Morgunblaðið - 04.10.1996, Qupperneq 22

22 FÖSTUDAGUR 4. OKTÓBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
ERLEIMT
Jeltsín flytur útvarpsávarp og kveðst fullfær um að stjórna Rússlandi
Morðið á Rabin
Lýsir yfir stuðningi
við Alexander Lebed
Dæmdir í
fangelsi
fyrir
samsæri
Tel Aviv. Reuter.
Lebed sagður hafa hótað afsögn
Reuter
RÚSSNESKIR hermenn í Grosní reisa skilti með nöfnum her-
manna innanríkisráðuneytisins sem biðu bana í átökunum við
tsjetsjenska aðskilnaðarsinna.
Moskvu. Reuter.
BORÍS Jeltsín, forseti Rússlands,
flutti í gær útvarpsávarp þar sem
hann svaraði andstæðingum sínum,
sem vilja að hann segi af sér sökum
heilsubrests, og kvaðst enn fullfær
um að halda um stjórnartaumana.
Forsetinn lýsti ennfremur yfir stuðn-
ingi við Alexander Lebed, yfirmann
rússneska öryggisráðsins, og um-
deildan friðarsamning hans við að-
skilnaðarsinna í Tsjetsjníju. Fregnir
hermdu að Lebed hefði hótað að
segja af sér á fundi með forsetanum
síðar um daginn.
„Ég fylgist grannt með því sem
er að gerast í landinu. Ég nýt aðstoð-
ar öflugs iiðs sérfróðra embætt-
ismanna," sagði Jeltsín og talaði
hægt en skýrt í sex mínútna ávarpi,
sem tekið var upp á sjúkrahúsi í
Moskvu þar sem forsetinn býr sig
undir hjartaaðgerð eftir sex til tíu
vikur.
Forsetinn kvað ekkert hæft í stað-
hæfingum stjórnarandstæðinga um
að hann væri ekki fær um að stjórna
landinu vegna veikinda. „Ég sagði
fyrir kosningarnar og endurtek nú
- flýtið ykkur ekki að skipta um
þjóðhöfðingjamyndir. í landinu er
forseti við völd og þar að auki virk-
ur forseti!"
Markmiðið með ávarpinu var aug-
ljóslega að sannfæra rússnesku þjóð-
ina um að forsetinn héldi enn um
stjórnartaumana og væri nógu ern
til geta gengist undir hjartaaðgerð-
ina. Hann reyndi ennfremur að gera
lítið úr staðhæfingum andstæðinga
sinna um að ringulreið ríkti í stjórn-
kerfinu þar sem hann gæti ekki
starfað í Kremi. Leiðtogar stjórnar-
andstöðunnar sögðu á þinginu á
miðvikudag að landið væri án leið-
toga og kröfðust þess að gerðar
yrðu ráðstafanir tii að binda enda á
glundroðann.
Lebed segi ekki af sér
Jeltsín fór lofsamlegum orðum um
Lebed, sem var einnig gagnrýndur
á þinginu fyrir friðarsamninginn við
tsjetsjenska aðskilnaðarsinna og
hefur verið sakaður um heyja valda-
baráttu í Kreml í fjarveru forsetans.
„Aðstoðarmaður minn, Alexander
Lebed, hefur framfylgt fyrirmælum
mínum um að binda enda á átökin
í Tsjetsjníju,“ sagði Jeltsín og bætti
við að margt væri enn ógert við
framkvæmd friðarsamningsins.
Forsetinn hældi einnig Anatolí
Tsjúbajs skrifstofustjóra, og Viktor
Tsjernomyrdín forsætisráðherra,
sem eru ásamt Lebed sagðir hafa
háð valdabaráttu í Kreml.
Jeltsín ræddi síðar um daginn við
Lebed, er mun hafa hótað að segja
af sér vegna óánægju með að for-
veri hans sem æðsti öryggisráðgjafi
forsetans skuli hafa verið gerður að
formanni nefndar sem skipar æðstu
menn hersins. Jeltsín sagði í sjón-
varpsviðtali eftir fundinn að hann
hefði sagt við Lebed að hann hefði
enga ástæðu til að ræða afsögn
vegna þessa máls og mælst til þess
að hann héldi störfum sínum áfram.
Þetta er fyrsti fundur forsetans
og Lebeds frá því Jeltsín gerði hann
að sérstökum sendimanni sínum í
Tsjetsjníju 10. ágúst.
Forsetinn ræddi ennfremur við
Igor Rodíonov varnarmálaráðherra
um hvernig leysa bæri fjárhags-
vanda hersins, sem að sögn Lebeds
gæti leitt til uppreisnar meðal her-
manna vegna vangoldinna launa.
„Ég hef miklar áhyggjur af ástand-
inu í hernum," sagði forsetinn og
bætti við að ekki væri hægt að draga
það lengur að leysa vandann.
Embættismenn, sem fara með
varnarmál og málefni hersins, efna
til fundar í dag undir stjórn Tsjerno-
myrdíns og Jeltsín sagði að þeir
ættu að taka „raunhæfar ákvarðan-
ir“ um framtíð hersins.
Uppreisnarinnar
minnst
Jeltsín gaf ennfremur út yfírlýs-
ingu í tilefni þess að þijú ár eru lið-
in frá uppreisn harðlínumanna í
Moskvu, sem hann kvað niður með
því að senda skriðdreka að þinghús-
inu. 140 manns biðu bana í tveggja
daga átökum.
