Morgunblaðið - 31.10.1998, Síða 6

6 LAUGARDAGUR 31. OKTÓBER 1998
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Þrír ungir drengir í Langholtsskóla skrifa bréf vegna drápsins á þvottabirninum
TEIKNING af þvottabirninum eftir Erling Svein.
Allir eiga að
vera dýravinir
GREINILEGT er að drápið á
þvottabirninum frá Kanada í
vikubyrjun hefur vakið hörð við-
brögð. Þrír ungir drengir komu
á ritstjórnina í gær og báðu blað-
ið að birta bréf sem þeir höfðu
skrifað í tilefni af þessum at-
burði. Með fylgdi teiknimynd af
þvottabirninum.
Bréfíð er svohljóðandi:
„Við erum bekkjarbræður í 4.
bekk í Langholtsskóla. Þegar við
sáum fréttina af hinum ólánsama
þvottabirni, sem kom til Islands í
gámi, fannst okkur móttökurnar
sem björninn fékk vera mjög
óréttlátar. Okkur finnst mjög
leiðinlegt að hann hafi verið
drepinn. Það kemur fullt af dýr-
um til landsins, til dæmis Keikó,
sem ekki eru drepin þegar þau
koma. Hvað um alla farfuglana,
af hverju eru þeir ekki drepnir
þegar þeir koma til landsins?
Morgunblaðið/Emilía
BEKKJARBRÆÐURNIR í Langholtsskóla, þeir Jón Ásberg Sigurðsson, Erlingur
Sveinn Erlingsson og Björgvin Helgi Kenester Hjartarson.
Okkur finnst að það ætti frekar
að refsa fullorðnu fólki sem setur
svona reglur. Við erum dýravinir
og viljum að aðrir séu það líka.“
Þeir félagarnir sögðu að flestir
krakkar, sem þeir töluðu við,
væru sammála þeim um að ekki
hefði verið rétt að drepa litla
þvottabjörninn.
Nefnd að skila af sér skýrslu um mat á stöðu olíuleitar innan íslenskrar lögsögu
I fyrsta sinn sem
erlend olíufélög
sýna áhuga
BANDARÍSKT olíufélag hef-
ur lýst áhuga á að kanna
gögn Orkustofnunar með það
í huga að hefja olíuleit innan lög-
sögu íslands ef gögnin gefa tilefni
til þess, eins og fram kom í Morgun-
blaðinu í gær. Þá hefur evrópskt ol-
íufélag einnig lýst áhuga sínum.
Þetta er í fyrsta sinn sem erlent ol-
íufélag sýnir rannsóknagögnum
Orkustofnunar áhuga.
Um þessar mundir er nefnd á
vegum iðnaðarráðuneytisins að
skila af sér skýrslu um mat á stöð-
unni í olíuleit innan íslenskrar lög-
sögu. Karl Gunnarsson jarðeðlis-
fræðingur hjá Orkustofnun segir
að í skýrslunni verði yfírlit um
svæðin sem hér um ræðir, mat á ol-
íulíkum, sérstaklega á íslenska
landgrunninu og jafnframt um Jan
Mayen svæðið, þar sem íslending-
ar eiga viss réttindi, og Hatton
Rockall svæðið, þar sem vissar
kröfur eru uppi. í skýrslunni fylgir
álitsgerð erlends sérfræðings úr ol-
íuiðnaðinum.
Þrjú svæði undir smásjánni
Karl segir að einkum sé litið á
þrjú svæði í þessu samhengi, þ.e. ís-
lenska landgrunnið, Jan Mayen
svaeðið og Hatton Rockall svæðið.
A íslenska landgrunninu hafa á
afmörkuðum blettum safnast saman
þykk setlög með það miklum jarð-
hita að hugsanlegt er talið að olía
geti myndast í þeim ef aðrar að-
stæður eru einnig fyrir hendi. Eink-
um eru þessi svæði fyrir Norður-
landi. Þama hafa verið gerðar mæl-
ingar til að kanna setlagaþykkt.
Einnig hefur verið bomð þar frem-
ur gmnn hola og gerðar ýmsar
jarðfræðiathuganir og sýnataka,
einkum á landi. Niðurstöðumar
koma fram í greinargerð nefndar-
innar og eins og fram hefur komið í
Morgunblaðinu telur nefndin að lík-
umar á því að fínna oh'u við landið
sé á bilinu 10-12%.
Karl segir að hugsanlegt sé að
einhvers staðar á svæðinu hafi að-
stæður orðið á þann veg að þar hafi
myndast olía eða gas. Mun líklegra
sé þó að gas hafi myndast. Þessi
svæði era engan veginn jarðfræði-
lega hliðstæð olíusvæðum við meg-
inland Evrópu.
