Morgunblaðið - 01.11.1996, Qupperneq 43

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 1. NÓVEMBER 1996 43
þegar illa horfði fyrir fyrirtækjunum,
enda var hann stundum kallaður
„fyrirtækjalæknir". Bar þetta vott
um fjölhæfni hans og hugrekki við
að takast á hendur erfið verkefni.
Jafnframt öllu þessu starfaði hann
innan Alþýðuflokksins og lét mjög
til sín taka í pólitík. Hann var valinn
til margra trúnaðarstarfa, þar á
meðal framboða og sat hann á Al-
þingi tvö kjörtímabil, en var lengi
með annan fótinn inni á þingi sem
varaþingmaður. Þar var hann djarfur
málflytjandi sem naut þekkingar
sinnar á mörgum þáttum atvinnulífs-
ins og héruðum landsins.
Enn átti Pétur tíma aflögu til fé-
lagsstarfa í Oddfellow-reglunni og
loks tók hann að sér að vera ræðis-
maður Luxemborgar á íslandi. Það
eitt er út af fyrir sig mikill heiður
að vera valinn til slíkrar stöðu fyrir
eina af nánustu vinaþjóðum Islend-
inga.
Eins og oft í pólitíkinni kemur
röðin seinast að fjölskyldunni - en
hún stóð sem betur fer nær Pétri en
að svo færi. Hann og hin ágæta
kona hans Hrefna Guðmundsdóttir
ólu upp stóran og myndariegan
barnahóp. Stendur hún nú í hópi
barna, tengdabarna og barnabarna
sem harma hinn látna höfðingja og
fjölskylduhöfuð.
Eg sendi Hrefnu og þeim öllum
innilegar samúðarkveðjur.
Benedikt Gröndal.
„ ... því að þar sem fjöllin og
hafið halda höndum saman yfir
mennina eru kynnin föst og kveðj-
umar sárar.“ -
Þessi orð skáldsins og Snæfell-
ingsins Jóhanns Jónssonar er hann
ritaði við fráfall á heimaslóðum sín-
um koma mér í hug er ég minnist
vinar míns og samstarfsmanns um
áratugi Péturs Péturssonar, en hann
var einmitt fæddur og átti sín æsku-
ár þar vestra og þingmaður sýslunga
sinna um skeið.
Okkar fyrstu kynni voru þau, að
á þingi Sambands ungra jafnaðar-
manna haustið 1950 tók ég eftir
þessum hressa og glaðbeitta unga
manni og áttum við þar nokkur orða-
skipti saman. Ekki óraði mig þá að
við ættum eftir að eiga áratuga sam-
starf - gagnkvæmt traust og vin-
áttu. - En enginn veit sína ævi fyrr
en öll er.
Næst lágu leiðir okkar saman árið
1956, er ég var búsettur á Snæfells-
nesi og velja skyldi frambjóðanda til
þings fyrir Alþýðuflokkinn en þá var
kosningabandalag milli hans og
Framsóknarflokksins. Nokkrir fram-
bjóðendur komu til greina en sameig-
inleg niðurstaða varð sú að Pétur
Pétursson frá Mýrdal í Kolbeins-
staðahreppi, þá skrifstofustjóri í
Landssmiðjunni þætti líklegastur til
að ná kosningu til Alþingis sökum
dugnaðar og mannkosta er hann
hafði sýnt í starfi. Varð það og að
ráði. Aflaði hann sér mikilla vinsælda
í framboðinu, sýndi dugnað og hjálp-
semi, þótti snarpur og ódeigur
fundarmaður auk þess sem Pétur og
Hrefna kona hans vöktu athygli fyr-
ir hlýtt viðmót í allri framgöngu.
Hlaut Pétur gott kjörfylgi og gegndi
þingmennsku með sóma næstu 3
árin. - Enn breyttust aðstæður árið
1959 er slitnað hafði upp úr sam-
vinnu þáverandi stjórnarflokka og
ný kjördæmaskipun tók gildi. Hvarf
þá Pétur af þingi að sinni en gerðist
forstjóri Innkaupastofnunar ríkisins
á miðju ári 1959. - Enn lágu leiðir
okkar Péturs saman því sama haust
fluttist fjölskylda mín af Snæfells-
nesi og af alkunnri hjálpsemi sinni
bauð Pétur mér starf á sínum nýja
vinnustað, sem þá var fámennur,
aðeins 6-7 manns.
