Morgunblaðið - 28.12.1997, Blaðsíða 16

16 SUNNUDAGUR 28. DESEMBER 1997
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
weð BordeWsesósu, pow. cáteau
Heimalagaðunnptitó
mBömn^mó5U
vjánrnrnsmmm^
MWS800fíjrírtMtmetö-
iomött0fi/rlrrtraenrnðfá&
A^mímtímröWiooo
Borðapantanir í símar
Stiklað á stóru
BÆKUR
llestamannabók
REIÐMENN í NORÐRI -
FRAMVARÐARSVEITIN
Höfundar texta eru Sigurður Har-
aldsson, Kári Arnórsson og Jens Ein-
arsson. Bókin er prýdd fjölda mynda
nýjum sem gömluni eftir ýmsa ljós-
myndara. Utgefandi Bókaútgáfan
Hofí - Gísli Pálsson. 232 bls.
ATHAFNA- og eljumaðurinn Gísli
Pálsson lætur ekki deigan síga í út-
gáfu bóka sem hann hóf eftir að hann
hætti búrekstri í Hofi í Vatnsdal. í
formála segir Gísli að „Reiðmenn í
norðri" sé trúlega síðasta bókin í
bókaflokknum „Hestar i norðri“. Við
sjáum hvað setur.
Reiðmenn í norðri skiptist í þrjá
hluta. í þeim fyrsta sem Sigurður
Haraldsson fyrrum hrossabóndi í
Kirkjubæ ritar er fjallað um upphaf
islenska hestsins á Islandi, vitnað í
sumt af þvi sem ritað hefur verið um
hestinn í Islendingasögum. í þessum
hluta eru einnig frásagnir af Jóni Ás-
geirssyni á Þingeyrum sem af frá-
sögnum að dæma hefur verið ein-
stakur í sinni röð. Eða eins og segir í
bókinni: „Góður hestamaður er allt í
senn: nærgætinn og góður og góður
vinur hestsins, snjall reiðmaður og
gæddur miklu og næmu innsæi rækt-
unarmannsins.“ Þessi lýsing og Jón
féllu saman eins og flís við rass og
gott betur því Jóni er lýst sem þvílík-
um yfirburðamanni að annað eins
hefur vart þekkst. Hann hafði þó tvo
eiginleika sem ekki eru taldir til
kosta, þótti ekki ráðdeildarsamur um
fjárreiður sínar og svo hitt að vera öl-
kær. A einum stað í frásögninni segir
þegar Jón reið á eftir dráttaruxa sem
hafði fælst og rauk stjórnlaust út um
víðan völl. Jón sem reið á eftir bola
hljóp af hestinum, eins og það er orð-
að, á bak uxanum og greip um háls
hans. Síðan seildist hann fram, greip
um eyru og snéri svo fast upp á að
Skjöldur gaf eftir og stoppaði. Sjálf-
sagt sýnist sitt hverjum sannleiks-
gildi frásagna af snjöllum hesta-
mönnum fyrri tíma og má ætla að
eitthvað sé á smurt og ýkt hér og þar
til að gera frásögnina áheyrilegri. Má
ætla að svo hafi verið gert í sumum
þeirra frásagna sem Sigurður vitnar
í. Eigi að síður er þáttur Sigurðar
fróðlegur þótt þar sé stiklað á stóru
eins og reyndar öllum þáttum bókar-
innar. Sigurður er vel rit- og málfær
og endurspeglast þeir hæfileikar
hans vel i þessum kafla bókarinnar.
Margar gamlar og góðar myndir
prýða kafla Sigurðar og
sumar þeirra tengdar
efriinu lífga upp á frá-
sögnina, aðrar spilla
engu þótt engin tengsl
séu við ritsmíðina.
Annar hluti bókarinn-
ar ber yfirskriftina
„Leiðbeiningarþjónusta í
hrossarækt". Er þar um
að ræða sögu leiðbein-
ingarþjónustunnar og
stiklað á mjög stóru eins
og áður var getið. Hér er
um að ræða áhugavert
efni fyrir þá er málið
varðar og áhugamenn
um hrossarækt. Þetta
viðfangsefni eitt og sér
hefði vel getað fyllt eina stóra. Kári
Amórsson ritar þennan þátt og ferst
það prýðilega þótt ekki gefist mikil
færi á að sýna ritsnilli þar sem nán-
ast er um upptalningu að ræða. Það
sem Kári hefur hér fest á blað er gott
sem uppkast fyrir sögu leiðbeining-
arþjónustunnar, nokkurs konar
beinagrind sem eftir er að fylla með
holdi og skinni og setja að síðustu
sálina í verkið. Vonandi verður sagan
gefin út seinna með ýtariegri og per-
sónulegri frásagnarstíl en hér er
gert. Mætti hafa þar til hliðsjónar
frásögn Gunnars Bjarnasonar í
„Ættbók og sögu“ þar sem hann rek-
ur starfssögu sína sem hrossarækt-
arráðunautur.
Síðasti hlutinn er svo viðtöl og frá-
sagnir af nokkrum kunnum reið-
mönnum þar sem þeir rekja feril sinn
í hestamennskunni í bland við frá-
sögn sagnaritarans Jens Einarsson-
ar. Hér er einnig stiklað á stóru þótt
eigi að síður megi þar lesa margt
fróðlegt og skemmtilegt. Jens er að
venju lipur penni þótt í nokkrum til-
vika hafi notkun hans á orðatiltækj-
um runnið misjafnlega vel inn í skiln-
ing rýnandans. Ekki
skal þó fullyrt hvort
rangt sé með farið. I
nokkrum viðtala má sjá
óræk merki um að kyn-
slóðaskipti hafa átt sér
stað í hestamennskunni.
Nokkrir viðmælanda
sem voru brautryðjend-
ur í byltingunni miklu
upp úr 1970 eru nú farn-
ir að tala um hvað gamli
tíminn hafi verið góður
og umhverfið í dag
verra en var þá. Er það
ekki einmitt þetta sem
staðfestir best að yngra
fólk hefur tekið við og
mennimir sem einu
sinni vora ungir séu nú að verða
gamlir?
Bókin sem hér um ræðir er prýði-
leg svo langt sem það nær. Það eykur
líka verulega gildi bókarinnar í jóla-
gjafakaupunum hversu fátækleg
hestabókaútgáfan er að þessu sinni. I
raun er verið að pakka saman efni
sem hefði átt fullt erindi í tvær eða
jafnvel þrjár bækur. Af þessum sök-
um er stiklað á mjög stóru og ijóst að
höfundum hefur verið þröngur stakk-
ur skorinn. Það hlýtur að vera pirr-
andi fyrir vel ritfæra og pennaglaða
menn að þurfa að fleyta kerlingar á
áhugaverðu efni sem auðvelt er að
gera góð skil. En það er líka vandi að
gera stutta útdrætti úr víðfeðmu efni
svo vel fari. Þeim þremenningum
ferst það vel. Gísli Pálsson á sérstakt
lof skilið fyrir framtakssemi, hug-
myndaríki og kjark. Að bóndi norðan
úr landi skuli láta sér detta í hug
þegar hann eftiriætur syni sínum bú-
reksturinn, að fara að gefa út bækur
segir meira en mörg orð um það
hverslags maður Gísli er.
Valdimar Kristinsson

