Morgunblaðið - 19.03.1997, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 19. MARZ 1997 25
AÐSENDAR GREINAR
Húsnæðisstofnun -
hagur ungs fólks
SÍÐASTLIÐINN
sunnudag (2/3’97)
birtist fréttagrein í
Morgunblaðinu er
greindi frá því, að
„meirihluti sé fyrir því
meðal þjóðarinnar að
leggja Húsnæðisstofn-
un niður og bankamir
yfirtaki útlánaviðskipti
stofnunarinnar, sam-
kvæmt skoðanakönn-
un, sem Hagvangur
hefur gert fyrir Sam-
band ungra sjálfstæð-
ismanna". I fréttinni
segir einnig að „hlut-
fallslega fleiri lands-
byggðarbúar en höfuð-
borgarbúar voru því fylgjandi að
leggja stofnunina niður“. Loks er
vitnað í fréttatilkynningu frá SUS,
þar sem staðhæft er meðal annars
að nú liggi endanlega fyrir að allur
málflutningur í þá veru að almenn-
ingur sé andvígur því að leggja nið-
ur sem flestar ríkisstofnanir sé „fyr-
irsláttur, ætlaður til þess að slá
ryki í augu almennings".
Loksins eru SUSararnir komnir
með stóra trompið í hendumar! Og
væntanlega er þá ekkert lengur því
til fyrirstöðu að ríkisstofnunum
verði útrýmt! En áður en það verð-
ur er þó rétt að leiða hugann að
því að fyrirspurnin, sem SUS bað
Hagvang að leggja fyrir svarendur
var að sjálfsögðu hlutdræg og leið-
andi, að mínu mati, og varla von á
öðm en að þeir svöruðu henni ját-
andi. En hefði verið spurt um við-
horf almennings með öðrum hætti
og á annan veg er líklegt að útkom-
an hefði orðið önnur.
Ég bið lesendur að velta því fyr-
ir sér hver niðurstaðan hefði orðið
ef eftirfarandi spurn-
ingum hefði verið svar-
að í könnun SUS og
Hagvangs:
Sp. nr. 1: Ertu fylgj-
andi því að hækka hús-
næðislánavexti hjá
unga fólkinu?
Ef þú ert á miðjum
aldri eða eldri og á
íbúðinni þinni hvílir
húsnæðislán með
5,1-4,9% eða þaðan af
lægri vöxtum, sem
Húsnæðisstofnun veitti
þér á sínum tíma, ertu
þá fylgjandi því, að
unga fólkið í fjölskyldu
þinni eigi ekki annars
kost en að taka húsnæðislán með
allt að 8,8% vöxtum hjá bönkum
og sparisjóðum, þegar Húsnæðis-
stofnun verður lögð niður?
Sp. nr. 2: Finnst þér rétt að auka
misrétti milli kynslóða?
Ef þú svarar sp. nr. 1 játandi
hveijar em þá ástæðumar fyrir því
að þú vilt stofna til svo mikils mis-
réttis milli aldursflokkanna í þessu
landi? Finnst þér réttlátt og sann-
gjarnt að þú skulir á sínum tíma
hafa fengið húsnæðislán með mjög
lágum vöxtum hjá Húsnæðisstofn-
un, en unga fólkið sem nú er að
stofna heimili og koma sér upp íbúð-
um verði að sæta ofurháum vöxtum
hjá bönkum, sparisjóðum og verð-
bréfasjóðum, verði Húsnæðisstofn-
un lögð niður?
