Morgunblaðið - 11.12.1997, Qupperneq 34

34 FIMMTUDAGUR 11. DESEMBER 1997
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Reuters
GRÍMUKLÆDDUR sérsveitarmaður tekur sér stöðu á flugvellinum
við Moskvu, þar sem flugræningi hélt í gær 142 í gíslingu um
borð í Dyushin-þotu.
Flugræning’i
handtekinn
Moskvu. Reuters.
RÚSSNESKAR öryggissveitir
handtóku í gær mann sem hafði
rænt flugvél með 142 innanborðs,
þeirra á meðal átta böm, engan
sakaði.
Maðurinn rændi flugvélinni, sem
var af gerðinni Iljúshín-62, eftir
flugtak frá borginni Magadan í
austurhluta Rússlands. Vélin var á
leiðinni til Moskvu og lenti á Sher-
emetjevo-flugvelli í borginni.
Fréttum um flugránið bar ekki
saman en óstaðfestar fregnir
hermdu að 60 ára gamall ellilífeyr-
isþegi hefði verið að verki. Flu-
græninginn krafðist 10 milljóna
dala, andvirði 710 milljóna króna,
og vildi að véhnni yrði flogið til
Sviss.
Samkvæmt fyrstu fréttum gafst
flugræninginn upp en síðar var
skýrt frá því að öryggissveitir hefðu
handtekið hann þegar hann fór úr
flugvélinni til að semja við embætt-
ismenn. Rússneskar fréttastofur
sögðu að hann hefði verið með eftir-
líkingu af sprengju.
Lögreglan lokaði flugstöð fyrir
innanlandsflug á vellinum vegna
flugránsins. Borís Jeltsín forseti
ræddi hugsanlegar aðgerðir gegn
flugræningjanum við Anatolí
Kúlíkov innanríkisráðherra og Ní-
olaj Kovaljov, yfirmann rússnesku
öryggissveitanna. Haft var eftir
talsmanni forsetans að Jeltsín væri
ánægður með að „hættuástandið"
væri afstaðið.
Aftökur í Texas
og Virginíu
Huntsville. Reuters.
UM eitthundrað lögregluþjónar
klöppuðu og hrópuðu af gleði í
Beaumont-fangelsinu í Texas er
morðingi samstarfsfélaga þeirra var
líflátinn í fyrrakvöld með banvænni
sprautu.
Michael Lockhart, sem var 37 ára,
hafði verið dæmdur til dauða í Ind-
íana og Flórída en var fyrst sak-
felldur í Texas og því fór aftakan
fram þar. Auk Iögreglumanns hafði
hann myrt tvær táningsstúlkur.
Hann sagði í síðustu viku að það
hefði bjargað sér að hafa náðst, ann-
ars hefði hann haldið áfram að
drepa.
Með dauða Lockharts hafa 37
fangar verið teknir af lífí í Texas frá
áramótum og hafa aftökur ekki ver-
ið fleiri á einu ári.
Tveimur stundum seinna var
Michael Charles Satcher líflátinn í
Virginíuríki fyrir að nauðga og
myrða síðan með hrottafengnum
hætti stúlku sem var á leið í 23 ára
afmælisveislu sína fyrir sjö árum.
Klaus klappaði
ekki fyrir Havel
VACLAV Havel, forseti Tékklands,
gagnrýndi í fyrradag harðlega frá-
farandi ríkisstjórn Vaclavs Klaus, og
sagði hana ekki hafa lokið nema
helmingnum af þeim umbótum sem
gera þyrfti að kommúnismanum
gengnum. Hefði stjórnin auk þess
fyllt fjölda manns andstyggð á stöðu
mála í þjóðfélaginu. Sagði Havel
þetta í ávarpi til beggja deilda
þingsins og fjölda stjórnarerindreka
og gaf út lista yfir 10 boðorð til
næstu stjórnar, sem hann hvatti til
að skapa þjóðfélag á grundvelli
skýrra reglna. Havel nefndi Klaus
ekki á nafn, en dró upp dapurlega
mynd af orðspori ríkisstjórnar hans.
Klaus sagði af sér 30. nóvember
vegna fjármálahneykslis í flokki
hans, Borgaralega lýðrjeðisflokkn-
um.
„Helstu mistök okkar voru stoltið
... við höguðum okkur eins og ... sá
sem er efstur í bekknum og heldur
að yfírburðir hans séu miklir og
hann geti kennt öllum hinum,“ sagði
Havel m.a. Ræðu hans var vel fagn-
að, en Klaus klappaði ekki.
