Morgunblaðið - 01.12.1996, Blaðsíða 22

Morgunblaðið - 01.12.1996, Blaðsíða 22
22 E SUNNUDAGUR 1. DESEMBER 1996 MORGUNBLAÐIÐ Dökkur amœúzdmumur MATUR er helsta áhugamál Svein- bjargar Jónsdóttur, graffsks hönn- uðar, og einn af hápunktunum í matargerðinni undanfarin ár hefur verið frönsk-amerísk jólakaka, sem gengur undir heitinu „Hin eina sanna dökka ávaxta- kaka". Það tekur vissu- lega tímann sinn að gera kökuna en Sveinbjörg segir hana standa fyllilega undir nafni. Sveinbjörg er óhrædd við að prófa sig áfram í matargerð og segist reyna að verða sér úti um sem upprunaleg- astar uppskriftir. Það á við frönsku jólakökuna, sem hún heyrði dá- samaða fyrir margt löngu og lang- aði tíl að prófa. Uppskriftina fékk hún hjá franskri konu og segir engan svikinn af kökunni, sem gera verður síðari hluta nóvember- mánaðar, eigi hún að vera tilbúin fyrir jól. Ávextirnir í hana eru látn- ir liggja í bourbon í viku áður en kakan er bökuð, og ekki er verra að dreypa koníaki á hana öðru hverju fram að jólum. Sveinbjörg segist láta kökuna standa í þrjár vikur, þó að bragða megi á henni fyrr. Kakan batni með aldrinum og sé því afbragðsgóð alla jólahátíð- ina. Efniviðinn kaupir Sveinbjörg í Heilsuhúsinu og stórmörkuðum. Frönsk jólcakaka (tvær stóror kökur eða þrjór litlar) 230 g sykraðor, þurrkaðar perur ______(mó notg opríkósur,_____ ______döðlur eða grófíkjur)___ 230 g sykraður þurrkgður onanas 115 g sykraður sítrónubörkur Frönsk-amerisk jólakaka er oróín ómissandi jaóttur i jólahaldi Sveinbjargar Jónsdóttur hönnuóar EINN af fyrstu liðunum f jólaund- irbúningi Sveinbjargar er að leggja drög að jólakökunni góðu. 115 g sykraður appelsínubörkur 230 g sykraóar þurrkaðar sítrónur, skornar niður 230 g kúrennur 460 g steinlousar rúsínur 230 g Ijósarrúsínur a jykruð rauð kirsuber, skorin 115 g sykruð græn kirsuber, skorin '/. fl mjög gott bourbon Aauglýsingastofunum fara menn að huga að jólunum um það leyti sem haustar. Jólavarn- inginn og jólamatinn verður að kynna og þá er ekki verra að verk- ið vinni fólk sem hefur einlægan áhuga á matseld. Þannig er málum háttað á Hér & Nú auglýsingastof- unni, þar sem umræðan í matar- og kaffitímum snýst býsna oft um mat. Af níu starfsmönnum stofunn- ar eru sex eldheitir matgæðingar sem spá í matseðil helgarinnar á föstudögum og ræða árangurinn á mánudögum. Aðra daga er matur ekki langt undan, sérstaklega ef eitthvað sérstakt stendurtil hjá ein- hverjum úr hópnum. Stór hluti af því efni sem stofan auglýsir og vinnur kynningarefni um er matarkyns og það hefur ekki orðið til að draga úr áhuganum. Starfsfólkið borðar reglulega sam- an og þegar það fer saman í ferða- lög snýst undirbúningurinn svo að segja eingöngu um mat. Ekki þýðir að bjóða svona fólki upp á venju- legt kaffi, á stofunni er dýrindis kaffivél sem flóar mjólkina og hellir upp á espresso. Áhuginn beinist frekar að mat en kökubakstri, nema þá einna helst um jólin. Frönsk jólakaka sem einn starfsmannanna hóf að gera fyrir nokkrum árum hefur breiðst út í hópnum, einhverjir baka smá- kökur en ekki stendur til að gera konfekt, eftir miklar hrakfarir tveggja starfsmanna fyrir nokkrum árum þegar keypt var hráefni dýr- um dómum í konfektmola sem reyndust hálfgert óæti. Jólavinnan hefst eins og áður segir á haustin og því er starfsfólk í jólaskapi svo vikum skiptir. Vinnu- staðurinn er þó ekki skreyttur hátt og lágt, kransar og kertaljós látin nægja. Mikill metnaður er hins veg- ar lagður í jólakort stofunnar sem eru handgerð og þeim lokað með innsigli stofunnar. Á Þorláksmessu er svo slegið upp íslenskri matar- veislu, glögg og danskt jólahlaðborð hafa ekki átt upp á pallborðið, held- ur er boðið upp á hangikjöt, laufa- brauð og fleira sem hugurinn girnist. Nokkrir starfsmenn hjá Hér & Nú féllust á að láta af hendi eftirlæt- is eftirréttina sína, auk þess sem uppskrift fylgir að, frönsku jólakök- unni, sem freistað hefur æ fleiri. Dönsk eplakaka Bryndís Valgeirsdóttir Þessa uppskrift fékk ég hjá mömmu minni, Kötlu Dagbjarts- dóttur. Frá því að ég man eftir mér hefur mamma haft þennan eftirrétt á jólum og ég tók þann sið upp eftir henni. Morgunblaðið/Kristinn HÉRAR(AR) og Núar(ar). Aðalsteinn Leifsson liggur að fótum samstarfskvennanna með jólaeplið, f.v.: Bryndís Valgeirsdóttir, Þórunn Inga Sigurðardóttir, Sveinbjörg Jónsdóttir og Ragnheiður K. Sigurðardóttir. Starfsfólk Hér & Nú auglýsingastofu hefur einlægan óhuga ó matargeró og ræóir matseld fram og aftur, ekki sist fyrir jólin ________700 g motarepli____ __________80 g sykur_______ 1 dl vatn __________40 g rasp________ 30 g smjörliki 2 dl rjómi Skreytt með þeyttum rjóma og rifs- berjahlaupi og borið fram með þeyttum rjóma. LÆTIS Eggin eru skilin að, rauðurnar og sykurinn þeytt saman þar til allt verður Ijóst og létt. Matarlíms- blöðin eru klippt niður og sett í kalt vatn. Lagaður er einn bolli af kaffi úr u.