Eftir skamman starfstíma hjá Inn-
kaupastofnun ríkisins gerði ég mér
ljóst að Pétur Pétursson bjó yfir
miklum stjómunarhæfíleikum, metn-
aðarfullur og fylginn sér. Hann kunni
mjög vel til verka hafði menntast vel
í viðskiptafræðum í New York’s
University School of Commerce og
hafði einkar vinsamlegt viðmót og
þó fyrirmannlegt bæði gagnvart
starfsfólki og viðskiptamönnum, var
hreyfíafl til stóraukinna viðskipta
stofnunarinnar. Er skemmst frá því
að segja að á örfáum ámm margfald-
aðist velta Innkaupastofnunarinnar
og starfsmannafjöldi fjórfaldaðist. Á
sama tíma lækkaði stórlega hlutfall
MINIMINGAR
kostnaðar af vörukaupum - því ein-
mitt á þessum árum kom til stórauk-
ið frelsi í viðskipta- og gjaldeyrismál-
um þjóðarinnar og Pétur nýtti það
til að ieggja grundvöll að stórauknum
útboðum á vegum stofnunarinnar
bæði við vörukaup og verkfram-
kvæmdir. Hann hafði farið sérstaka
ferð til Bandaríkjanna 1961 til að
kynna sér starfshætti opinberra inn-
kaupastofnana þar í landi. Kom hann
úr þeirri ferð fullur af hugmyndum
um samræmingu á innkaupum opin-
berra stofnana - einkum er varðaði
kaup á bílum, vélum og tækjum til
þess að tryggja að varahiutir og þjón-
usta við eignir ríkisins væru með sem
bestum hætti.
Á starfsárum Péturs hjá Inn-
kaupastofnuninni varð ég var við að
honum voru falin mörg opinber verk-
efni utan stofnunarinnar. Hann sat
lengi í helstu samninganefndum um
utanríkisviðskipti - einkum við aust-
antjaldslöndin, en flest þessi við-
skipti byggðust á vöruskiptaverslun
og voru flókin og þurfti að hafa sam-
vinnu við marga aðila til að þau
næðu fram að ganga. Hann sat einn-
ig í hafnarnefnd Rifshafnar sem for-
maður um langt árabil og vann mik-
il og margvísleg störf fyrir Alþýðu-
flokkinn. En jafnframt var straumur
fólks af Snæfellsnesi og víðar að, sem
leitaði aðstoðar hans og hjálpar, því
hann var einstaklega bóngóður og
vildi hvers manns vandræði leysa.
Er ég ekki grunlaus um að stundum
hafí sú hjálpsemi kostað hann per-
sónulega nokkra fjármuni, en aldrei
heyrði ég hann sýta það.
En það er svo um miðjan sjötta
áratuginn sem Pétur er skipaður í
samninganefnd ríkisins um kísilgúr-
framleiðslu í Mývatnssveit. Það
nefndarstarf varð svo til þess að
hann var beðinn að gerast fram-
kvæmdastjóri byggingar verksmiðju
þar á staðnum sem hann féllst á og
tók sér frí frá störfum í Innkaupa-
stofnuninni í eitt til tvö ár og fól
mér að gegna þar starfí sínu á með-
an. Framganga hans og skipulagning
í hinu nýja starfi þótti með glæsibrag
því ekki hefur þótt heiglum hent að
ná samstarfí við Mývetninga - en
Pétri tókst að yfirstíga alla erfiðleika
í þeim efnum og Ijúka byggingunni
á tilsettum tíma. Var að venju Mý-
vetninga gerður góður bragur í sveit-
inni um það efni. - Hinn góði árang-
ur Péturs við framkvæmdastjórnun
og uppbyggingu Kísiliðjunnar varð
svo til þess að forustumönnum
þjóðarinnar þóttu hæfileikar hans
nýtast best á sviði framkvæmda og
skipuiagningar. Var því leitað til
hans um að taka að sér endurskipu-
lagningu og uppbyggingu stórra
fyrirtækja er stóðu höllum fæti á
þessum árum og kom hann því aldr-
ei aftur til forstjóra starfa að nýju
hjá Innkaupastofnuninni, en tók að
sér tímabundið að stjórna og endur-
skipuleggja ýmis stærri iðnfyrirtæki
á næstu árum enda virtist mér hann
mjög glöggskyggn á hvort fyrirtæki
ættu sér framtíðarmöguleika eða
ekki og fljótur að taka ákvarðanir.
