Morgunblaðið - 21.01.1997, Page 1

f
104 SIÐUR B/C
trgisiiWðMfe
STOFNAÐ 1913
16. TBL. 85. ARG.
ÞRIÐJUDAGUR 21. JANUAR 1997
PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Bill Clinton sver embættiseið forseta Bandaríkjanna öðru sinni
Til móts við
„land nýrra
fyrirheita“
. __ ii m nrmni nnrni i rmm
Washington. Reuter.
BILL Clinton sór í gær embættiseið
forseta Bandaríkjanna til næstu
fjögurra ára, og varð þar með fyrst-
ur Bandaríkjaforseta úr röðum
demókrata allt frá embættistíð
Franklíns D. Roosevelts fyrir sextíu
árum til að gera það til annars kjör-
tímabilsins í röð.
í embættistökuræðu sinni, sem
Clinton hélt í stilltu frostveðri af
svölum þinghússins í Washington,
lýsti forsetinn hugsýn sinni um þró-
un Bandaríkjanna á komandi öld
og skoraði á repúblikana að aðstoða
hann við að byggja upp „land nýrra
fyrirheita".
Klukkan 12:05 að staðartíma
(kl. 17:05 að íslenzkum tíma) tók
William Rehnquist, forseti hæsta-
- réttar Bandaríkjanna, eiðstafmn af
forsetanum, að viðstöddum eigin-
konu hans Hillary og dótturinni
Chelsea.
Vitnað í Martin Luther King
Að eiðstafnum svörnum hélt
Clinton um 25 mínútna langa ræðu.
Hann vitnaði í leiðtoga mannrétt-
indabaráttu blökkumanna á sjö-
unda áratugnum, Martin Luther
King Jr., sem sagði hin fieygu orð
„Ég á mér draum,“ á stað sem var
í sjónmáli Clintons þar sem hann
flutti ræðu sína.
í gær var afmælisdagur Kings,
en hann er almennur frídagur í
Bandaríkjunum til minningar um
baráttu blökkumannaleiðtogans,
sem var myrtur árið 1968.
„Undir leiðsögn hinnar fomu hug-
sýnar um fyrirheitna landið, látum
oss beina sjónum vorum að landi
nýrra fyrirheita,“ sagði Clinton.
Svo virðist sem Clinton hafi með
þessu ennfremur verið að bjóða upp
á orðin „ný fyrirheit" sem einkunn-
arorð stjórnar sinnar á hinu nýja
kjörtímabili, hliðstæð einkunnar-
orðum þeim sem John F. Kennedy
valdi við embættistöku sína, „ný
landamæri".
Sagði Clinton fyrirheitin ná allt
frá eins háleitum markmiðum og
samlyndi kynþáttanna til jarðbund-
inna hluta á borð við hallalaus fjár-
lög og endurskoðun laga um fjár-
mögnun stjórnmálaflokka.
Þau orð sem Clinton hafði um
utanríkismál í ræðunni voru af mjög
almennum toga. „Við munum
standa öflugir fyrir frið og frelsi
og viðhalda sterkum vörnum gegn
hvers konar hermdarverkum og
eyðileggingu," sagði hann.
Hátíðahöldum dagsins lauk með
skrúðgöngu eftir Pennsylvania
Avenue og viðhafnardansleikjum
um kvöldið.
Reuter
ÞINGHÚS Bandaríkjamanna, Capitol, er þakið fánaskreytingum
er Bill Clinton heldur embættistökuræðu sína fyrir tugþúsundum
áheyrenda. Clinton er annar demókratinn í hálfa öld, sem sver
embættiseið forseta Bandaríkjanna tvö kjörtímabil í röð.
+
Svissnesk könnun
Tíundi
hver íbúi
„fátækur“
Bern. Reuter.
SAMKVÆMT niðurstöðum fyrstu
könnunarinnar, sem gerð hefur verið
á fátækt í Sviss, einu ríkasta Iandi
heims, lifa allt að tíu af hundraði
íbúa þar undir fátæktarmörkum.
Engin opinberlega viðurkennd fá-
tæktarmörk eru við lýði í Sviss. Þess
í stað eru í könnuninni mörkin sett
við þær tekjur, sem miðað er við að
séu lágmark til framfærslu í Alpalýð-
veldinu, en þær eru nú 2.100 sviss-
neskir frankar á mánuði, um 103.000
kr., fyrir einstakling. Þeir sem hafa
lægri tekjur en þetta geta sótt um
framfærslustyrk frá hinu opinbera.
Könnunin, sem Svissneska vís-
indastofnunin stóð að, náði til fleiri
en 6.000 svissneskra borgara og út-
lendinga búsettra í Iandinu. Niður-
stöður hennar benda til að 9,8% íbúa
Sviss hafi tekjur undir ofangreindum
mörkum og teljist þar af leiðandi
falla undir fátæktarmörk.
Samkvæmt viðmiðunarstaðli
Svissneska félagsmálaráðsins, sem
setur tekjumörkin við 1.800 franka
á mánuði, er hlutfall íbúa Sviss, sem
lifa í fátækt, 5,6%.
Ríkisfjölmiðlar í Serbíu bendla stjórnarandstöðu við tilræði
Ótti við vaxandi
hörku stjórnvalda
Belgrad. Reuter.