„Pottagaldrar í vínanda“ eru sérvaldar kryddblöndur
Pottagaldra vættar í koníaki, portvíni, hvítvíni og rauðvíni.
Útkoman er margslunginn ilmur á milli víns og krydda
sem gefur matnum þá dýpt sem nálgast fullkomnun í
matargerðinni. Ein til tvær teskeiðar út í hátíðarsósuna, í
pottréttinn, til kryddlagningar eða út á pönnuna til steikingar.
% Villijurtir í koníaki (fyrir naut, lamb og villibráð)
2K Villijurtir íportvíni (fyrir naut, lamb og villibráð)
% Villijurtir í rauðvíni (fyrir naut, lamb og villibráð)
% Lamb Islandia í hvítvíni (fyrir lamba- og svínakjöt)
& Creole í rauðvíni (fyrir naut, svín og kalkúnasósu)
% ítalskt pastakrydd í rauðvíni
(fyrir lasagne.bolognese, kjöt- eða grænmetispottrétti)
^ Fiskikrydd í hvítvíni
(fyrir sjávar- og fiskrétti í ofni eða á pönnu)
Fyrir kalkúninn viljum við minna á
Kalkúnakrydd, Creole eða Lamb Islandia í hvítvíni
(sjá bækling kalkúnaframleiðenda að Reykjum)
s
i
o*
I

engin aukaefni
ÞAU leika barokktónlist í Dóm-
kirkjunni: Ólöf Sesselja Óskars-
dóttir, Anna M. Magnúsdóttir og
Gunnar Þorgeirsson.
Barokk
í Dóm-
kirkjunni
BAROKKTÓNLEIKAR verða
haldnir í Dómkirkjunni í dag
sunnudag kl. 20.30.
Gunnar Þorgeirsson, barokk-
-óbó, Ólöf Sesselja Óskarsdóttir,
vioia da gamba og cello og Anna
Magnúsdóttir, sembal, leika verk
eftir Telemann, Sammartini, Ba-
bell, J.S. Bach, C.P.E. Bach og
Anna flytur sólóverk eftir Fro-
berger.
Gunnar Þorgeirsson hefur sér-
hæft sig í leik á barokkóbó og
hefur stundað nám í Amsterdam,
og lærir nú hjá Taka Kitazatao.
Hann hefur m.a. leikið með
barokkhljómsveitunum Florileg-
ium Musicum og les Perruques
d’Amsterdam.
Flytjendur hafa verið virkir
þátttakendur í flutningi
barokktónlistar á upprunaleg
hljóðfæri hér á Islandi, m.a. á
sumartónleikum í Skálholti.