Árið 1971 var Pétur svo kjörinn til
Alþingis af alþýðuflokksfólki á Norð-
urlandi-vestra og sat þá eitt kjör-
tímabil eða til 1974. Beitti hann sér
þá einkum fyrir umræðum um iðnað-
armál og var þá einn öflugasti tals-
maður iðnaðarins á þingi.
Þegar Sigölduvirkjun var reist um
miðjan 8. áratuginn voru þar að
starfi stórir erlendir verktakar -
einkum frá Júgóslavíu með mann-
skap, sem ekki þekkti tii íslenskra
aðstæðna og komu því mjög erfið
og flókin mál þar upp í samningum
við starfsmenn. Vegna mikillar
reynslu í mannlegum samskiptum
og samningagerð við erlenda aðila
var Pétur fenginn tímabundið til að
stjórna þarna starfsmannamálum.
Mun mjög hafa reynt á hæfileika
hans og reynslu í þessum efnum en
honum tókst að leysa þessi mál far-
sællega eins og önnur þau störf er
hann tók að sér.
Á níunda áratugnum er Pétur tók
að reskjast gerðist hann starfsmaður
Framkvæmdastofnunar ríkisins og
sinnti áætlanagerð og vann úr hug-
myndum um aukningu ferðamanna-
þjónustu á Islandi. Jafnframt gerðist
hann í hlutastarfi starfsmaður bíla-
og vélanefndar er starfaði hjá Inn-
kaupastofnun ríkisins - Ríkiskaup-
um, en nefndin var íjármálaráðu-
neytinu til ráðuneytis um bílamál og
vélakaup, en Pétur var formaður
nefndarinnar í áratugi, og þar reri
hann fyrir sínum gömlu hugmyndum
frá 1960 um samræmingu bíla- og
vélakaupa ríkisins og þar af leiðandi
aukinni hagkvæmni í rekstri ríkisins.
Er mér kunnugt um að þáverandi
nefndarmenn mátu mikils þekkingu
hans og reynslu í þessum málum og
fögnuðu samstarfi við hann.
Þó Pétur kæmi ekki aftur til for-
stjórastarfa í Innkaupastofnuninni
hafði hann stöðugt samband við mig,
kom oft í heimsókn á skrifstofuna
og var alltaf reiðubúinn að aðstoða
og gefa góð ráð. En ég minnist hans
ekki aðeins sem góðs ráðgjafa og
læriföður - heldur ekki síður sem
boðbera gleði og hláturs - við áttum
ótal sameiginlegar gleði- og kátínu-
stundir á síðari árum sem léttu báð-
um iífsgönguna. Fyrir þær stundir
er ég afskaplega þakklátur og geymi
þær vel í minni. - En fyrir allnokkru
fékk Pétur áfall og dvaldi að mestu
á sjúkrahúsi í nær ár. Hann hélt þó
að mestu andlegri reisn þó bundinn
væri við hjólastól og áhugi hans fyr-
ir mönnum og málefnum var hinn
sami og áður. Hann bauð vinum og
vandamönnum til veglegrar afmælis-
veislu er hann varð 75 ára hinn 21.
ágúst sl. og flutti gestum ávarp af
gamalli reisn þó kraftarnir væru að
dvína og ljóst hvert stefndi innan
tíðar. Síðustu samfundir okkar urðu
í sl. mánuði er ég heimsótti hann á
sjúkrabeð. Þá var hann m.a. að velta
fyrir sér forustumálum Alþýðu-
flokksins ef núverandi formaður
gæfi ekki kost á sér til endurkjörs,
sem þá var óljóst. Pétur hafði mynd-
að sér skoðanir í því efni og velti
þeim málum fyrir sér og við göntuð-
umst svolítið með þetta mál. Þannig
man ég hann, fullan af hugmyndum
um framtíðina, þjóðmál og stjórnmál
er leiðir skildu.
