Morgunblaðið - 19.05.1998, Qupperneq 59

MORGUNBLAÐIÐ
BREF TIL BLAÐSINS
ÞRIÐJUDAGUR 19. MAÍ 1998 59-*?
Hvíti Ameríku-
maðurinn
Við þurfum að miða allan
akstur við aðstæður
Frá Porsteini Guðjónssyni:
AF Kennewick-manninum band-
aríska - 9.300 ára gömlum - slíkt
megna vísindin nú að ákvarða, fer nú
fleiri sögum en ég bjóst við í bráð,
þegar ég minntist á þennan frum-
byggja í Norður-Ameríku í bréfí til
Mbl., sem birt var 12. okt. 1997.
Örstutt upprifjun: Strákar voru
að vaða í á og ráku þá tærnar í
hauskúpu; létu vita; heil beinagrind
kom upp, með öll einkenni hvíts
manns; héldu menn vera myrtan
mann frá 19. öld. En svo kom í ljós,
að aldurinn var 9.300 ár. Þá þóttust
rauðskinnar eiga hann, þó að það
gæti alls ekki staðist eftir líkamsein-
kennum. Þeir settu bann við frekari
rannsóknum, og ætluðu að helga sér
beinin endanlega. Mannfræðingar
fengu engu um ráðið. En þá gerðist
hið óvænta. Ásatrúarfélag kom á
vettvang og krafðist þess að fá að
halda sína helgiathöfn yfir menjum
hins hvíta manns, og rökstuddu rétt
sinn mannfræðilega og tráarsögu-
lega. Þessu var ekki hægt að
hnekkja, og varð það úr, að báðir
frömdu þarna athafnir sínar, hvor í
sínu lagi. Steve McNallen tók í
höndina á Umatilla-indíánanum yfir
beinunum 27.8. 1997, til marks um
vinsamlegan anda - en það eru hin
vísindalegu rök sem unnið hafa á
jafnt og þétt síðan. Lengra vissi ég
ekki um þessi mál, þegar ég skrifaði
greinina, í október sl.
Nú hafa mér borist nánari fréttir,
sem vert væri að segja frá, og sleppi
ég þó alveg trúarlegum þáttum
þeirra; einnig því sem segir af grát-
hlægilegum (tragikómískum) til-
burðum „verkfræðingasveitar hers-
ins“ (,Jlrmy Corps of Engineers"),
sem ætlar að fleygja stórgrýti úr
þyrlum yfir fundarstaðinn; þekja
síðan með mottum úr kókostrefjum
- allt til þess að vernda þennan stað!
o.s.frv. Hvað um það, upp úr villunni
kemur stundum vit, og það kann að
gerast í þetta sinn. Það er komið
fram lagafrumvarp á Band-
aríkjaþingi sem mælir svo fjrir, að
allar beinagrindur, sem ekki eru
þegar helgaðar einhverjum
trúbrögðum, skuli sæta rannsókn.
- jtá IV
JIÍ itS' 4 ii >
Stdrhöfða 17, við Gullinbrú,
sími 567 4844
Lögin eiga að verða afturvirk til
1990, en það mundi þýða að mann-
fræðingar fengju frjálsan aðgang að
Kennewick-beinunum til rannsókn-
ar. Fróðlegt verður að frétta af
framgangi þessa máls á því þingi.
Það er stórkostleg tilhugsun að
fornmenn vorii' ævafornir (Indó-
'germanar) skuli hafa verið komnir
nokkuð á veg með að nema Norður-
Ameríku iyrir 9.000 árum - hvort
sem það hefur nú gerst með því að
fara þjóðleiðina um Beringssund eða
með því að fylgja ísröndinni þvert
um Norður-Atlantshaf. Reyndar
munu sumir mannfræðingar hafa
talið, áður en þetta gerðist, að eitt
og annað benti í þessa átt, en líklegt
er að „vitnisburður beinagrindarinn-
ar“ frá Kennewick eigi eftir að
skipta sköpum.
Það er að vísu dálítið furðulegt, að
í lok 20. aldar skuli enn vera reynt
að hindra stór-þýðingarmiklar
rannsóknir í nafni trúarbragða,
enda leit um tíma út fyi-ir að Kenn-
ewiek-málið yrði þannig endanlega
þaggað niður. En nú er komið yfir
þann hjalla.
Steve McNallen, hinn greindi for-
maður ásatrúarfélagsins (AFA) á
þessum slóðum, á heiður skilinn fyr-
ir einarðlega framgöngu í þessu
máli.
ÞORSTEINN GUÐJÓNSSON,
Rauðalæk 14, Reykjavík.