Samkeppni Landsvirkjunar um listaverk við
Sultartangavirkjun
Sólalda Sigurðar Arna valin
ÚRSLIT í samkeppni sem Lands-
virkjun hefur staðið fyrir um
listaverk við Sultartangavirkjun
voru tilkynnt í gær. Dómnefnd
mælir með verki Sigurðar Árna
Sigurðssonar, Sólöldu, til frekari
útfærslu og uppsetningar. Meg-
inhugmynd höfundar er að gera
form sem varpa skýrt teiknuðum
skuggum á vegg inntaksmann-
virkis nýju virkjunarinnar. í um-
sögn dómnefndar segir að sam-
spil ljóss og skugga gefi verkinu
fallegt og stílhreint yfirbragð.
Verkið sé einfalt að gerð og falli
vel að umhverfinu á hljóðlátan
og myndrænan hátt.
Dómnefnd var skipuð af stjórn
Landsvirkjunar og stjórn Sam-
bands íslenskra myndlistar-
manna, SÍM. í dómnefnd sátu frá
Landsvirkjun þeir Jóhannes Geir
Sigurgeirsson, formaður, Halldór
Jónatansson og Hróbjartur Hró-
bjartsson. Frá SÍM voru þau
Anna Eyjólfsdóttir og Jón Axel
Björnsson. Ritari dómnefndar
var Þorsteinn Hilmarsson og
trúnaðarmenn þau Ólafur Jóns-
son og Guðrún Helgadóttir. I vor
var auglýst eftir þátttakendum
og dómnefnd valdi síðan 5, af
þeim 37 listamönnum sem ósk-
uðu þátttöku, til þess að vinna að
tillögum sfnum í lokaðri verk-
samkeppni skv. reglum Sam-
bands íslenskra myndlistar-
manna. Til þátttöku voru valdir
myndlistamennirnir Finnbogi
Pétursson, Magnús Tómasson,
Ólöf Nordal, Sigurður Árni Sig-
urðsson og Steinunn Þórarins-
dóttir. AIls bárust 7 tillögur að
verkum og voru Iistamönnunum
greiddar 250.000 kr. hverjum
fyrir tillögugerðina.
Sigurtillagan, Sólalda, sam-
anstendur af stálplötum með
hringlaga gati sem ganga í 45
gráða halla út úr steinvegg og
mynda saman öldulaga sveig.
Skuggar frá hverri plötu falla
allir niður í eina lóðrétta línu við
hádegissól þar sem veggurinn
snýr í hásuðvestur. Öðrum stund-
um dags ríkir kaótískt samspil
skugga úr öllum áttum. Þegar
sólarinnar nýtur ekki við er
verkið Iýst með rafljósi sem
varpar geislum sfnum upp á við
líkt og orkustöðin lýsi upp um-
hverfi sitt. Líkt og virkjunin á
verkið að sýna fullkomið vald á
aðstæðum. Áætlaður kostnaður
við verkið sjálft og uppsetningu
þess er 3,3 milljónir.
Sigurður Árni er búsettur í
Frakklandi og á íslandi. Hann er
menntaður í myndlist bæði hér
heima og í Frakklandi og hefur
haldið sýningar í Frakklandi,
Sviss, Þýskalandi, Tokyo og á ís-
landi. Verk hans eru í eigu fjöl-
margra opinberra safna, s.s.
