Morgunblaðið - 19.02.1999, Blaðsíða 22

22 FÖSTUDAGUR 19. FEBRÚAR 1999
MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI
Hagnaður Jarðborana hf. nam 71 milljón króna á síðasta ári
Hagnaðurinn
11% afheildar-
tekjum félagsins
JARÐBORANIR HF.
Úr reikningum ársins 1998
JAN.-DES. JAN.-DES.
Rekstrarreikningur Miiijónir króna 1998 1997 Breyting
Rekstrartekjur 651,5 510,6 +27,6%
Rekstrargjöld 558.3 446.3 +25.1%
Rekstrarhagnaður án fjármagnsliða 93,2 64,3 +44,9%
Fjármunatekjur og (tjármagnsgjöld) 2,0 5,2 -
Hagnaður fyrir skatta 95,2 69.5 +37.0%
Hagnaður ársins 71,0 66,0 +7,6%
Efnahagsreikningur Miiijónir króna 31/12 '98 31/12'97 Breyting
1 Eignir: \
Veltufjármunir 292,8 255,8 +14,5%
Fastafjármunir 504,0 344,7 +46,2%
Eignir samtals 796,8 600,5 +32,7%
1 Skuldir oa eioid fé: 1
Hlutafé 259,6 236,0 -
Eigiðfé alls 625,4 563,7 +10,9%
Tekjuskattsskuldbinding 20,0 0,0 -
Langtímaskuldir 81,7 9.7 +742,3%
Skammtímaskuldir 69,7 27,1 +157,2%
Skuldir og eigið fé samtals 796,8 600,5 32,7%
Kennitölur og sjóðstreymi 1998 1997
Veltufé frá rekstri Milljónir króna 130,1 103,5 +25,7%
Veltufjárhlutfall 4,2% 9,4% -
Eiginfjárhlutfall 78,5% 93,9% -
Ávöxtun eigin fjár 13,0% 13,4% -
HAGNAÐUR Jarðborana hf. árið
1998 var um 71 milljón króna, sam-
anborið við 66 milljónir árið á und-
an. Nam hagnaðurinn um 11% af
heildartekjum fyrirtækisins. Þetta
er betri niðurstaða en félagið gerði
ráð fyrir þegar gengið var frá
rekstraráætlun ársins.
Bent S. Einarsson, framkvæmda-
stjóri Jarðborana hf., segir að þessi
afltoma byggi á markvissum að-
gerðum til að eflá starfsemi félags-
ins innanlands sem erlendis, sterkri
stöðu og ekki síst á hagræðingu
sem leitt hafi til lækkunar rekstrar-
kostnaðar.
Heildarvelta samstæðu Jarðbor-
ana hf. nam 651,5 milljónum króna
en var 510,6 milljónir árið á undan.
Veltan hefur því aukist um 28% á
milli ára. Rekstrarhagnaður án fjár-
munatekna var 93,1 milljón króna
samanborið við 64,3 milljónir árið á
undan.
Heildareignir félagsins voru bók-
færðar á 796,8 milljónir króna í árs-
lok 1998 og skiptust þannig að
veltufjármunir námu 292,8 milljón-
um en fastafjármunir 504 milljón-
um. í árslok 1998 nam eigið fé fé-
lagsins 625,4 milljónum ki'óna. Eig-
infjárhlutfall í lok árs 1998 var
78,5%. Arðsemi eigin fjár eftir
reiknaða skatta nemur 13% sem er
svipað og árið á undan. Veltufé frá
rekstri var 130 milljónir króna árið
1998 samanborið við 103,5 milljónir
árið 1997. Handbært fé frá rekstri
var 97 milljónir í árslok. Hiutafé fé-
lagsins er 259,6 milljónir króna.
Rekstrartekjur Jarðborana hf.
hafa aldrei verið meiri en á þessu
starfsári og nýtur félagið þess að
uppsveifla er í orkuvinnslu.
„Það eru miklar breytingar
framundan í orkumálum hér á landi
á næstu árum og spennandi sóknar-
færi sem Jarðboranir ætla að taka
þátt í af fullum þunga,“ sagði Bent í
samtali við Morgunblaðið.
Hann sagði að verkefni Jarðbor-
ana hf. væru fjölbreyttari en
nokkru sinni áður, en auk hefð-
bundinnar starfsemi á heimamark-
aði hóf nýstofnað dótturfélag Jarð-
borana hf., Iceland Drilling (UK)
Ltd., starfsemi á írlandi á árinu.
