Morgunblaðið - 19.05.1998, Síða 48

48 ÞRIÐJUDAGUR 19. MAÍ 1998
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
Sigurður Karls-
son fæddist á
Draflastöðum í
Fnjóskadal í Suður-
Þingeyjarsýslu 30.
október 1912. Hann
lést á hjúkrunar-
heimilinu Seli 11.
maí síðastliðinn.
Foreldrar hans voru
Karl Ágúst Sigurðs-
son, bóndi á
Draflastöðum,
_ v fæddur 13. ágiíst
' 1873 í Þúfu á Flat-
eyjardalsheiði,
dáinn 14. ágúst
1945, og kona hans Jónasína
Dómhildur Jóhannsdóttir frá
Víðivöllum í Fnjóskadal, fædd 9.
maí 1882, dáin 28. september
1921. Karl Ágúst var sonur
fajónanna Sigurðar Jónssonar
frá Syðra-Hóli í Fnjóskadal og
Helgu Sigurðardóttur, Þor-
steinssonar bónda á Veisu, síðar
á Draflastöðum. Foreldrar
Jónasfnu Dómhildar voru
Jóhann Einarsson bóndi á Víði-
völlum Erlendssonar en móðir
Jóhanns var Sigríður Þorsteins-
^ dóttir frá Stokkahlöðum í
Eyjafírði er var tvíburasystir
Dómhildar konu Ólafs Briem
timburmeistara og bónda á
Grund í Eyjafirði og kona hans
var Kristín Mýrdal dóttir Jóns
trésmiðs og skáldsagnahöfund-
ar frá Hvammi í Mýrdal. Systk-
ini Sigurðar voru: Kristín, f. 24
apríl 1902, látin, Jóhann Þórður,
f. 16. nóvember 1903, látinn,
Ingibjörg Gunnþórunn, f. 15.
febrúar 1905, látin, Helga, f. 3.
..It desember 1906, látin, Ingimaria
Þorbjörg, f. 15. janúar 1911,
Karl, f. 30. október 1912,
tvíburabróðir Sigurðar, Gunn-
laugur, f. 15. apríl 1915, látinn,
Kristinn Steingrímur, f. 7. maí
1917, látinn. Tvö systkinanna,
Ingimaría og Guðjón, létust á
banisaldri.
Árið 1936 kvæntist Sigurður
Þær eru margar minningamar
með afa. Stutt er á milli bæjanna,
Hjarðarholts og Draflastaða, og oft
á dag lá leið okkar systkinana upp í
Draflastaði til afa og ömmu. Þar
var margt að gerast. Á vorin var
miðpunkturinn í íjárhúsunum þar
sem nýtt líf leit dagsins ljós á
hverri klukkustund. Á kvöldin
hjólaði ég upp eftir og hóf
„sauðburðarvakt" mína. Hún byrj-
aði í eldhúsinu hjá afa og ömmu þar
sem boðið var upp á kandís og kam-
fórudropa í sykurmola. Þar var
alltaf notalegt að sitja, spila og
spjalla saman. Afí sat við eldhús-
gluggann og fylgdist vel með öllu
sem fram fór úti. Hann var gaman-
samur og hlýr, skapríkur og sér-
lega kraftmikill til allra verka.
Hann var bóndi af lífi og sál og mik-
ill náttúrumaður, undi sér vel innan
um ldndur, kýr og hesta og var
fjárglöggur með afbrigðum. Löng-
um stundum gekk hann innan um
lambæmar og var allra manna
snjallastur við að koma saman móð-
ur og lambi ef villst hafði undan.
eftirlifandi eigin-
konu sinni, Kristínu
Jónsdóttur, f. 3.
janúar 1915, dóttir
Jóns Ferdínandsson-
ar og Hólmfríðar
Jónsdóttur Bim-
ingsstöðum. Böm
þeirra em: Jónasína
Dómhildur, kennari
og leiðsögumaður,
búsett í Mosfellsbæ,
f. 28. maí 1937. Böm
hennar em Amhild-
ur Valgarðsdóttir
tónlistarkennari, bú-
sett í Mosfellsbæ, og
Axel Axelsson framkvæmda-
sljóri, kvæntur Steinunni Ingi-
björgu Jakobsdóttur þau búa
einnig í Mosfellsbæ. Jón Ferdin-
and, bifreiðastjóri og bóndi í
Hjarðarholti, Fnjóskadal, f. 30.