„Landið var á barmi borgarastyij-
aldar á þessum hörmulegu dögum,“
sagði Jeltsín. Hann kvaðst vona að
allir sem hlut áttu að máli hefðu
dregið réttan lærdóm af atburðunum
og gerðu allt sem þeir gætu til að
koma í veg fyrir að slíkt gæti gerst
aftur.
Forsetinn sagði í ávarpi sínu að
Tsjernomyrdín, æðstu ráðherrar
stjórnarinnar, héraðs- og borgar-
stjórar, ættu að fara í skóla landsins
og ræða sögu Rússlands við nemend-
ur. „Ég vil ávarpa skólabörnin sér-
staklega," sagði hann. „Verið ekki
hrædd við yfirvöldin og spyijið þau
beittra spuminga, til þess hafið þið
fullan rétt. Skrifið mér og segið
hvernig kennslustundin fór. Þið eruð
framtíð okkar.“
DÓMARI í Tel Aviv dæmdi í
gær Yigal Amir, morðingja
Yitzhaks Rabins, bróður Am-
irs og annan
strangtrúað-
an gyðing í
5-12 ára
fangelsi fyrir
að leggja á
ráðin um að
myrða ísra-
elska forsæt-
isráðherrann
og skipuleggja árásir á Pal-
estínumenn.
Yigal Amir, sem er 26 ára,
hafði áður verið dæmdur í
lífstíðarfangelsi fyrir að
myrða Rabin á friðarfundi í
Tel Aviv fýrir tæpu ári til að
mótmæla friðarsamningum
hans við Palestínumenn.
Dómarinn bætti við fimm ára
fangelsisdómi yfir honum í
gær og bróðir hans, Hagai
Amir, var dæmdur í 12 ára
fangelsi og Dror Adani sjö
ára.
Mennirnir þrír voru sak-
felldir í sérstökum réttarhöld-
um um morðsamsærið í síð-
asta mánuði. Þeir voru dæmd-
ir fyrir að leggja á ráðin um
að myrða Rabin í sprengjutil-
ræði eða með því að byrla
honum eitur og skipuleggja
árásir á Palestínumenn.
Hagai Amir var einnig dæmd-
ur fyrir ýmis brot á vopna-
löggjöfinni.
„Megum aldrei gleyma“
„Við verðum alltaf að muna
þennan atburð og megum
aldrei gleyma honum,“ sagði
dómarinn, Amnon Strashnov.
Yigal Amir kvaðst við réttar-
höldin vera stoltur af morðinu
á Rabin og aðeins iðrast þess
að hafa ekki myrt hann áður
en forsætisráðherrann samdi
um að láta hluta Vesturbakk-
ans og Gaza-svæðið af hendi
í samningunum við Palestínu-
menn.
Amir
KYNI\III\IG í X/estubæjarapóteki
í dag, föstudaginn 4. okt. kl. 14-18

VICHY
LABORATOIRES
V HEILSULIND HUÐARINNAR
%
V
Hrap Boeing þotunnar undan ströndum Perú
Sérfræð-
ingar
ráðþrota
Pasamayo og Ancon, Perú. Reuter.
SÉRFRÆÐINGAR í flugmálum
stóðu ráðþrota í gær og sögðust með
engu leyti skilja hvað valdið hefði
því að Boeing 757-þota perúska
flugfélagsins fórst undan ströndum
Perú í fyrrinótt. Brak þotunnar ligg-
ur á 150 metra dýpi 60 km undan
ströndu.
Flugstjóri þotunnar, Erick Schrei-
ber, tilkynnti um bilun í siglinga-
og stjórntölvum þotunnar fimm mín-
útum eftir flugtak og bað m.a. um
að flugvél yrði send á loft til að leið-
beina þotunni til baka til flugvallar-
ins í Lima. Elsa Carrera, samgöngu-
ráðherra, sagði að Schreiber hefði
haldið aðdáunarverðri rósemi allan
tímann meðan á fjarskiptunum stóð
en þeim lauk 28 mínútum eftir að
þau hófust. Þá bað hann flugumferð-
arstjóra að undirbúa björgunarstörf,
því þrátt fyrir að hann hefði dregið
úr afli til hreyflanna ykist flughraði
þotunnar stöðugt. Var það hið síð-
asta sem heyrðist frá henni.
„Þetta er ekki í fyrsta sinn sem
vél þessarar gerðar verður fyrir
svona bilun,“ sagði Carrera og sagði
að komast yrði að því hvers vegna
stjórntölvur flugvélarinnar hefðu bil-
að. John Nance, óháður flugmála-
fræðingur í Tacoma í Washington-
ríki, sagði að enda þótt of snemmt
væri að segja til um hvað leitt hefði
til slyssins, væri afar ólíklegt, að
siglingatækin gætu bilað með öllu.
Möguleikar á því væru afar litlir.
Susan Bradley, talsmaður Boeing-
verksmiðjanna, var enn ákveðnari í
ummælum sínum „Það hefur enginn
heyrt um svona lagað áður. Þetta
hefur aldrei gerst og mun líklega
aldrei eiga sér stað,“ sagði hún og
bætti við, að stjórntæki Boeing-757
þotu væri þreföld og bilaði eitt sigl-
inga- eða stýrikerfi væru hin til vara.
„Og þótt allt tölvukerfið bilaði væri
eftir sem áður hægt að fljúga flug-
vélinni með gamla laginu, með hönd-
unum,“ sagði Bradley.
Allir, sem um borð voru fórust,
61 farþegi og níu manna áhöfn. I
gær höfðu lík 10 fundist en talið er
að langflest hinna séu í búk þotunn-
ar á hafsbotni. Þotan var í eigu
bandarísks eignarhaldsfyrirtækis.