Tekjur af starfsemi Jarðborana hf.
erlendis voru um 9% af rekstrar-
tekjum á nýliðnu starfsári.
Viðskipti með
hlutabréf í Nýherja
Ekki vísað
til Fjármála-
eftirlits
FORSTJÓRI Fjármálaeftirlitsins
segir jiað ekki rétt að Verðbréfa-
þing Islands hafi vísað viðskiptum
með hlutabréf Nýherja hf. til með-
ferðar hjá Fjármálaeftirlitinu.
A aðalfundi Nýherja, sem hald-
inn var sl. miðvikudag, gaf stjórn-
arformaður félagsins í skyn að Þró- -
unarfélag íslands hf. gerði sér leik
að því að hafa áhrif á gengi hluta-
bréfa félagsins, sem skráð eru á
Verðbréfaþingi íslands. Sagði hann
að Verðbréfaþing hefði tekið ákveð-
in viðskipti með hlutabréf Nýherja
til rannsóknar og hefði vísað mál-
inu til Fjármálaeftirlits til af-
greiðslu.
Páll Gunnar Pálsson, forstjóri
Fjármálaeftirlitsins, segir það ekki
rétt að Verðbréfaþing Islands hafi
vísað umræddu máli til eftirlitsins.
Hann vill hins vegar hvorki játa því
né neita hvort einhver viðskipti
með hlutabréf Nýherja séu til skoð-
unar hjá Fjármálaeftirlitinu. Vísar
hann til þeirrar vinnureglu eftirlits-
ins, að almennt séu ekki gefnar
upplýsingar um hvort mál, sem
varða einstaka aðila, séu til með-
ferðar hjá eftirlitinu eða ekki.
Forstjóri Kaupþings hf. um galla á tilkynningum utanþingsviðskipta
Orsök vandans að finna í
tölvukerfi Verðbréfaþings
SIGURÐUR Einarsson, forstjóri
Kaupþings hf., segist undrast mjög
ummæli framkvæmdastjóra Verð-
bréfaþings íslands um vandamál
varðandi tilkynningar á utanþings-
viðskiptum þingaðila þar sem orsök
vandans sé íýrst og fremst að finna
hjá Verðbréfaþingi sjálfu.
„Það er vandamál í tölvukerfi
Verðbréfaþings íslands sem Verð-
bréfaþingi er búið að vera kunnugt
um mjög lengi. Það er meira en ár
síðan Verðbréfaþing setti niður
tölvunefnd til að taka á þessu vanda-
máli, en sú nefnd hefur ekki verið
boðuð saman til fundar enn þann dag
í dag, sem hlýtur að teljast afskap-
lega undarlegt,“ sagði Sigurður.
Hann sagði að þegar utanþings-
viðskipti væru tilkynnt með sjálf-
virkum hætti væri notaður svokall-
aður póstkassi Verðbréfaþings á
biðlara sem er eign Verðbréfaþings
en staðsettur hjá hverjum þingaðila
fyrir sig. Þessi biðlari væri greini-
lega vanstilltur þannig að allar þær
tilkynningar sem sendar væru um
utanþingsviðskipti milli kl. 8 og 17 á
daginn margfölduðust í honum. Eft-
ir kl. 17 væri hins vegar öllum við-
skiptum sem send væru í pósthólf
Verðbréfaþings hafnað þar sem
slökkt væri á þingmiðlaranum, og
engin villumelding kæmi til baka til
þingaðila.
„Það hlýtur að vera hlutverk
Verðbréfaþings íslands að hafa eft-
irlit með sínum eigin hugbúnaði, og
mér er kunnugt um að þeir sem
bjuggu þennan hugbúnað til hafa
margvarað Verðbréfaþing við þess-
um galla á þeirra eigin kerfi,“ sagði
Sigurður.
Ekki Verðbréfaþings að líta
málið alvarlegum augum
Fram kom í frétt sem birtist í
Morgunblaðinu í gær að Kaupþing
hf. hefði tekið í notkun nýtt tölvu-
kerfi í desember síðastliðnum og sá
liður þess sem sér um utanþingsvið-
skipti hefði ekki virkað sem skyldi.
Sigurður sagði það vissulega rétt að
unnið hefði verið að endurbótum á
tölvukerfinu, en það hefði verið gert
til að reyna að forðast þá galla sem
væru í kerfi Verðbréfaþings.
