Morgunblaðið - 26.01.1997, Qupperneq 8

8 B SUNNUDAGUR 26. JANÚAR 1997
MORGUNBLAÐIÐ
LÚDÓ 1962, f.v. Sigurður Þórarinsson, Ólafur Gunnarsson, Hans Kragh, Stefán
Jónsson, Arthur Moon og Hans Jensson.
ARIN um og eftir miðjan
sjötta áratug þeirrar
aldar sem senn er liðin
eru ógleymanleg þeirri
kynslóð sem þá var á ungl-
ingsárum. Þau voru viðburðarík
og ótrúlega margt að gerast.
Þá kom rokkið fyrst fram og
gjörbreytti tónlistarsmekk
unga fólksins og tísku. Helstu
áhrifavaldar fyrir utan rokk-
stjömumar vora bandarískir
kvikmyndaleikarar, t.d. Marlon
Brando og James Dean, og þá
kom ný fatatíska, leðurblússan
og gallabuxumar. Um líkt leyti
og þessi villta og kraftmikla
tónlist, sem á upprana sinn að
rekja til heimkynna fátækra
blökkumanna í suðurríkjum
Bandaríkjanna, náði að slá í
gegn hóf hver stórstjama
rokksins á annarri feril sinn og
upp úr miðjum sjötta áratugn-
um vora helstu áhrifavaldamir,
Elvis Presley, Chuck Berry,
Láttle Richard, Jerry Lee Lewis,
Fast Domino og Bill Hailey.
Rokkið fór sem eldur í sinu um
hinn vestræna heim.
Og auðvitað var ekkert eðli-
legra en að í beinu framhaldi
af rokkinu kæmu fram á sjón-
arsviðið hér á landi unglinga-
hljómsveitir. Rokkæði greip
um sig fljótlega eftir að
Stjörnubíó frumsýndi Rock
around the clock með Bill
Hailey og hljómsveit 1957 og
það sama ár kom hljómsveitin
Plútó fyrst fram opinberlega,
sem síðar varð ein þekktasta
stuðhljómsveit landsins sem
Lúdó sextettinn. Á Hótel ís-
landi rifja Lúdó og Stefán nú
upp gulialdarár rokksins.
Reykjavík er nánast óþekkj-
anleg frá árinu 1957. Þá var
mestöll byggðin á svæðinu frá
Hliðunum að austan og að
Grandavegi að vestan. Þá óku
helstu töffarar sjötta áratugar-
ins „rúntinn" í miðborg
Reykjavíkur á amerískum
fólksbílum og unglingspiltar
þeirra ára höfðu rúðuna við
framsætið opna, stilltu á út-
varpið á Keflavíkurflugvelli
eða Lög unga fólksins og yfir
Lækjartorgið mátti heyra Elvis
syngja Jailhouse rock, Little
Richard, Long tall Sally og
Jerry Lee Lewis, Whole lot of
loving going on og greina rödd-
ina í þeim óviðjafnanlega út-
varpsmanni Wolfman Jack.
Tíðarandi þessara ára kemur
að nokkra leyti fram í mynd
Friðriks Þórs, Djöflaeyjunni.
Þá voru sætaferðir með rút-
um frá BSÍ á sveitaböllin fyrir
austan fjall og Krossinn í
Njarðvíkum og helsta stuð-
hljómsveit þeirra ára Lúdó
sextettinn og söngvari hljóm-
sveitarinnar Stefán Jónsson,
kraftmikill rokksöngvari sem á
skömmum tíma varð eitt helsta
átrúnaðargoð unga fólksins.
Ég hitti þá fjóra meðlimi
hljómsveitarinnar sem hafa
verið með meira eða minna frá
upphafi, sumir þó með hléum
inni á milli, Stefán Jónsson,
Berta Möller, Elfar Berg og
Hans Jensson sem koma nú
fram á Hótel Islandi ásamt
Gunnari Bemburg, Sveini Óla
Jónssyni og Þorleifí Gíslasyni.
Stefán heimsótti ég í Grafar-
voginn. Hann hefur búið fjöl-
skyldu sinni glæsilegt heimili
í einbýlishúsi við Logafold sem
minnir einna helst á hús í eigu
Ewing-olíufurstanna í Dallas-
SAS TRÍÓIÐ '57, f.v. Sigurður Elísson, Stefán
og Ásbjörn Egilsson.
