Morgunblaðið - 05.04.1998, Blaðsíða 22

22 SUNNUDAGUR 5. APRÍL 1998
MORGUNBLAÐIÐ
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
VIÐ þurfum að kenna fólki að sjá sér farborða og axla ábyrgð, segir Andrea Muccioli.
ANDREA Muccioli er 33 ára
en hefur verið eins konar
bæjarstjóri í San Patrign-
ano á Rimini á Ítalíu í nokkur ár.
Fyrir tuttugu árum rann föður
hans heitnum, Vincenzo, til rifja að
sjá fíkniefnaneytendur vafra um á
götum úti og vildi leggja sitt af
mörkum. Hann átti búgarð og
ákvað að þar skyldu þeir eiga
griðastað, á meðan þeir væru að ná
tökum á lífi sínu. Starfsemin hefur
dafnað og nú búa að jafnaði um tvö
þúsund manns í litla þorpinu San
Patrignano. Ibúamir, sem dvelja í
þorpinu í þrjú til fimm ár, sitja
ekki auðum höndum og bíða
batans, heldur tryggja hann sjálfir
með námi og starfi. Hver og einn
verður að leggja sitt af mörkum,
enda þarf þorpið að standa undir
sér sjálft. Að vísu leggja ýmis íyr-
irtæki fram peninga á ári hverju,
en bróðurparturinn af rekstrarfé
fæst með sölu á framleiðslu fólks-
ins, sem áður ráfaði um götur í
vímu. Ibúar San Patrignano rækta
gæðinga og hunda, framleiða leir-
vörur, vefa listilega, framleiða
handunnið veggfóður, gera við
gömul húsgögn og málverk, reka
smíðaverkstæði, búa til osta og vín,
rækta matjurtir, framleiða reiðhjól
fyrir atvinnumenn í íþróttinni og
sauma loðfeldi, svo fátt eitt sé talið,
því íbúamir geta valið um 57 óhk
störf.
Niðurlægjandi að líta á gestina
sem sjúklinga
„Þetta er lykillinn að velgengn-
inni,“ segir Andrea Muccioli, sem
er staddur hér á landi til að kynna
yfirvöldum borgar og ríkis starf-
semina í San Patrignano. „Við lít-
Fíkniefnaneytendur eru ekkert frábrugðnir öðru fólki; kljást ein-
ungis við einu vandamálinu fieira, segir Andrea Muccioli sem rek-
ur heilt þorp á Italíu, þar sem fólk fær aðstoð við að losa sig við
fiknina. Hann sagði Ragnhildi Sverrisdóttur að lausnin fælist í
-----------------------------7----------------------------■
umhyggju og stuðningi og að Islendingar mættu gjarnan senda
fulltrúa sínatil þorpsins, til að læra af reynslu Italanna.
SÉÐ yfir þorpið San Patrignano á Ítalíu, heimili tvö þúsund manna, sem vilja losna undan valdi fíkniefna.
I þorpinu læra
fíklar að lifa á ný
um alls ekld á gesti okkar sem
sjúklinga. Auðvitað fá allir, sem
þess þarfnast, læknisaðstoð og sál-
fræðiaðstoð, enda rekum við heilt
sjúkrahús til að sinna þörfum
þeirra. En það er niðurlægjandi að
líta á gesti okkar sem sjúkhnga og
afar sjaldgæft að þeim nægi að-
hlynning lækna og sálfræðinga til
að ná tökum á hfi sínu. Við gefum
þeim hluta af okkar lífi, til að þeir
megi endurheimta líf sitt og sjálfs-
virðingu. Við byggjum á þeim ein-
falda boðskap, að við verðum að
opna hjörtu okkar fyrir meðbræðr-
um okkar. Þetta þýðir ekki að við
séum með trúarlegar áherslur í
starfinu, heldur mannlegar; sið-
ferðilegar.“
Menntun er lykilatriði starfsins í
San Patrignano. „Við þurfum að
kenna fólki að sjá sér farborða og
axla ábyrgð. Það er ekki hægt
nema með langtímameðferð, þótt
mér sé að vísu illa við orðið með-
ferð. Um allan heim er fólk að átta
sig á þessum einfóldu sannindum.