Sp. nr. 3: Er sama hvað það
kostar unga fólkið að leggja niður
Húsnæðisstofnun?
a) Ertu fylgjandi því, að Hús-
næðisstofnun verði lögð niður þótt
það leiði til þess miðað við markað-
inn í dag, að unga fólkið, sem nú
er að stofna fjölskyldur og kaupa
íbúðir, verði að greiða 6,8-8,8%
vexti af húsnæðislánum hjá bönk-
um, sparisjóðum og verðbréfasjóð-
um, í stað þess að taka lán með
allt að 5,1% vöxtum hjá Húsnæðis-
stofnun?
b) Ertu fylgjandi því þótt þar
með sé ljóst að unga fólkið verði
að greiða kr. 483.132.00 árlega af
5 milljóna króna jafngreiðsluláni (í
25 ár) í staðinn fyrir 355.440 hjá
Húsnæðisstofnun? Munurinn er kr.
127.692 unga fólkinu í óhag.
c) Hvað heldurðu að það séu
margar milljónir króna, allan tím-
Með niðurfellingu
skylduspamaðar, segir
Sigurður E. Guð-
mundsson, var einni
sterkustu stoð eignar-
íbúðarstefnunnar
svipt burtu.
ann, með vöxtum og verðbótum?
Sp. nr. 4: Telurðu að sjálfseignar-
stefnan í húsnæðismálum sé mikils
virði?
Fyrir fáum árum tókst Sambandi
ungra sjálfstæðismanna loksins að
koma því til leiðar að skylduspam-
aður ungs fólks til íbúðabygginga
var lagður niður. Niðurlagning hans
var reiðarslag fyrir sjálfsbjargarvið-
leitni ungs fólks, sem vildi byggja
og búa í eigin ibúðum, enda hafði
hann löngu sannað gildi sitt. Með
niðurfellingu hans var einni sterk-
ustu stoð eignaríbúðarstefnunnar
Sigurður E.
Guðmundsson
hérlendis svipt burtu. Þessvegna
mætti spyija:
a) Telur þú að niðurfelling
skyldusparnaðarins hafí og muni
leiða til þess að miklu færra ungt
fólk en ella geti nú fest kaup á eig-
in íbúð og verði því í staðinn að
leita til félagslega íbúðakerfisins
eða búa í leiguíbúðum?
b) Telur þú allt þetta vera í sam-
ræmi við stefnu SUS í húsnæðis-
málum?
Sp. nr. 5: Eiga landsbyggðar-
menn að fá lægri lán?
Ef þú ert landsbyggðarmaður
værir þú þá sáttur við að fá marg-
falt lægra lán heldur en nú, hlutfalls-
lega og í krónum talið, til íbúð-
arkaupa eða húsbyggingar í banka
(verði þér yfírleitt gefinn kostur á
því) í dreifbýlinu heldur en í þétt-
býli? Þetta gæti gerst ef Húsnæðis-
stofnun verður lögð niður og hveijar
verða þá afleiðingamar fyrir þróun
húsnæðismála á landsbyggðinni?
Sp. nr. 6: Á eignafólkið að fá
betri húsnæðislánakjör en eigna-
lausir?
Nú er vitað að húsnæðislán
banka, sparisjóða og verðbréfasjóða
sem verðtryggð em til allt að 25
ára em með vexti á bilinu
6,8%-8,8%. Ef þú ert ung mann-
eskja í dag, við nám eða hefur ný-
lokið námi og ert um það bil að
stofna fjölskyldu, eignalaus og án
bankainnstæðu, hvort heldurðu að
þú fáir 6,8% eða 8,8% lántöku-
vexti? Hvort heldur þú að efnuðum
eignamanni í vellaunuðu starfi með
góðar bankainnstæður verði boðnir
6,8% eða 8,8% lántökuvexti?
Ef svarandinn á ekki í neinum
vandræðum með að svara þessari
spurningu mætti ef til vill spyija
hann aukaspurninga um það hvort
honum sé ljóst að í Húsnæðisstofn-
un sitja allir við sama borð sam-
kvæmt þeim lögum og reglum sem
Alþingi og ríkisstjórn hafa sett?
- Að þar ráða bankainnstæður
engu um lánsrétt manna og engum
er heldur synjað um lán, eða veitt
skert lán, vegna búsetu í fjarlægu
byggðarlagi?