Það eru tæp fjörutíu ár síðan hljómsveitin Plútó
og söngvarinn Stefón Jónsson komu fyrst fram
opinberlega ó dansleik. Síðar var nafninu breytt
í Lúdó og á skömmum tíma varð hljómsveitin
ein þekktasta danshljómsveit landsins. Lúdó sext-
ettinn rifjar upp stemningu rokkáranna ó Hótel
íslandi. Ólafur Ormsson ræddi við Stefón
Jónsson, Berta Möller, Elfar Berg og Hans Jensson.
FRÁ hljómleikum í Austurbæjarbíói, líklega árið 1959.
F.v. Gunnar Kvaran, Andrés Ingólfsson, Hans Jensson,
Elfar Berg, Ólafur Gunnarsson og Stefán Jónsson.
MEÐLIMIR Lúdó 1958, f.v. Hans Kragh, Berti Möller,
Elfar Berg, Hans Jensson og Gunnar Kvaran.
myndaflokknum. Þannig upp-
skera_ atorkusamir og vinnu-
fúsir íslendingar. Stefán hefur
líklega séð draum sinn rætast
og getur stoltur litið yfir far-
inn veg. Úr stofuglugga er
útsýni yfir að Gullinbrú. Fjöl-
skyldan býr í hverfi fjarri
skarkala og hávaða er fylgir
öldurhúsum miðborgarinnar
þar sem Stefán stundaði vinnu
sína árum saman. Þá hefur
hann einnig starfað um árabil
sem sölumaður hjá bifreiða-
umborðinu Ræsi hf.
Líkt og félagar hans í Lúdó
er Stefán kominn á sextugs-
aldurinn. Allir eiga þeir það
sameiginlegt að vera enn í
fullu fjöri þó hárunum sé
ýmist farið að fækka eða þau
tekin að grána eins og gera
má ráð fyrir þegar menn taka
að reskjast. Annað sem þeir
eiga sameiginlegt er lífsgleð-
in, fjörið sem löngum hefur
einkennt þá félaganna.
Sölumaðurlnn -
dægurlagasöngvarinn
Ég bað Stefán að rifja upp
aðdraganda þess að hann gerð-
ist dægurlagasöngvari. Stefán
er frísklegur og sællegur eftir
jólahátíðina og áramótafagn-
aðinn með fjölskyldu og vinum.
„Upphafíð má rekja til þess
að ég var í Gagnfræðaskóla
verknáms og að SAS tríóið
varð til fyrir skólaskemmtun
árið 1957 og við sungum þama
þrír saman, ég, Sigurður Elís-
son og Ásbjörn Egilsson. Við
komum fram með hljómsveit
úr skólanum. Síðan gerist það
að auglýst var dægurlaga-
söngvasamkeppni hjá Svavari
Gests. Ég ákvað að fara þang-
að, einhvetjir voru að hvetja
mig til þess. Þá mundi Svavar
eftir okkur frá þessari
skemmtun og spurði hvort ég
vildi ekki koma með félagana.
Við vorum svo prafaðir. Síðan
var haldin skemmtun í Austur-
bæjarbíói eins og tíðkaðist í
þá daga. í framhaldi af því
ákvað Tage Ammendrap að
taka upp plötu með SAS tríó-
inu. Þá bjó Ámi ísleifsson til
hljómsveit sem hann kallaði
Rokksveit Áma ísleifs. Á plöt-
unni voru tvö Iög, lagið Jói
Jóns öðrum megin og Allt í
lagi hinum megin. Lögin vora
tekin upp við frumstæður að-
stæður í Landssímahúsinu við
Austurvöll og þau vora spiluð
heilmikið og náðu vinsældum.
Síðan gerðist það í framhaldi
af plötuupptökunni að þeir
komu að máli við mig, strák-
amir sem síðar urðu félagar
mínir í Plútó. Þeir vora reynd-
ar byijaðir fyrr og búnir að
spila einhveija mánuði. Grann-
urinn að Plútó var Elfar Berg,
Berti Möller, Hans Jensson,
Hans Kragh og svo Gunnar
Kvaran sellóleikari. Þó Berti
hafí verið söngvari frá byijun
vildu þeir fá annan söngvara
og ég var fenginn til liðs við
þá. Þetta var árið 1958 og ég
var rétt um það bil sextán ára.“
Hvar komuð þið fyrst fram
eftir að þú byijar með hljóm-
sveitinni?
