Morgunblaðið - 18.02.1999, Qupperneq 21

MORGUNB L AÐIÐ
FIMMTUDAGUR 18. FEBRÚAR 1999 21
ATVINNUMÁL Á SUÐURFJÖRÐUM AUSTFJARÐA
Einar
Asgeirsson
Magnús
Helgason
Björgvin Valur
Guðmundsson
Magnús Gauti
Gautason
Ólafur
Ragnarsson
Björgvinsson
Kristján
Ingimarsson
Reynir
Arnórsson
Már
Karlsson
Búlandstinds. Hann tekur það
fram að honum lítist vel á þá menn
sem keyptu meirihlutann í
Búlandstindi og að hann hafi skiln-
ing á því að þeir gn'pi til ráðstaf-
ana sem tryggi þeirra eign. „Eg vil
gefa þeim eitt ár, sjá þróunina í
rekstri fyrirtækisins, áður en ég
fer að tjá mig meira um það,“ segir
Már.
ívar Björgvinsson verkalýðsfor-
maður segist vita til þess að marg-
ir Djúpavogsbúar séu uggandi um
framtíðina eftir það sem gerðist á
Breiðdalsvík. „Þetta eru okkar
næstu nágrannar og svipað hefur
gerst víðar þar sem byggt er á
einu fyrirtæki í eigu aðila utan
héraðs. Það yrði dauðadómur fyrir
Djúpavog ef kvótinn yrði fluttur í
burtu,“ segir Ivar. Hann tekur þó
fram að nýju eigendurnir hafi lýst
því yfir að fiskur yrði verkaður á
Djúpavogi og hann segist treysta
orðum þeirra.
Ólafur Ragnarsson sveitarstjóri
óttast ekki að kvótinn fari annað.
Á meðan hagkvæmt sé að veiða og
vinna físk, verði það gert á Djúpa-
vogi.
Forkaupsréttur
að kvóta
Guðmundur Malmquist, forstjóri
Byggðastofnunar, segir að eindreg-
in tilhneiging til hagræðingar felist
í fískveiðistjórnunarkerfinu. Stór
og vel rekin fyrirtæki hafí verið að
taka við aflaheimildum minni pláss-
anna. Það geti komið illþyrmilega
við þorpin sem eigi sér litla eða
enga aðra lífsbjörg þegar kvótinn
er fluttur í burtu. Segir Guðmund-
ur að þessi þróun hafí verið áber-
andi á Vestfjörðum en gæti orðið
hvar sem er.
Einar Ásgeirsson á Kamba-
röstinni segist ekki geta kennt
kvótakerfínu alfai’ið um að staðirnir
þrír hafi misst yfirráð lífsbjargar-
innar, að minnsta kosti ekki fyrr en
hann geti bent á eitthvað betra.
Hann telur hins vegar útlátalaust
fyrir Alþingi að bæta grein við
kvótalögin þess efnis að ef svipuð
staða kæmi upp og hjá
Búlandstindi, ættu heimamenn for-
kaupsrétt að kvóta sínum og hefðu
því möguleika á fleiri leiðum til
bjargar en nú er.
Eins og staðan er nú stingur Ein-
ar upp á því að íbúar Stöðvarfjarð-
ar, Breiðdalsvíkur og Djúpavogs
vinni saman að því að eignast
kvóta. Hann mótmælir fullyi-ðing-
um um að svo miklar deilur séu á
milli Stöðvarfjarðar og Breiðdals-
víkur að staðirnir geti ekki unnið
saman. „Ég er búinn að vera skip-
stjóri á tveimur skipum hér á
Stöðvarfirði í sjö ár og hef verið
með bæði Stöðfirðinga og Breið-
dælinga á skipunum í sömu sjóferð-
inni og meira að segja á sömu vakt-
inni og einnig þurft að sækja ýmsa
þjónustu til Breiðdalsvíkur. Þessar
deilur hafa alveg farið fyrir ofan
garð og neðan hjá okkur,“ segir
Einar.
Menn á báðum stöðunum horfa
til frekara samstarfs, eins og meðal
annars kom fram í grein um vanda-
málin á Breiðdalsvík í blaðinu í
gær. Magnús Helgason, rekstrar-
stjóri hjá Snæfelli á Stöðvarfirði,
segir að hægt sé að nýta Kamba-
röst betur. Telur hann hag-
kvæmai-a fyrir Breiðdælinga að
fjárfesta í kvóta og gera samning
við Snæfell um að veiða fiskinn en
að hefja eigin útgerð.
Dæmt til vistar
„Ef ekki tekst að snúa þessari
þróun við er það skylda stjórnvalda
að kveða upp úr um það að ætlunin
sé að leggja þessi byggðarlög niður
og hjálpa fólki að komast í burtu.