þ.b. 3 skeiðum, kaffið látið fara nokkrum sinnum gegnum trektina. Sigtið vatnið vel frá matarlíminu og látið það út í heitt kaffið, hrær- ið í með gaffli þar til allt er leyst upp. Rjóminn stífþeyttur. Þegar kaffið er farið að kólna svolítið er því hellt varlega út í eggjarauðurnar og hrært varlega saman. Blandan síðan sett (var- lega) út í rjómann. Að síðustu er stífþeyttum eggjahvítunum bland- að blíðlega saman við rjómablönd- una. í stað kaffis má nota næstum hvaða bragðefni sem er en ekkert jafnast þó á við kaffifrómasinn hennar Guddu í Brennu. Eplin eru hreinsuð og skorin í helminga, soðin í vatni í mauk, ásamt 60 gr af sykrinum. Raspið, ásamt smjörlíki og afganginum af sykrinum er ristað á pönnu við meðalhita þar til blandan er Ijós- brún og brakandi. Hrært stöðugt í svo ekki brenni við. Kælt. Sett í skál í lögum, raspið neðst og efst. Kaffif rómas Guddu i Brennu Aðalsteinn Leifsson Gudda í Brennu hét fullu nafni Guðríður Jónsdóttir (1854-1934), húsmóðir í Brennu við Bergstaða- stræti í Reykjavík, kona Jónasar Guðbrandssonar, steinsmiðs. Uppskriftin erfðist til Ragnheiðar dóttur hennar (1892-1956), til dætra Ragnheiðar, þeirra Valgerð- ar (1918) og Guðríðar (1925-88) og að minnsta kosti til Guðrúnar (1950), dóttur Valgerðar. Nú hefur Aðalsteinn, systursonur Guðrúnar, lært listina og frómasgerðin því komin í fimmta ættlið. Það þarf ekki að taka það fram að það eru engin jól án kaffifrómas. 'A bolli sykur _____________3 egg_____________ 6 blöð Husblas matarlím 'A I rjómi 1 boili rótsterkt kaffi Ris a l'amande (fyrir 6 manns) Sveinbjörg Jónsdóttir Þessi eftirréttur hefur verið framreiddur í lok máltíðar á að- fangadagskvöld frá því mamma og pabbi hófu búskap og í raun miklu lengur. Mamma lærði þessa list á húsmæðraskólanum í Vejle í Dan- mörku veturinn 1952-53 og hefur uppskriftin verið heilög hefð allar stundir síðan. Reyndar hefur það átt við allt sem viðkemur aðfanga- dagskvöldi hjá fjöiskyldunni, bæði hvað varðar matreiðslu og annað. Hins vegar er gamlárskvöld óspart notað til að prófa nýjar og spenn- andi uppskriftir, alveg frá forrétt- um til eftirrétta og er oftar en ekki fjór- til fimmréttað. 2 blöð matgrlím (u.þ.b. 2 g) hrísgrjónagrautur úr Vi I af mjólk og 60 g af hrísgrjónum 50 g sykur 1 msk hvítvín, sérrí eða púrtvín 25 g möndlur 2-3 dl rjómi, þeyttur Fyrst er grauturinn soðinn. Grjónum og mjólk er blandað sam- an í potti og suðan látin koma upp við vægan hita. Síðan er grautur- inn soðinn við hægan hita í u.þ.b. 30-45 mínútur. Miðast við að grjónin séu soðin en þó má alls ekki mauksjóða. Grauturinn er kældur og síðan hrærður með sykri og víni. Sjóðheitu vatni er hellt yfir möndlurnar og þær látnar liggja í bleyti í skamma stund. Síð- an eru þær flysjaðar og saxaðar. Möndlunum og þeyttum rjóman- um bætt út í grautinn. Matarlímsblöðin eru bleytt upp í köldu vatni. Tekin upp úr eftir 5 mínútur og kreist. Blöðin eru sett í sósukönnu eða hitaþolið glas og brædd í gufubaði. Áð lokum er blöðunum hrært varlega út í graut- arblönduna. Síðan er grauturinn kældur og borinn fram með jarðar- berjasósu. Jaróarberjasósa í þessa sósu má nota önnur ber, s.s. rifsber, sólber, hindber, kirsuber, jafnvel perur eða ferskj- ur, í stað jarðarberja. Það fer eftir því hvað er verið að bera fram og einnig eftir smekk hvers og eins. En með ris á l’amande er best að nota jarðarber, sólber eða kirsu- ber. Úrþessari uppskriftfástu.þ.b. 2 bollar af sósu. 120 g sykur _________1 msk sítrónusafi____ 450 g jarðarber ______1 msk kirsch eða onngr__ ávaxta/berjglíkjör Blandið saman sykri, sítrónu- safa og 6 msk af vatni í potti. Hit- að hægt upp að suðu og látið malla þar til sírópið þekur vel sleifarhaus, eða u.þ.b. 5 mín.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.