EVO-STIK
Skýrslutækniféiag íslands
í samvinnu við RUT-nefnd og
verkefnisstjórn um upplýsingasamfélagið
Ráðstefna
íslenska upplýsingasamfélagið
Framkvæmd stefnu ríkisstjórnar íslands
Hótel Saga, Súlnasalur, miðvikudaginn 20. mars kl. 13:00
13:00 Skráning og móttaka fundargagna
13:10 Setning
Geir H. Haarde, fjármálaráðherra
13:20 íslenska upplýsingasamfélagið
Guðbjörg Sigurðardóttir, verkefnisstjóri í forsætisráðuneyti
13:50 Tölvulæsi
Pétur Ásgeirsson, deildarstjóri í menntamálaráðuneyti
14:10 Ný innkaupahandbók um upplýsingatækni
Jóhann Gunnarsson, deildarstjóri i fjármálaráðuneyti
14:40 Kaffi
15:10 Samræming í tölvupóstmálum ríkisstofnana
Laufey Ása Bjarnadóttir, varaformaður RUT-nefndar
15:30 Stjórnarráðsvefurinn -
Upplýsingaveita fyrir almenning og fyrirtæki
Kristján Andri Stefánsson, deildarstjóri í forsætisráðuneyti
15:50 Tölvueign og Internetnotkun íslendinga
Helena Jónsdóttir, verkefnastjóri hjá Gallup
16:10 Ráðstefnuslit
Ráðstefnustjóri Halldór Kristjánsson, framkvæmdastjóri
Þátttökugjald kr. 3.300
Þátttaka tilkynnist Skýrslutæknifélagi íslands í síðasta lagi 19. maí.
Simi 551 8820. Netfang sky@sky.is. Heimasíða www.sky.is
LÉLEGIR hjólbarðar geta valdið stór-
slysi eins og hér gerðist.
Frá hópum 57 á Ólafsvík og 58,
Rvík. ímars 1998:
VIÐ erum tveir hópar sem sóttu
námskeið ungra ökumanna hjá
Sjóvá-Almennum í febrúar. Við
fjölluðum sérstaklega um akstur ut-
an þéttbýlis og hjólbarða. Við viljum
deila nokkrum punktum með þér.
Akstur utan þéttbýlis
Gefum okkur góðan tíma ef við
ætlum að fara á milli staða og miðum
alltaf hraða við aðstæður. Mikilvægt
er að fylgjast vel með öllum merkj-
um og sýna varúð þar sem búast má
við búfé við vegi. Þá þurfum við að
sýna aðgæslu við einbreiðar brýr og
fara sérstaklega varlega á malaiweg-
um, meðal annars vegna lausamalar.
Við skulum draga úr hraða þegar við
mætum bílum og sýna öðrum ök-
umönnum tillitssemi.
Við þurfum að miða allan akstur
við aðstæður á hverjum tíma. Hægja
á bílnum í kröppum beygjum, fara
gætilega í framúrakstur og aka aldrei
framúr á blindhæðum. Þá er nauð-
synlegt að athuga með veður, færð og
akstursskilyrði áður en farið er af
stað. Síðast en ekki síst, munum að
spenna beltin alltaf - allir í bílnum.
Hjólbarðar
Allir ættu að vita hve mikilvægt
það er að vera með góða hjólbarða
en það er að ýmsu að huga við þá:
Góð mynsturdýpt skal ávallt vera í
hjólbörðum. Grófir vetrar-
hjólbarðar og eftir atvikum
negldir skulu vera undir
bílnum í snjó og hálku. Við
verðum að tjöruhreinsa hjól-
barðana á veturna þegar
hálka er. Munum að lélegir
hjólbarðar geta verið lífs-
hættulegir. Það á ekki
aðeins við í hálku, heldur
einnig í mikilli rigningu þeg-
ar mikil blejúa er á vegi. Þá
er hætt við að bíllinn geti
„flotið". Loftþrýstingur þarf
að vera hæfilegur. Það getur
skipt máli fyrii' öryggi og
stöðugleika. Það getur líka
haft áhrif á hemlun bifreiðar
og síðast en ekki síst á elds-
neytiseyðslu. Einnig er
nauðsynlegt að Jafnvægis-
stilla“ hjólin.
Hjólbarðar á lítið notuðum
bifreiðum geta reynst fúnir
og þjóna þar af leiðandi ekki
tilgangi sínum eins og ráð er
fyrii' gert. Þurfum við að
nauðhemla á miklum hraða,
geta dekkin eyðilagst. Við getum
reiknað með að fari hraðinn yfír 70
km/klst., verði dekkin það köntuð
eftir hemlun að bíllinn verði ókeyr-
andi.
Við megum ekki vera með mis-
munandi dekk á sama ás bílsins og
síðast en ekki síst, þá verðum við að
muna eftir varadekkinu, ekki bara að
það sé með, heldur að athuga öðru
hverju hvort það sé í lagi.
Munum að dekkin eru eina snert-
ing bílsins við veginn og veggripið er
mjög háð dekkjunum.
Fyrir hönd hópa 57 á Ólafsvík og
58 - Reykjavík í mars 1998.
EINAR GUÐMUNDSSON,
forvarnafulltm Sjóvár-Almennra.

■ NYR SENDIBILL
KœiisKápctr
á ótrúlegu werði í miMu úrwaii!