- Að þar færðu þína réttmætu
hlutdeild í þjóðarauðnum sem við
eigum öll saman og eigum því jafn-
an rétt til?
- Að þar fá viðskiptahagsmunir
eins eða annars engu ráðið, heldur
eingöngu þjóðarhagur og fjöl-
skylduhagsmunir almennings?
- Að þar er rekið eitt ódýrasta
lánakerfí í landinu?
Sp. nr. 7: Eigum við að fara að
dæmi Svía eða Norðmanna?
Ríkisrekin húsnæðislánakerfi
Finna og Svía voru lögð niður fyrir
örfáum árum og veiting húsnæðis-
lána til almennings lögð í hendur
banka, sparisjóða og verðbréfa-
sjóða. Afleiðingin af því varð stór-
hækkun útlánavaxta, gríðarlegur
samdráttur í íbúðabyggingum og
hrun í byggingariðnaðinum, þar
með talin fjöldagjaldþrot bygging-
arfyrirtækja og stórfellt atvinnu-
leysi meðal byggingarmanna, hönn-
uða, fasteignasala og í öðrum
tengdum atvinnugreinum. Finnst
þér ráðlegt í ljósi þessa að leggja
Húsnæðisstofnun niður eða að fara
að öllu með gát og draga réttar
ályktanir af reynslu Finna og Svía?
Til glöggvunar má geta þess að
hvorki Norðmenn eða íslendingar
lögðu sínar húsnæðislánastofnanir
niður og því tókst þeim að hamla
furðu vel gegn samdrætti í bygg-
ingariðnaðinum og atvinnuleysi þar
á erfiðum samdráttartímum liðinna
ára. Það hafði stórkostlega þýðingu
í báðum löndunum.
Lokaorð til SUS
Þetta eru nokkrar af þeim spurn-
ingum sem Samband ungra sjálf-
stæðismanna hefði getað spurt, en
gerði því miður ekki. En það er
hægt að gera síðar. Þeim SUSurum
er guðvelkomið að nota þær, hve-
nær sem þau vilja og ég skal með
glöðu geði semja fleiri spurningar
fyrir þau. Þangað til geta þau og
lesendur Morgunblaðsins íhugað
það sem hér hefur verið tíundað.
Höfundur er framkvæmdasijóri
Húsnæðisstofnunar.
Verði ljós yfir þing-
mönnum Suðurlands
Á VORDÖGUM í
fyrra mátti lesa í blað-
inu Fréttum í Vest-
mannaeyjum eftir
Árna Johnsen að hann
hefði fengið því áorkað
að hundrað milljóna
skerðing á fram-
kvæmdum við Vest-
mannaeyjahöfn hefði
verið dregin til baka.
Af þessu tilefni þakk-
aði ég þingmanninum
fyrir dugnaðinn með
stuttri grein sem hét:
„Hvar eru þingmenn
Suðurlands utan Árna.
Og þó. Hvar er Árni
líka?“ í greininni
spurði ég hvar hinir þingmennirnir
hefðu verið á meðan. Árni Johnsen
var að ná þessu fram. En aðaltil-
gangur greinar minnar þá var að
minna á, að á sama tíma og Árni
Johnsen hefði komið í veg fyrir
skerðingu á ákveðnu verkefni, sem
ég fagnaði, hefðu þingmenn Suður-
lands verið að skera 70 milljónir
af vegaframkvæmdum á Suður-
landi. Ég spurði þá hvort Árna
Johnsen hefði nokkuð munað um
að bæta því á sig að koma einnig
í veg fyrir þann niðurskurð. Ég
fékk hvorki svör um niðurskurð til
veganna né hvað hinir þingmenn-
irnir hefðu verið að gera. Niður-
skurðurinn í vegamálum gekk hins
vegar fram án þess að nokkur
dugnaðarmaður reyndi að koma í
veg fyrir það. Nokkur sveitarfélög
fengu vegabætur með því skilyrði
að þau útveguðu tugmilljóna lán
og greiddu sjálf vexti af þeim
næstu árin. Þarna vantaði ljósið.