Einu vísbendingamar um olíu-
Hagsmunir íslendinga á
sviði olíuleitar eru eink-
um á þremur svæðum,
þ.e. Jan Mayen hryggn-
um, úti fyrir Norður-
landi og á Hatton
Rockall svæðinu.
myndun hér við land komu fram
þegar borað var í jörðu í Skógarlóni
í Öxarfirði. Þar fannst gas sem fylg-
ir olíumyndun. Karl segir að spum-
ingin snúist um það hvort nægilegt
magn hafi verið þarna af lífrænu
efni til að mynda olíu að einhverju
ráði og einnig hvort jarðfræðilegar
aðstæður séu með þeim hætti að ol-
ía geti safnast þar saman.
Karl segir að enn erfiðara hafi
reynst að fá fyrirtæki í olíuiðnaði í
Evrópu til að skoða möguleikana á
íslenska landgranninu vegna þess
hve óvenjulegt svæðið er og ungt.
Hlutverk nefndar iðnaðarráðuneyt-
isins er m.a. að kynna svæðið fyrir
umheiminum.
Á Jan Mayen svæðinu hafa ís-
lendingar átt samstarf við Norð-
menn um rannsóknir. Samningur
er í gildi um svæðið og nær það
bæði yfir norska og íslenska lög-
sögu. Gerðar hafa verið mælingar
þama og þau gögn verið lögð fram
á almennum markaði til sölu, líkt
og gert hefur verið með rannsóknir
á öðram svæðum á landgranni Nor-
egs. Olíuiðnaðurinn hefur sýnt
gögnunum frá Jan Mayen svæðinu
takmarkaðan áhuga. Norski olíu-
iðnaðurinn hefur verið að færa sig
utar á landgrunni Noregs undan-
farin ár og era nú hafnar rannsókn-
ir á svæðum sem era jarðfræðilega
hliðstæð Jan Mayen hryggnum.
Verði jákvæð niðurstaða á ysta
hluta landgranns Noregs er talið
mjög líklegt að frekari rannsóknir
verði gerðar á Jan Mayen hryggn-
um.
Samningur íslands og Noregs
Samkvæmt milliríkjasamningi ís-
lands og Noregs gengur lögsaga ís-
lands inn á suðurhluta þessa svæðis.
Auk þess er samkvæmt milliríkja-
samningnum kveðið á um að ísland
eigi fjórðungsþátttökurétt á olíuleit
og vinnslu á þeim hluta svæðisins
sem er innan lögsögu Noregs.
Hatton Rockall svæðið er einna
minnst kannað af þessum þremur
svæðum. Karl segir að stöðugur
þrýstingur sé á að hafnar verði
rannsóknir þar. Olíufélög séu farin
að leita í kantinum á sunnanverðu
Hatton Rockall svæðinu. Mjög
óljóst er hver réttur íslendinga er á
svæðinu.
Karl segir að erlend olíufélög hafi
ekki sýnt neinu þessara svæða
áhuga nema helst jaðrinum á
Hatton Rockall svæðinu sem er inn-
an breskrar lögsögu. Hann segir að
olíufélagið bandaríska, sem nú hef-
ur sent íslenskum stjórnvöldum er-
indi um áhuga sinn á því að kanna
líkur á olíumyndun innan íslenskrar
lögsögu, sé mjög lítið á alþjóðlegan
mælikvarða.
Rannsóknir hófust
á áttunda áratugnum
Rannsóknir hófust fyrst hér við
land seint á áttunda áratugnum að
einhverju marki þegar mælingaíyr-
irtækið Western Geophysical gerði
mælingar úti fyrir Norðurlandi.
Mælingarnar sýndu setlög á svæð-
inu. Fyrirtækið reyndi að selja
gögnin en ekki reyndist mikill áhugi
fyrir þeim. Fyrirtækið starfar nú
við mælingar við Færeyjar.
í byrjun níunda áratugarins var
borað í Flatey á Skjálfanda og stað-
fest að þar væra setlög. Ekki fannst
þó olía þar. Um svipað leyti var
gerður samningur við Norðmenn og
í framhaldi af því gerðar yfirlits-
mælingar á Jan Mayen svæðinu
sem 1985 og 1989 í samvinnu Orku-
stofnunar og Olíustofnunarinnar 1
Noregi. Einnig voru um þetta leyti
gerðar grófar mælingar á Hatton
Rockall svæðinu í samvinnu íslend-
inga og Dana.
Karl Gunnarsson metur sjálfur
líkurnar á því að olíu sé að finna
innan íslenskrar lögsögu á þennan
veg: „Það er örugglega eitthvað af
olíu, við vitum það. En það gæti ver-
ið einvörðungu í litlu magni sem
tapaðist stöðugt út og hyrfi. Eg
hallast að því að það mat að 10-12%
líkur séu á því að olíu sé að finna
hér sé í bjartsýnna lagi.“