október 1938, eiginkona hans er
Svanhildur Þorgilsdóttir frá
Daðastöðum í Reykjadal. Böm
þeirra em Heiðar Ágúst, bóndi,
Draflastöðum, f. 15. ágúst 1959,
kona hans er Hulda Ásgeirsdótt-
ir, Kristín Linda, bóndi,
Miðhvammi, Aðaldal, f. 9. ágúst
1961, maður hennar er Sigurður
Ami Snorrason, bóndi og múr-
ari, Sigríður Hulda náms-
ráðgjafí, f. 18. september 1964,
búsett í Reykjavík, Sigurður
Araar bifreiðastjóri, f. 4. apríl
1972, búsettur á Akureyri.
Bamabarnabömin em orðin
átta talsins.
Sigurður bjó á Draflastöðum
alla ævi en í rúma öld eða frá
árinu 1882 hefúr jörðin verið í
eigu ættmenna hans. Hann
ræktaði, byggði og jók bústofn-
inn eins og gert höfðu faðir
hans og afí. Sigurður var fram-
farasinnaður og ávallt með þeim
fyrstu að taka upp nýja vinnu-
hætti á sviði landbúnaðar.
títför Sigurðar Karlssonar
verður gerð frá Draflastaða-
kirkju, Fnjóskadal, í dag og
hefst athöfnin klukkan 14.
Afí var alla tíð léttur á sér og
skrapp upp í fjall eins og ekkert
væri. Þar hugaði hann að ánum,
gætti vel að bæjarlæknum og
kannski fann hann eitt hreiður eða
tvö á ferð sinni. Ég hafði gaman af
að fylgjast með varpi fuglanna og
þau eru ófá hreiðrin sem hann fann
fyrir mig. Saman fórum við svo í
leiðangur að hreiðrinu og fundum
oft fleiri á þeirri leið.
Sumar eftir sumar vorum við afi
saman að moka í heyblásarann. Við
kepptumst við moksturinn til að
eiga hlé á milli vagna. Stundum
kom amma þá upp fyrir hús með
hressingu sem var vel þegin. Á
hlýjum sumardögum var afi jafnan
mikið klæddur og talaði um að best
væri að klæða af sér hitann. Mér
fannst þetta skrítið og skemmtilegt
viðhorf en ómögulegt var að fá
hann úr þykku brúnu peysunni. Afi
var alltaf fallega klæddur og hafði
skoðun á því hvað færi vel saman.
Ég man eftir að stundum kallaði
hann á mig og bar undir mig hvort
þetta eða hitt færi betur saman.
Mér fannst sérstakur heiður að því
að fá að segja skoðun mína á þessu
og alltaf fundum við „bestu“ lausn-
ina. Þegar afi var að snúa heyinu á
gamla rauða „Fergusoninum" söng
hann við raust. Mér fannst alltaf
gaman að heyra til hans hvar sem
ég var úti að vinna eða eitthvað að
dunda mér. Afi var raddsterkur og
mér fannst eins og söngurinn hans
hljómaði um allan Fnjóskadalinn.
Afi átti alltaf góða hesta og eru
það einar af mínum bestu
æskuminningum þegar hann fór í
reiðtúra með okkur systrunum.
Mikið varð ég glöð þegar hann
sagðist ætla að gefa mér „almenni-
legan hest“. Úr stórum hópi hesta
vorum við sammála um að velja
Periu, kolsvarta og gljáandi hryssu.
Frá vori og fram á haust voru
reiðtúramir fastur liður flest kvöld.
Eftir kvöldmatinn hjóluðum við
Linda systir upp eftir og báðum
hann að koma á hestbak með okk-
ur. Alltaf var hann tilbúinn, kom
með okkur suður í hólf með
brauðmola til að ná hestunum og
tók til reiðtygin. Oft hlýtur hann að
hafa verið þreyttur eftir langan
vinnudag en ekki var það að sjá
þegar hann var kominn í hnakkinn,
til í hvað sem var og lék á als oddi.
