssjúklinga og
aðstandenda þeirra.
Hvernig hefur merkjasal-
an gengið á undanfömum
árum?
„Okkur er vel tekið og
iðulega hefur það komið fyr-
ir að fólk segir kannski fyrst
nei en snýr sér svo við og
spyr: „Sagðirðu Krabba-
meinsfélagið?" og þá vill það
kaupa. Ég held að félagið hafí
jákvæða ímynd og það sé vel lið-
ið. Núna seljum við bæði merki,
lyklaveski og penna með áletruðu
græna númerinu okkar
800 4040. Tekjur af sölunni gefa
stuðningshópunum ákveðið sjálf-
stæði til að standa undir starf-
semi sinni og þurfa þá ekki alltaf
að leita til Krabbameinnsfélags
íslands ef þá vantar fé.“
I hverju felst starfsemi að-
ildarfélaganna?
„Stuðningshóparnir hafa til
dæmis opið hús einu sinni í mán-
uði yfír vetrartímann þar sem
fólk getur komið saman og reynt
er að vera með fyrirlestra,
fræðslu og skemmtun í bland.
Krabbameinsfélag Reykjavíkur
er eitt svæðisbundna félagið. Það
hefur til dæmis verið mjög virkt
í forvörnum og í fræðslu um
skaðsemi reykinga í skólum hér
í Reykjavík og úti á landsbyggð-
inni auk þess sem þau hafa verið
með námskeið fyrir þá sem vilja
hætta að reykja. Krabbameinsfé-
lög úti á landi hafa bæði hlynnt
að sjúklingum úr sínu byggðar-
lagi og niðurgreitt dvalarkostnað
þegar þeir þurfa að dvelja í
Reykjavík."
Hvernig er aðstaðan fyrir
sjúklinga utan af landi sem koma
til Reykjavíkur í meðferð?
„Nýlega var tekin í notkun
íbúð á Rauðarárstíg 33 sem er
sú fjórða sem Krabbameinsfélag-
ið fær til afnota fyrir krabba-
meinssjúklinga og aðstandendur
þeirra á meðan á meðferð stend-
ur. íbúðirnar eru eign Krabba-
meinsfélagsins og
Rauða krossins en
Landspítalinn sér um
reksturinn og um út-
hlutun. Ég hef það
hlutverk, meðal ann-
ars, að vera tengiliður á milli
Krabbameinsfélagsins og úthlut-
unaraðiia."
Hvernig er reglubundinni leit
að krabbameini háttað?
„Ár hvert greinast um 900
íslendingar með krabbamein.
Þegar það er innvortis þá upp-
götvast það oft seint því margir
hirða kannski ekki um að leita
ráðgjafar eða til læknis nógu
snemma. Bijóstakrabbameinsleit
er eina reglubundna leitin í dag.
Það var reynt að leita að ristil-
krabbameini á tímabili en það
þótti ekki bera þann árangur að
það borgaði sig að halda henni
áfram.“
Nýta margir sér símaþjónustu
ykkar?
„Það er svolítið mismunandi
mikið. Græna símanúmerið okk-
ar hentar vel fólki sem finnst
► Steinunn er fædd á Siglufirði
árið 1934. Hún hefur verið í
forsvari fyrir Styrk, samtök
krabbameinssjúkiinga og að-
standenda þeirra, síðastliðin
átta ár. Hún starfar sem eftir-
litsmaður hjá Samkeppnis-
stofnun og gegnir hlutastarfi
hjá Krabbameinsfélaginu við
fjáröflunarverkefni meðal ann-
ars og er tengiliður milli félags-
ins og aðildarfélaga þess. Hún
er félagi í Lionsklúbbnum Eir.
Eiginmaður hennar heitir Jón
Árnason og þau eiga fimm upp-
komin börn og 15 bamaböm.
kannski ekki ástæða til að leita
til læknis með vandamál sín. Það
getur hringt inn og tveir hjúkrun-
arfræðingar svara á símatíma
auk þess sem hægt er að leggja
inn spumingar fyrir þá allan
sólarhringinn. Ef þeir eru ekki
með svör við spumingum fólks
leita þeir tii sérfræðinga á hveiju
sviði sem við höfum aðgang að.
Annars á fólk ekki að hika við
að leita læknis ef það hefur grun
um að það sé að veikjast. Lækn-
arnir eru nú einu sinni til að
veita fólki hjálp og reyna að
lækna það.“
Er Ijöldi krabbameinssjúkra að
dragast saman?
„Því miður fer tala sjúklinga
hækkandi. Sumir segja að þetta
sé velmegunarsjúkdómur sem
rekja megi til mataræðis og
streitu. Krabbamein er til dæmis
mun algengara í Norður-Evrópu
en í Suður-Evrópu.“
Hvemig hefur sjúkdómurinn
áhrif á fólk, eiga þeir sem einu
sinni fá hann ekki á
hættu aðfá hann aftur?
„Þegar fimm ár eru
frá því að meinið upp-
götvast og manneskj-
an er við þokkalega
heilsu þá telst það læknað. Þó
er ekki þar með sagt að meinið
geti ekki skotið upp kollinum
annars staðar í líkamanum. Hjá
þeim sem fá sjúkdóminn og sigr-
ast á honum breytist lífssýnin
og lífsstíllinn. Það eru níu ár síð-
an ég lenti í svona hremmingum
og ég tel að það hafí orðið mér
til góðs því þá fór ég að starfa
að hagsmunamálum krabba-
meinssjúkra."
Em margir í félaginu sem
ekki hafa kynnst krabbameini
af eigin raun?
„Einn læknir sagði við mig að
aðild að Krabbameinsfélaginu
ætti í raun að vera skylda fyrir
alla. Mjög margir, sem eru í fé-
lögunum, hafa ekki kynnst því
sjálfír en raunin er sú að flestir
Islendingar þekkja einhvem sem
hefur fengið þennan sjúkdóm.“
Lífssýnin og
lífsstíllinn
breytast