Fyrir hönd fyrrverandi og núver-
andi samstarfsfólks hjá Innkaupa-
stofnun ríkisins - Ríkiskaupum leyfi
ég mér að flytja kveðjur og þakkir
að leiðarlokum fyrir vinsemd í öllum
samskiptum, hollráð og minnisstætt
samstarf. Hrefnu konu hans, börnum
og öðrum ættingjum vottum við ein-
læga samúð.
Blessuð sé minning hans.
Ásgeir Jóhannesson.
Langafi minn.
Afi minn besti, nú er öllu þessu
lokið og ég verð að kveðja þig. Nú
líður þér vel. Ég sakna þín, afi minn.
Þinn
Pálmi Jónsson.
r IA PPDRÆTTÍ
09
Vinningaskrá
24.útdráttur 31.oktl996
' Bifreiðarvinningur
Kr. 2.000.000____________Kr. 4.000.000 (tvöfaldur)
49449
Ferðavinningar
Kr. 100.000_________Kr. 200.000 (tvöfaldur)
5641
19890
53307
79312
Ferðavinningar
Kr. 50.000 Kr. 100.0 90 (tvöfaldur)
3372 5842 12779 33072 56453 69458
5041 6052 18327 39061 68859 78593
Húsbúnaðarvinningar
Kr. 10.000 Kr. 20.000 (tvðfaldur)
429 7865 18138 29766 40715 51952 62697 71439
548 7976 18180 29794 40742 52026 62855 72058
652 8252 20279 30181 40938 52305 62891 72806
707 10213 20360 30886 41638 53150 62997 72912
745 10214 20919 31137 42334 53363 63423 72929
855 10279 20951 31680 42425 53602 64058 73481
971 10558 21378 31732 42465 53720 64769 74003
1008 10630 21537 32276 42736 54205 65053 74478
1116 10871 21581 32746 43437 54416 65145 74849
1627 10966 21930 33059 44759 54884 65323 74856
2058 11047 22667 33894 45290 55185 65641 74937
2808 11242 23194 34221 45351 55749 65788 75618
2880 12142 23577 34461 45681 55819 66240 75752
2949 12568 24350 34947 46401 56822 67515 76034
3712 13055 24398 34972 46450 57127 67634 76081
3735 13204 24876 35084 46718 57504 68206 76117
3748 14047 24884 35203 46772 57535 68210 76327
3941 14647 24896 35570 47207 57654 68604 76657
4126 14871 25136 35845 47749 58446 68939 77114
4182 15174 25358 36707 49413 58673 69136 77131
4261 15177 25530 36748 49760 58790 69171 77137
4403 15326 26146 37125 49958 58841 69269 77802
4589 15394 26357 37270 50257 59424 69355 78210
5390 15829 26691 37303 50264 59559 69476 78718
6958 16357 27195 37579 50508 59642 69875 78758
7242 17120 27984 37872 50558 60909 69951 78816
7319 17160 28607 38646 51084 60998 70276 79270
7370 17303 29106 38811 51494 62082 70471 79898
7625 17840 29330 39524 51708 62198 71104
7842 17852 29633 40598 51914 62247 71285
Heimasíða á Interneti: Http//www.itn.is/das/
Ekta teppi á Uegra veröi en gervimottur!
KILIMS
Glæsileg sýning á afgönskum gæða-Kilims
á frábæru verði - 25% opnunarafsláttur
3,27 x 2,65
40.800;-
37.330
Ath! Við seljutn eingöngu
handunnin austurlensk gœðateppi - á
óviðjafnanlegu verði
0,93 x 1,51
t:8(HK-
5.850,-
Opnunartilboð - a.m.k. 25% afsláttur
af öllu verði t.d. símateppi 30 x 30 kr. -1:490,- 990,-
afgönsk Balutch ca 90 x 120 kr. 10:800,- 7.800,-
Austurlenska teppasalan hf. opnar verslun á Hverfisgötu 82 í dag kl. 13
TÖFRATEPPIÐ
Opið lau. kl. 11-18, sun. kl. 13-18, virka daga kl. 13-19. S. 896 5024, 897 5523, 552 2608.