Við afi vorum á svörtu hestunum
okkar, Perlu og Blakk, okkur leið
eins og við ættum allan heiminn.
Perla var full af lífi og fannst afa
við vera ansi kraftmiklar og fjörug-
ar. Það var siður að hleypa hestun-
um í Nónhólnum á leiðinni út í
Mela. Þetta voru miklar kappreiðar
og ekkert gefið eftir. Afi var svo
skemmtilegur, hló mildð og sagði
líflegar sögur. Ég sé hann fyrir mér
með aðra hönd á taumnum, derhúfu
og í brúnlitu fötunum sínum, lítur
yfir landið, aðgætir sprettuna,
vatnavexti og veðurhorfur. Ró í
svip og sátt við stað og stund. Hann
unni dalnum sínum og landinu þar
sem hann fæddist og bjó alla tíð.
Afi kunni að vera ánægður með það
sem hann hafði og njóta þess.
Elsku afi, þú ert ávallt með mér
og allar góðu minningamar okkar
fylgja mér. Ég er þakklát fyrir allt
sem þú hefur gefið mér. Guð blessi
minningu þína og vaki yfir ömmu.
Kallið er komið,
komin er nú stundin,
vinaskilnaður viðkvæm stund.
Vinimir kveðja
vininn sinn látna,
er sefúr hér hinn síðasta blund.
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guð sé iof fyrir hðna tíð.
Margs er að minnast,
maigs er að sakna.
Guð þerri tregatárin stríð.
(V. Briem.)
Sigríður Hulda Jónsdóttir.
Elsku afi minn. Ég man svo vel
eftir öllum ferðunum þegar ég sat
hjá þér á gömlu dráttarvélinni
henni rauðku. Og þú þóttist stund-
um vera að missa stjómina og
keyra útaf. Þetta þótti iitlum gutta
gaman. Litla guttanum fannst
raunar alltaf gaman - hvað sem
hann var að gera í sveitinni hjá þér
og ömmu.
Alltaf varð ég óþægur við
mömmu þegar hún kom og sótti
mig í sveitina til ykkar - það var
svo gaman. Aldrei mun ég gleyma
hlýju sumarmorgnunum þegar við
settumst nývaknaðir saman niður á
útitröppumar og lögðum línumar
fyrir daginn. Ég hef ekki upplifað
fallegri morgna hingað til og það
mun ég eflaust aldrei gera.
Hvort sem við vorum að gera við
girðingar, huga að kindum, gefa, í
heyskap eða bara að horfa á sjón-
varpið uppgefnir eftir daginn - alltaf
fannst mér jafngaman. Og aldrei
vissi ég hvað tímanum leið - allt í
einu var dagur að kveldi kominn.
Það er svo ótalmargt sem mér er
sérstaklega minnisstætt. Manstu til
dæmis þegar við vomm að ganga
frá skúmum og yfir í fjós en þar
var oftast niðamyrkur? Ég sagði
þér það nú aldrei, afi minn, en þú
vissir það auðvitað að litli guttinn
var oft dálítið smeykur að labba
þessa fáu metra einn. Þetta hefur
þú fundið þegar ég spretti úr spori
þegar við gengum þessi fáu skref
og ég vildi finna að afi væri skammt
undan í myrkrinu.
Manstu þegar við komum inn
niðri á Draflastöðum og klæddum
okkur úr útifótunum og gúmmískón-
um? Það brakaði alltaf svo í tröpp-
unum upp í eldhús til ömmu sem
beið eftir okkur með kvöldmatinn.
Þá var gott að koma inn í hlýjuna
með afa og sitja inni í stofu þegar
fréttimar voru og finna tóbaksilm-
inn úr pípunni. Þá var líka stundum
gaman að heyra afa senda einhverj-
um í sjónvarpinu tóninn. Svo fómm
við að hátta og þá komst þú mér oft
til að hlæja. Litli guttinn þinn
sofnaði brosandi fullur tilhlökkunn-
ar eftir næsta degi.