Ljós yfir
Hellisheiði
í síðasta mánuði
skrifaði ég grein hér í
blaðið varðandi tillögu
sem ég flutti ásamt
fleiri þingmönum um
ljós yfir Hellisheiði.
Greinin varð til af
gefnu tilefni. Guðni
Ágústsson, sem var
einn af flutningsmönn-
um tillögunnar, beindi
fyrirspurn til sam-
gönguráðherra um
hvað því máli liði. Ber
að þakka Guðna fyrir
að minna á málið. í
kjölfar fyrirspurnarinnar hóf Árni
Johnsen blaðaskrif um málið en
hann hafði alla tíð viljað þegja það
í hel. En nú vill hann snúa frá villu
síns vegar, samanber greinarskrif-
in. Það er sorgarsaga hvernig þing-
menn Suðurlands til margra ára
hafa tekið á þessu máli. Það rakti
ég í greininni um daginn og ætlaði
að láta það duga. En vegna bros-
legra skrifa Árna, aðeins viðbót.
Oft veltir lítil þúfa þungu hlassi.
Gömul sannindi segja að þegar ein
kýrin pissar þá er annarri mál.
Auðvitað var það engin skömm hjá
Árna að vakna og sér í lagi að
vakna sem betri maður í þessu
máli, þegar Guðni minnti á ljós
yfir Hellisheiði. Hitt var verra hjá
honum að vakna svona úrillur og
fara að metast við Guðna hvor var
á undan að minna á málið.
Skammaðist hann sín og vildi reyna
að breiða yfir það? En það var nú
allur munurinn að hans dómi að
hann var á undan Guðna. Hann
ræddi rnáhð á fundi á Selfossi seg-
ir hann í Sunnlenska 19.2. Um
svipað leyti kom fram fyrirspurn á
Alþingi segir hann ennfremur. Það
var slæmt að það var ekki hægt
að mæla með skeiðklukku hvor var
á undan! En úr því að Árni segir
frá fundinum á Selfossi, hvers
Á meðan Suðurlands-
þingmenn sjá ekki ljós,
segir Eggert Haukdal,
þá er lítil von um ljós
yfir Hellisheiði.
vegna segir hann ekki frá fundinum
í Hveragerði þegar hann lýsti frati
á þetta þjóðþrifamál? Og það eru
fáir mánuðir síðan hann var hald-
inn. Sannleikurinn í þessu máli er
ekkert skemmtilegur til frásagnar
fyrir hann. Því reynir hann að fegra
sig með yfirlýsingagleði. Hefði ekki
verið skemmtilegra fyrir þijá þing-
menn Sjálfstæðisflokksins á Suður-
landi að hafa manndóm til að
standa saman og leysa þetta mál
eftir að Alþingi hafði samþykkt
það. Einn þessara þremenninga var
þá forsætisráðherra landsins.
En hvorki þá né nú var grund-
völlur að leysa það nema með fjár-
magni utan skipta milli kjördæma.
Það var hægt þá og það er hægt
enn. En meðan Suðurlandsþing-
menn sjá ekki ljós, þá er því miður
lítil von um ljós yfir Hellisheiði.
En hver veit nema Eyjólfur hress-
ist.
Eggert
Haukdal
Fyrirspurninni svarað
Samgönguráðherra svaraði
fyrirspurninni um ljósin með því
að lesa greinargerð frá vegamála-
stjóra. Frá eigin bijósti hafði hann
það að segja að meira lægi á ljósum
milli Hveragerðis og Selfoss og
byggingu nýrrar Þjórsárbrúar, en
lýsingu Hellisheiðar. Er þess að
vænta að ráðherra beiti nú kröftum
sínum að þeim verkefnum úr því
að hann er á móti ljósum yfír Hell-
isheiði. Enginn þingmaður Suður-
lands tók til máls í umræðunni,
utan fyrirspyijandi.