Stutt meðferð hefur ekkert að
segja. Fólk hættir kannski neyslu í
einhvem tíma, en mestar líkur eru
á að það hefji hana aftur. Ef fíkni-
efnaneytandi hefur farið í meðferð,
en fellur svo, þá verða skrefin í
næstu meðferð enn erfiðari en áð-
ur, því mistök og vonbrigði hvíla á
honum af helmingi meiri þunga en
áður. Viðkvæmir einstaklingar
mega ekld við að lenda í slíkri
stöðu."
Aðeins fyrsta flokks vara
A þeim tuttugu árum sem Hðin
eru frá því Vincenzo Muccioh greip
til sinna ráða hafa þrettán þúsund
fíkniefnaneytendur búið í San
Patrignano og Andrea segir að
tæpur tíundi hluti þeirra hafi farið í
gamalt far neyslu. „Hinir hafa
spjarað sig, því þeir fara frá okkur
agaðir einstaklingar, sem hafa tek-
ið á sínum málum af heiðarleika og
lært að taka ábyrgð á sjálfum sér
og bera virðingu fyrir sér og öðr-
um. I meira en 60% tilvika fær
þetta fólk vinnu við fag sem það
hefur lært í San Patrignano. Við
leggjum áherslu á að bjóða fjöl-
breytt val um framtíðarstarf og
gerum mjög miklar kröfur. Öll
vara, sem framleidd er af íbúunum,
er fyrsta flokks, því þeir verða að
geta verið stoltir af verki sínu.
Þess vegna tryggjum við bestu
tæknilegu og faglegu aðstöðu sem
við teljum okkur geta fengið. Fólk
lærir ekki eingöngu störfin, heldur
fær ríflega starfsþjálfun áður en
það heldur út í lífið á ný. Mörg fyr-
irtæki hafa viðurkennt vinnubrögð
okkar í verki með því að leita til
okkar eftir starfsfólki."
Börn fylgja foreldrum sínum
San Patrignano er heill heimur
út af fyrir sig. „Það verður svo að
vera,“ segir Andrea Muccioli. „Ef
við ætlum að kenna fólki að lifa í
stóra heiminum fyrir utan þorps-
mörkin okkar, þá verðum við að
líkja sem allra mest eftir honum.
Þess vegna eru störfin svo fjöl-
breytt og þess vegna er fólk á öll-
um aldri í þorpinu. Fíkniefnaneyt-
endumir eru allt frá 11 ára aldri og
upp úr. í þorpinu búa að jafnaði
um 200 böm. Sum þeirra era börn
starfsfólks, en önnur koma með
foreldram sem leita aðstoðar. Við
rekum skóla fyrir krakkana okkar
og reynum að skapa öllum sem
bestar aðstæður.“
San Patrignano á ágætt sam-
starf við ýmis foreldrasamtök og
samtök fyrrverandi fíkniefnaneyt-
enda víðs vegar um Ítalíu. Þessi
samtök beina fólki í vanda til San
Patrignano. „Eina skilyrðið er að
neytandinn vilji breyta lífi sínu.
Hann þarf ekki að skuldbinda sig
til að vera einhvern ákveðinn
tíma.“
Stundum fer fólk í skemmri
meðferð og hættir neyslu áður en
það kemur til San Patrignano, en
dæmi eru um að fólk komi þangað
undir áhrifum fíkniefna. „Við byrj-
um á að ná eitrinu úr líkamanum
og notum engin lyf til að draga úr
áhrifunum. Þetta getur verið
skelfilegur og sársaukafullur tími
(
I

I
i