Mér skilst að það tíðkist ekki lengur
hjá siðuðum þjóðum að dæma fólk
til vistar á ákveðnum stöðum að
ósekju. Svona aðgerðir jafngilda
því. Fólk er bundið í húsum sínum
sem ekki eru lengur söluvara þegar
ástandið er orðið þetta slærnt," seg-
ir Einar Ásgeirsson.
Morgunblaðið/Sverrir
Komið upp í kok
„ÉG veit ekki hvort fólk leggur út
í óvissuna, einu sinni enn, við er-
um komin með upp í kok. Það er
mín skoðun að fólkið fari ef hér
verður bras eina ferðina enn,“
sagði Helena Hannesdóttir, verk-
sljóri f frystihúsi Snæfells hf. á
Stöðvarfirði, við blaðamenn sem
litu við í frystihúsinu.
Vinna er flesta daga í frystihúsi
Snæfells, þótt illa gangi að fá hrá-
efhi. Þorskurinn er allur fluttur
norður á Dalvfk og misjafnt hvað
togaranum gengur vel að veiða
aðrar tegundir. Helena sagði að
allir heimamenn sem vildu fengju
vinnu í frystihúsinu.
„Þetta rétt hangir í dagvinn-
unni,“ sögðu fiskverkakonur sem
blaðamaður ræddi við í kaffipásu í
frystihúsinu. Þær sögðu að aðal
uppgripin hefðu verið við fryst-
ingu loðnunnar og það væri slæmt
ef hún brygðist alveg. „ Við mynd-
um vilja fá allan afla Kambarastar
til vinnslu hér og vinna stans-
laust,“ sagði ein úr hópnum.
Hluti kvennanna lýsti því yfir að
sameiningar hefðu ávallt orðið
Stöðfirðingum til bölvunar. „Ef
við hefðum ekki sameinast Hrað-
frystihúsi Breiðdælinga og síðar
Snæfelli værum við á gi-æmii
grein.“ Onnur sagði að kvótinn
væri orðinn aðalverðmæti fyrir-
tækjanna og því væri fólkið á
þessum litlu stöðum hrætt þegar
hann væri kominn í hendur fyrir-
tækja í öðrum byggðarlögum, eins
og hefði gerst á Stöðvarfirði.
„Þeir geta farið með hann hvert
sem er og þá verður lítið eftir,“
sagði ein kvennanna.
Þær minntu á ástandið á Breið-
dalsvík og töldu sömu óvissu ríkj-
andi á Stöðvarfirði. Sögðust ugg-
andi um að það sama gæti gerst á
Stöðvarfirði og það hefði áhrif á
aðra nálæga staði, yrði keðjuverk-
andi.
Aðrar sögðust bjartsýnni.
„Þetta reddast, við eigum ekki að
lifa í hræðslunni." Sögðu að gott
væri að vinna hjá Snæfelli og
töldu ekki líklegt að fyrirtækið
gengi í það verk að leggja plássið
í eyði.
Morgunblaðið/Sverrir
Þurfum að eiga fyrirtækin
„ÞAÐ er best að segja sem minn-
st, breytingarnar eru varla geng-
nar yfir og menn vita lítið hvað
er fra
mundan,“ sagði Jóhann Þórisson
fiskverkandi á Djúpavogi þegar
blaðamaður hitti hann í smá
bátahöfninni. Jóhann rekur litla
saltfiskverkun í þorpinu og var
ásamt syni sínum, Guðna Þóri, og
Björgvini Sveinssyni að útbúa
Haförn til veiða en Guðni gerir
bátinn út.
Feðgarnir sögðu að trillurnar
hefðu farið að landa á fiskmark-
aðnum þegar hann var settur á
fót á dögunum og það hefði
hækkað fiskverðið. Áður hefði
Búlandstindur haft einokunar-
stöðu á markaðnum. Jóhanu sag-
ðist hafa farið að verka afla báts-
ins vegna þess hve fiskverðið var
lágt, til þess að gera sem mest úr
litlum kvóta. Fiskverkunin geng-
ur vel og sagði Jóhann að hún
hjálpaði upp á sakirnar.
Önnur lítil saltfiskverkun var
sett á laggirnar fyrir tveimur ár-
um og voru feðgarnir sammála
um að gott væri að hafa fleiri en
eina fiskverkun á stað eins og
Djúpavogi. „Við þurfum að eiga
sem flest fyrirtæki sjálfir," sagði
Jóhann.
Feðgarnir sögðust ekki ánægð-
ir með að kvóti Búlandstinds
væri kominn í hendur Grindvík-
inga. „Þeir gera út þar sem þeir
telja hagkvæmast og geta farið
burtu með kvótann hvenær sem
er. Það hefur sýnt sig í kringum
okkur.“