„Þeir voru búnir að vera í
Skátaheimilinu og mig minnir
að ég hafí komið þar fram
einu sinni. Síðan var rætt við
Sigurbjöm Eiríksson sem þá
hafði tekið við Vetrargarðin-
um. Þetta vindur síðan upp á
sig og kvöldin verða fleiri og
fleiri í hverri viku. Fljótlega
urðu breytingar. Berti hætti
og fór að starfa á eigin vegum
og í staðinn kom Ólafur Gunn-
arsson. Gunnar Kvaran hætti
einnig skömmu síðar og þá
byijaði með okkur Sigurður
Baldursson sem nú er látinn
og var prentari. Þama voram
við að ná fótfestu sem dans-
hljómsveit og rokkið í hámarki
árin 1959-60. KK sextettinn
var á toppnum og við fóram
með KK á Hótel Hveragerði,
eitt vinsælasta húsið fyrir aust-
an ijall í þá daga. Aðalkeppi-
nautur KK var þá hljómsveit
Bjöms R. Einarssonar með
Ragnar Bjamason sem söngv-
ara. Sveitabransinn í gamla
daga var mjög harður. Söngv-
arar með KK voru Ellý Vil-
hjálms og Þórir Roff. Við voram
kynntir þama í Hveragerði og
spiluðum hluta af dansleik og
fengum fínar undirtektir. Þá
var Pétur Guðjónsson rakari
umboðsmaður KK og honum
til aðstoðar var Gulli Berg-
mann. Ekki löngu síðar kom
Kristján heitinn í Selfossbíói að
máli við okkur og spurði hvort
við vildum ekki spila hjá honum
og við vorum alveg til í það.
Pétur fékk þá Gulla til að sjá
um málin fyrir okkar hönd. Um
leið og við byijuðum í Selfoss-
bíói fengum við bullandi aðsókn
og vorum komnir í hörku-
samkeppni við KK sextett.
Og þá fór margt að gerast.
Við urðum snemma mjög vin-
sælir og ein sterkasta hljóm-
sveitin á Suðvesturlandi og
kepptum við hljómsveitir fyrir
austan fjall eins og hljómsveit
Óskars Guðmundssonar og
Safír sextett frá Selfossi sem
báðar voru geysivinsælar á
þeim árum. Þetta var orðin
það mikil vinna að við vorum
að miklu leyti í þessu. Á þessu
tímabili var starfrækt Fram-
sóknarhúsið sem flestir þekkja
í dag sem Listasafnið eða hér
áður Glaumbæ. í kringum
1960 tóku ungir athafna-
mennn við rekstrinum, annar
þeirra var Þorsteinn Viggós-
son. Þeir breyttu staðnum og
kölluðu hann Storkklúbbinn
og þá er Plútó ráðin í neðri
sal en hljómsveit Finns heitins
Eydals og Helena vora í efri
sal. Þarna var hljómsveitin
kvintett en við ákváðum að
bæta öðram saxófónleikara
við og fengum Andrés heitinn
Ingólfsson, sem þá var ný-
kominn heim frá námi í
Bandaríkjunum, til liðs við
okkur. Það var mikill upp-
gangur á staðnum um þetta
leyti og þarna komu fram er-
lendir skemmtikraftar. Að-
sóknin var slík að það voru
þijú til íjögur hundruð mat-
argestir á mánudegi ekkert
síður en á föstudegi eða laug-
ardegi og við vorum með alls
konar músík þó við væram
auðvitað aðallega rokkarar.
Á þessu tímabili gerðist það
að til varð félag eða fyrirtæki
hér í bænum sem hét silfur-
gerðin Plútó. Hann kom að
máli við okkur eigandi fyrir-
tækisins og var óhress yfir að
við notuðum þetta nafn og
taldi sig eiga einkarétt á nafn-
inu og það gat vel hafa verið
rétt hjá manninum. Þá breytt-
um við nafninu í Plúdó sext-
ett. En hann var ekki ánægð-
ur með þá niðurstöðu og fór
í mál við okkur og málið end-
aði í hæstarétti. Þar vorum
við dæmdir til að leggja niður
nafnið. Þá ákváðum við að
taka P framan af og kölluðum
hljómsveitina upp frá því
Lúdó. Þrátt fyrir að það væri
skrifað með d en ekki t.
Því miður gekk reksturinn
ekki lengi í Storkklúbbnum.
Það er svo í árslok 1961 að
KK ákvað að hætta með sína
hljómsveit. Við voram þá
ráðnir í Þórskaffí. Fyrst þijú
kvöld í viku. Síðan þróaðist
þetta í að vera fímm kvöld í
viku. Vinsældir okkar meðal
unga fólksins voru miklar og
við höfðum nóg að gera og
komum fram flest kvöld vik-
unnar. Spiluðum mikið í Hlé-
garði, yfírleitt um hveija