Einu sinni fómm við með byss-
una þína þegar sauðburður stóð
sem hæst til að hræða burtu hrafna
sem gátu verið hættulegir lömbun-
um. Við löbbuðum og leituðum að
hröfnunum og svo hljóp skotið afí
Þetta var ævintýri fyrir mig.
Og svo var það dagurinn þegar
ég fann minkinn í tunnunum sem
lækurinn rennur í gegnum við
hestagirðinguna. Ég man eftir því
þegar ég sá smettið á honum. Ég
hljóp eins og fætur toguðu tU þín og
sagði þér frá þessu. Svo liðu nokkr-
ar vikur og minkurinn fannst. Ég
var svo ánægður og stoltur yfir því
að hafa orðið að gagni hjá afa.
Stimdum var ég heima á
Draflastöðum að spUa við ömmu og
þú varst ennþá úti að vinna. Ég man
svo vel eftir því þegar ég heyrði þig
koma upp hlaðið. Gúmmískómir
snertu mölina og afi var að koma
heim. Þá hafðir þú alltaf eitthvað að
segja mér af útiverkunum. Þú talað-
ir aUtaf við mig af mikilli alvöru um
öU verk þótt ég væri bara lítiU
strákur. Og ef ég spurði þig ein-
hvers svaraðir þú mér eins og um
fuUorðinn mann væri að ræða.
Ég man sérstaklega vel eftir öll-
um girðingunum sem við gerðum
við. Þú kenndir mér svo vel tU
verka og hafðir ótakmarkaða þoUn-
mæði tU að sýna mér réttu hand-
tökin - sem ég nota enn í dag. Ég
er þess fuUviss að Utlir strákar
nenna yfirleitt ekki að standa við
sömu girðinguna svo klukkustund-
um skiptir að draga úr kengi,
strekkja, rétta netið og reka niður
staura. En aldrei leiddist mér. Tím-
inn flaug áfram og það var einungis
örþreyttur ungur Ukami sem vildi
fara heim - hugurinn vUdi vera
áfram í girðingavinnu með afa.
Og svo voru það ferðimar upp að
Stóra steini. Stundum gengum við
þangað þegar minna var að gera.
AUtaf spjöUuðum við saman um allt
milli himins og jarðar og þú sagðir
mér aUs konar sögur af bændum,
hestum og hundunum þínum sem
gerðu allt sem þú sagðir þeim að
gera.
Þú kenndir mér Uka að tala við
dýrin og skynja huga þeirra. Ég
man eftir því að stundum fundum
við lömb eða kindur sem höfðu
flækst í gaddavír. Ær sem var
orðin viti sínu fjær af hræðslu eftir
að hafa verið fost lengi róaðist nið-
ur þegar þú tókst um uUina með
þínum sterku höndum og losaðir
hana.
Ég man eftir því einu sinni þegar
ég var hjá ykkur ömmu að vetri til
og það voru nokkrir tugir kinda í
gamla fjósinu og nokkur hross. Þú
þurftir skyndilega að fara eitthvert
og það var enginn heima í Hjarðar-
holti. Þá sagði ég við þig, hikandi,
að ég gæti alveg gefið og brynnt og
gert það sem gera þurfti. Og þú
féllst á þetta aUt saman og ég var í
tvo tíma að vanda mig eins og ég
gat við verkin. Þetta þykir eflaust
ekki merldlegt - en fyrir strák úr
bænum var þetta uppUfun og mikil
viðurkenning.
En svo liðu árin og þú veiktist.
Ég man eftir því þegar ég, mamma
og systa komum austur og þú varst
uppi í rúmi eftir heilablóðfaUið. Ég
var þess svo fuUviss að þú myndir
ná þér að fullu aftur en tíminn leið
og árangurinn var ekki eins góður
og þú bjóst við. En þrekið og vilja-
styrkurinn var ótrúlegur - þú
ætlaðir þér að sigrast á þessu.
Ég veit, afi minn, að þér fannst
þetta of löng bið. Þú sagðir mér það
oftar en einu sinni þegar þú komst í
EinUundinn til okkar mömmu og
þegar við heimsóttum þig á Krist-
nes, Sel eða stundum heim í
Draflastaði. Mér fannst þetta líka
of langt. En stundum getur góð
heilsa komið aftan að manni undir
lokin.