Listasafns Islands, Kjarvalsstaða,
Listasafns Háskóla Islands, Lista-
safns Parísarborgar, Listasafns
Háskólans í Dijon, Frakklandi,
Listasafni Genfarborgar, Sviss
og FNAC, Fonds National d’Art
Contemporain í París. Þetta er í
annað sinn sem Sigurður tekur
þátt í samkeppni um umhverfis-
listaverk en áður hefur hann
unnið tillögu að verki fyrir lysti-
garð í París. „Þetta er í fyrsta
sinn sem ég vinn umhverfislista-
verk á vegg. f verkum mínum
hefur verið viss leikur að skugg-
um og í þessari tillögu er ég
áfram að leika með samspil ljóss
og skugga,“ segir Sigurður. í
þakkarræðu sinni gat Sigurður
þess hversu vel hefði verið staðið
að samkeppninni. Hann sagði
stórkostlegt að geta unnið verkið
áfram samhliða byggingarfram-
kvæmdum við virkjunina. Stefnt
er að því að gerð listaverksins og
uppsetningu verði lokið haustið
1999 þegar áætlað er að Sultar-
tangavirkjun hefji rekstur og
slíkt verklag telst óvenjulegt hér
á landi þar sem listaverkin eru
oftast unnin eftir að mannvirki
hafa verið tekin í notkun. Þá gat
hann þess að það væri ekki síður
forvitnilegt fyrir hann sjálfan að
sjá skuggasamspil verksins
ganga upp því sannast sagna hafi
hann talið að tillagan væri of
flókin í útfærslu til að verða fýrir
vali dómnefndarinnar. „Tillagan
hefur þegar verið reynd í tölvu-
forriti sem sýnir skugga raun-
verulegs sólarljóss svo við vitum
að þetta er framkvæmanlegt þó
að útfærslan sé flókin. Stærð-
fræðin við útreikninga á þessu
verki er hins vegar þvflík að ég
hef ekkert að gera nærri þeirri
vinnu,“ segir Sigurður. „En ég
geri ráð fyrir að einhveijir verk-
fræðingar Landsvirkjunar séu
spenntir fyrir því að fá að glíma
við útreikningana.“
Tillögurnar sjö verða til sýnis í
Ásmundarsal, Freyjugötu 41, til
18. desember nk.
Morgunblaðið/Þorkell
MYNDLISTARMAÐURINN Sigurður Árni Sigurðsson ásamt vinningstillögu sinni sem nefnist Sólalda.
UIM.IST
III jðmdiskar
OLIVIER MANOURY SEPTET
lcikur tangóa frá gullna skeiðinu.
Olivier Manoury, bandoneon, Anders
Inge, fíðla, Torsten Nilsson, fiðla, Ulf
Edlund, vióla, Pcr Blendulf, selló,
Jonas Dominique, bassi, Edda Er-
lendsdóttir, píanó. Útgefandi: Gunnar
Andersson. Hljóðritun: Rune Andre-
asson. Silas Backström Production
AB/Distribution Sony Music. 1997
SKIV BOLAGET.
SEINT á síðustu öld og fram á
þessa streymdu innflytjendur af
ýmsu þjóðerni til Argentínu og
blönduðust þeim sem fyrir voru.
Buenos Aires óx hratt og þar runnu
saman ólíkar menningarhefðir í lit-
ríkri kraumadi deiglu, og í þeim
frjóa jarðvegi og skapheita and-
rúmslofti varð argentínski tangóinn
til. Hann barst síðan til Evrópu í
Grand
tango!
frekar „penni“ útgáfu í ætt við
„foxtrott" á þriðja áratugnum. Enn-
þá höfum við sterka tangó-hefð í
Frakklandi, Þýskalandi og Finn-
landi (og víðar), en hljóðfærið
„bandoneon" (e.k. harmónika eða
dragspil) er einmitt komið frá
Þýskalandi. Spánverjamir lögðu
auðvitað gítarinn til; fiðlur og önnur
strengjahljóðfæri af hénnar ætt-
bálki komu frá Austur-Evrópu og
„belcanto“-söngurinn frá Italíu. Þá
varstu kominn með fullgilda
tangóhljómsveit!
Þessi tangóhljómsveit Oliviers
Manoury sýnist mér vera saman-
sett af mestmegnis Svíum, sjálfur
er hann Fransmaður og konan hans
píanóleikari af íslandi. Hvað sem
því líður virðist þetta vera frábær
blanda, þai- sem hver og einn virkar
einsog einleikari, sem leggur allt í
sölumar, um leið og allt smellur
saman í ótrúlega öflugi'i
tangósveiflu, einnig „fínlegri" ef svo
ber undir. Mér skilst að Manoury sé
mjög fjölmenntaður tónlistarmaður
og hljóðfærasmiður, einnig mennt-
aður myndlistarmaður og bók-
menntir nam hann við Sorbonne.
Hann ku vera góður jazzari og tón-
list hefur hann samið fyiúr evrópsk-
ar kvikmyndir og franska tíví-ið.
Þetta er allt allnokkuð, en í rauninni
er ég að vekja athygli á frábærum
(og óvenjulegum) hljómdiski, þar
sem alvöru-músíkantar - og það öfl-
ugir, láta gamminn geysa í „grand
tango“.
Ekki sakar að upptaka, útlit
(plötuumslag) og frágangur er allt
einsog best verður kosið.
Oddur Björnsson