SERBNESKUR dómstóll ákvað í
gær að fresta því að staðfesta niður-
stöðu yfirkjörstjórnar í Belgrad, að
stjórnarandstaðan hefði borið sigur-
orð af sósíalistaflokki Slobodans
Milosevics forseta í sveitarstjórnar-
kosningunum fyrir tveimur mánuð-
um. Telja stjórnarandstæðingar, að
frestunin sé runnin undan rifjum
harðlínumanna og óttast, að stjórn-
völd muni notfæra sér vaxandi ólgu
í Kosovo til að bæla niður alla and-
stöðu í landinu.
Forseti dómstólsins, undirréttar í
Belgrad, sagði, að ákvörðun kjör-
stjórnarinnar hefði verið frestað þar
til hæstiréttur Serbíu hefði úrskurðað
hvaða dómstóll skyldi fjalla um þetta
mál. Telja fréttaskýrendur, að for-
ingjarnir í sósíalistaflokknum hafi
skipað fyrir um þetta en með því að
vísa málinu til hæstaréttar, sem get-
ur tekið sér þann tíma, er hann vill,
fá þeir sjálfír meiri tíma til aðgerða.
Zajedno, samfylking stjórnarand-
Reuter.
NAMSMAÐUR í Belgrad
stekkur yfir ónýtt sjónvarp í
mótmælaaðgerðum stjórnar-
andstæðinga í gær.
Stækkun NATO
Samið um
tímaáætlun
frekari
viðræðna
Moskvu. Reuter.
JAVIER Solana, framkvæmdastjóri
Atlantshafsbandalagsins, NATO,
og Jevgení Prímakov, utanríkisráð-
herra Rússlands, ræddust við í fimm
klukkustundir í Moskvu í gær um
fyrirhugaða stækkun bandalagsins,
án þess að komast nær samkomu-
lagi. Strax að fundinum loknum
flaug Solana aftur til Brussel. Und-
ir kvöld gáfu bæði höfuðstöðvar
NATO og rússneska utanríkisráðu-
neytið út nærri samhljóða yfirlýs-
ingu um niðurstöðu fundarins.
Stækkun NATO er viðkvæmt
mál fyrir Rússa og Prímakov er
mjög harður í andstöðu sinni við
hana. í yfírlýsingu rússneska utan-
ríkisráðuneytisins segir þó, að fund-
urinn hafí alls ekki verið árangurs-
laus, og viðræðum yrði haldið
áfram. Þó er tekið fram, að sú vinna
verði ekki auðveld.
Einnig rætt um sérstakt
samband NATO og Rússlands
Erindi Solana var að fullvissa
Rússa um, að stækkun NATO í
austur myndi ekki ógna öryggi
þeirra, ásamt því að ræða um sér-
stakt samband NATO og Rúss-
lands. Þetta var staðfest í yfirlýs-
ingunum.
Ekki hafði verið búizt við neinum
sérstökum tíðindum af þessum
fundi og veikindi Borís Jeltsíns for-
seta gerðu það heldur ekki líklegra
þar sem hann hefur haft lokaorðið
í utanríkismálum og öðrum mikil-
vægum málaflokkum.
stöðunnar, varð líka fyrir öðru áfalli
í gær þegar hæstiréttur úrskurðaði,
að sósíalistar hefðu sigrað í borginni
Sabac en Zajedno telur, að hún hafi
sigrað þar og í 13 öðrum borgum.
Kjörstjórnin í Nis, næststærstu
borg Serbíu, úrskurðaði einnig í síð-
ustu viku, að þar hefði stjórnarand-
staðan sigrað og sósíalistaflokkurinn
áfrýjaði þeim dómi líka.
Banatilræði í Kosovo
Serbneskum rektor háskóla í
Kosovo, sem er aðallega byggt fólki
af albönskum uppruna, var sýnt
banatilræði í síðustu viku. Hafa rík-
isfjölmiðlarnir í Serbíu gert mikið
úr þessu máli og er því haldið fram,
að albanskir aðskilnaðarsinnar og
serbneska stjórnarandstaðan hafi
staðið saman að því. Óttast stjórnar-
andstæðingar, að ríkisstjórn Mil-
osevics hyggist nota tilræðið sem
afsökun fyrir einhvers konar neyðar-
aðgerðum.
Símtöl með
auglýs-
ingahléum
Stokkhólmi. Reuter.
SÆNSKA fyrirtækið Gratis-
telefon býður nú viðskiptavin-
um sínum upp á ókeypis sím-
töl, með því skilyrði að þeir séu
tilbúnir að sætta sig við að
símtölin verði rofín með auglýs-
ingahléum.
Fyrirtækið hóf að prófa
þessa þjónustu í Lundi og Norr-
köping 1. nóvember sl. og ann-
ar nú um 30.000 símtölum á
dag.
Tíu sekúndna
auglýsingahlé
Símanotendur fá aðgang að
þessari þjónustu með því að
velja fyrst grænt númer fyrir-
tækisins, og síðan númer þess,
sem hringt skal í. Með tilrauna-
keyrslu þjónustunnar hefur
verið hægt að hringja ókeypis
hvert sem er innan Svíþjóðar.
Auglýsingar eru spilaðar inn
í símtalið fyrst við upphaf þess
og síðan í tíu sekúndur eftir
fyrstu talmínútuna. Eftir það
rjúfa auglýsingar símtalið í tíu
sekúndur í senn á þriggja mín-
útna fresti.