Það voru blendnar tUfinningar
sem um mig fóru þegar ég frétti af
veikindum þínum nú á dögunum.
Mér létti að sumu leyti því þessi
síðustu ár voru ekkert sérstök. Ég
veit líka að þegar komið var undir
það síðasta varst þú lagður af stað í
sveitina þína og nú ertu þangað
kominn.
Ég vUdi að bömin mín hefðu
getað kynnst þér betur því þú ert
besti afi sem hægt er að hugsa sér.
Þú ert svo góður, afi minn.
Deyrfé
deyja frændur,
deyr sjálfur ið sama.
En orðstír
deyr aidregi
Hveim er sér góðan getur.
(Úr Hávamálum)
Axel Axelsson, Iitli gutdnn þinn.
Mig langar tU að minnast hér í
fáeinum orðum afa míns, Sigurðar
Karlssonar og þeirra ánægju-
stunda sem ég átti með honum.
Það viU svo skemmtUega tU að ég
á í albúmi gamla ljósmynd af mér
og afa sem tengist minni fyrstu
minningu um hann. Þar er ég svona
fjögurra ára og hann er að klæða
mig í sokka í eldhúsinu á
Draflastöðum.
Einsog allir vita sem þekktu afa,
áttu Draflastaðir hug hans, hjarta
og krafta algerlega og þess vegna
er ómögulegt að sjá hann fyrir hug-
skotssjónum öðruvísi en standandi
fyrir framan útihúsin, í bítíð, á leið
tU verka og kannski að gá tíl veð-
urs. Ég fékk oft að fara með honum
í fjósið á morgnana. AUtaf man ég
hvað okkur afa leið vel saman þess-
ar morgunstundir. Ég fékk að
brynna kúnum, moka flórinn svona
að nafninu til og sinna ýmsum þeim
verkum sem pössuðu lítiUi fjósa-
konu. Það var alltaf ákaflega nota-
legt hjá okkur afa í fjósinu. Svo fór-
um við saman upp tröppumar í eld-
húsið og drukkum morgunkaffið
með ömmu.
Stundum, og það var mesta
ævintýrið fékk ég að sitja hjá hon-
um á traktomum. Þá söng hann
iðulega við raust, enda mjög verk-
glaður maður og meðan hann söng
horfði hann yfir túnin eða fram dal-
inn. Hugur hans við búskapinn
einsog ævinlega.
Það er ekki að undra þau sterku
bönd sem tengdu afa við
Draflastaði. Líklega fyrst og fremst
ættar- og fjölskyldubönd. Faðir
hans, Karl Ágúst var einnig bóndi
af lífi og sál, í raun og sannleika af
hreinni ættiarðar ást sem og hans
faðir, Sigurður Jónsson sem vann
geysilega að húsa- og jarðabótum á
sinni tíð.
Þessari arfleifð, Draflastaða-
jörðinni, helgaði afi minn sína
krafta og sitt ævistarf og hlífði sér
hvergi fremur en forfeður hans.
Enda fór svo að lokum að krafta
hans þraut.
Ég, fyrir mitt leyti, samgleðst afa
mínum af öllu hjarta að vera nú
laus við líkamann sem var orðinn
honum mikil byrði undir lokin.
Hinsvegar gæti ég vel trúað að
hann stæði núna í sínum sál-
arlíkama í hlaðinu á Draflastöðum
að horfa út yfir Pétursvöllinn, fijáls
og glaður bóndi einsog í gamla
daga.
Elsku afi minn, ég þakka þér
kærlega fyrir samveruna.
Þín dótturdóttir,
Amhildur.
LEGSTEINAR
I rúmgóðum sýningarsölum okkar eigum
við ávallt íyrirliggjandi margar gerðir
legsteina og minnisvarða úr íslenskum
og erlendum steintegundum.
Verið velkomin til okkar eða
hafið samband og fáið myndalista.
Í| S.HELGASON HF
ISTEINSMIÐJA
SKEMMUVEGI 48, 200 KÓP.,SÍMI:557-6677/FAX:557-8410
SIGURÐUR
KARLSSON