Guðrún Helgadóttir vakti at-
hygli á tveimur atriðum í umræð-
unni. Að Alþingi hefði talað í þessu
máli 29. febrúar 1988 þegar þing-
sályktunartillagan var samþykkt.
Að Þorsteinn Pálsson, fyrsti þing-
maður Suðurlands, hefði þá verið
forsætisráðherra.
Fámennir fundir
Nýlega sendu þeir Árni og Þor-
steinn boð til Sunnlendinga að
mæta á fundum hjá sér „það er
nauðsynlegt og skemmtilegt að
bera saman bækur," sögðu þeir í
fundarboði.
Á fundi á Hellu 10. mars. var
rúmur tugur manna mættur. Fund-
armaður spurði eftir batanum sem
ráðamenn væru alltaf að tala um.
Hann sæist lítt hér um slóðir. Þor-
steinn mótmælti þessu. Batinn
væri hér eins og annars staðar.
Árni boðaði sunnlensku landbún-
aðarstefnuna og voru flestir jafn-
nær. Máske hafa báðir fundarboð-
endur reitt batann í þverpokum
fyrir framan sig þegar þeir komu
á fundinn þannig að hann fari
smám saman að síast út um ná-
grennið.
Á fundi í Hveragerði 11. mars
var einnig rúmur tugur manna á
fundi, fæstir úr Sjálfstæðisflokkn-
um. Enginn af forystumönnum
flokksins úr byggðinni var á fund-
inum. Enginn af þeim sem mest
hafa barist fyrir Johnsen og Steina
í bænum sáust. Formaður félagsins
og stjórn var ekki mætt. Fundurinn
var aldrei settur og aldrei slitið.
Engin fundarstjóri. Guðmundur
Birgisson á Núpum spurði fundar-
boðendur: Hvað eiga þingmenn að
vera mörg kjörtímabil á Alþingi?
Hvemig lýst fundarboðendum á að
„elítan" hjá Sjálfstæðisflokknum í
bænum, með öðrum orðum helstu
forystumenn flokksins, sjást ekki á
fundinum? Fátt varð um svör. Sjáv-
arútvegsráðherra var spurður um
skoðanakönnun Félagsvísinda-
deildar Háskólans þar sem kom
fram að 70-80% þjóðarinnar eru
óánægð með fiskveiðistjórnunar-
kerfið. Þar var einnig fátt um svör.
Aðstoðarmaður dómsmálaráð-
herra, sjálfur formaður fulltrúaráðs
Sjálfstæðisfélagsins í Árnessýslu,
var á fundinum. Var hann með
uppivöðslu og frammíköll og varð
að víkja af fundi. Hvorki Johnsen
né Steini geta fríað sig af að hafa
ekki komið nærri þeirri hallarbylt-
ingu sem varð í Hveragerði á síð-
asta ári. Það getur ekki hafa farið
fram hjá fundarboðendum hvað
klukkan sló á þessum fundi. Það
væri sannarlega að halla réttu
máli ef sagt væri frá því að ljósið
hefði verið með í för hjá þeim félög-
um á fundunum á Hellu og Hvera-
gerði.
Fyrir margt löngu töldu valds-
menn úr Reykjavík sig eiga erindi
á Suðurland. Um það ferðalag orti
Einar Ben. stórbrotið kvæði, Mess-
an á Mosfelli. Ég held að lokaorð
þess kvæðis eigi einnig við þá
valdsmenn er nýlega lögðu leið sína
austur yfir fjall á fund i Hvera-
gerði. Það var sneypuför í gamla
daga og það var einnig sneypuför
til Hveragerðis. Orð Einars Bene-
diktssonar blífa í báðum tilvikum:
Það voru hljóðir og hógværir menn
sem héldu til Reykjavíkur.
Höfundur er fyrrv. þingmaður.