„Það er ekki Verðbréfaþings að
líta þetta mál alvarlegum augum
heldur er það auðvitað fyrst og
fremst þingaðilanna að líta þetta al-
varlegum augum. Engir hafa meiri
hagsmuni af því að þetta sé rétt en
þingaðilarnir sjálfir. Mér finnst að
framkvæmdastjóri Verðbréfaþings
hefði fýrst og fremst átt að tjá sig
um að Verðbréfaþing hyggist taka
til í sínum eigin garði áður en hann
ræðst á viðskiptavini sína eins og
hann gerir í viðtali sem birtist við
hann í Morgunblaðinu. Þar talar
hann um að óljóst sé hvort einhver
hafi orðið fyrir tjóni, en hafi ein-
hverjir orðið fýrir tjóni ber þeim
auðvitað að beina sjónum að Verð-
bréfaþingi Islands en ekki að þing-
aðilum," sagði Sigurður.
Undarleg máslmeðferð
Hann sagði að strax og ljóst var
að sá liður í tölvukerfi Kaupþings
sem heldur utan um tilkynningu ut-
anþingsviðskipta virkaði ekki sem
skyldi hefði það verið tilkynnt Verð-
bréfaþingi Islands og það látið fýlgj-
ast með gangi mála frá degi til dags.
Þannig hefði það verið í höndum
Verðbréfaþings ef það þurfti að til-
kynna eitthvað fyrr en gert var.
„Þeir velja að gera ekki neitt, en
síðan þegar við sendum út tilkynn-
ingu frá okkur um vandann er þetta
blásið út sem eitthvert stórkostlegt
mál og talað annars vegar um 33
milljarða króna skekkju og hins veg-
ar um 16 milljarða skekkju. Þannig
er öll þessi málsmeðferð af hálfu
Verðbréfaþings Islands í hæsta
máta undarleg,“ sagði Sigurður.
Tilkynmngar Búnaðarbanka óeðblegar
KOMIÐ hefur í ljós að verulega
hefur vantað á að tilkynningar
Búnaðarbankans um viðskipti með
skráð verðbréf utan Verðbréfa-
þings íslands hafí verið fullnægj-
andi. í tilkynningu sem bankinn
hefur sent frá sér kemur fram að
hann hafi í samráði við starfsmenn
Verðbréfaþings Islands unnið að
því að taka saman þau viðskipti
sem ótilkynnt voru og sá listi liggi
nú fyrir. Vinna þessi hafi hafist um
miðjan desember sl. í kjölfar
ábendinga VÞÍ, en hún hafi dregist
af hendi bankans, ekki síst vegna
mikilla anna við útboð bankans og
fleiri verkefni.
í tilkynningunni segir að nokkr-
ar ástæður séu að baki því að til-
kynningar hafi ekki verið með eðli-
legum hætti. Meginskýringin sé sú
að vinnureglur sem bankinn setti
sér varðandi tilkynningu utan-
þingsviðskipta byggðust á rangri
túlkun á reglum VÞÍ og leiðbein-
ingum. Því til viðbótar hafi hröð
uppbygging á Verðbréfasviði bank-
ans, auk innleiðingar nýs upplýs-
ingakerfis og nýrra verkferla, orðið
til þess að eftirlit með þessum til-
kynningum hefur ekki verið sem
skyldi.
Þá segir að unnið hafi verið að
endurbótum á þessum málum inn-
an bankans og nýjar vinnureglur
þegar verið settar og starfað hafi
verið samkvæmt þeim undanfarnar
vikur. Ennfremur hafi verið gerðar
þær breytingar á upplýsingakerf-
um sem nauðsynlegar eru taldar til
að þessi mál komist í eðlilegt horf.
Verða viðskiptin tilkynnt eftir nán-
ari ákvörðun starfsmanna VÞI.
Litið alvarlegum
augum
I tilkynningu frá Verðbréfaþingi
Islands segir að þingið líti þetta
mál alvarlegum augum, sérstak-
lega hve langan tíma það tók bank-
ann að koma máli þessu á hreint.
Ennfremur segir að vanræksla til-
kynninga utanþingsviðskipta veiki
markaðinn og þá gagnkvæmis-
hugsun sem þar gildir. Því sé
ástæða til að árétta mikilvægi þess
að þingaðilar kappkosti að til-
kynna um utanþingsviðskipti með
réttum hætti og innan settra tíma-
marka.
Rangar ásakanir
áhendur
Þróunarfélagin u
MORGUNBLAÐINU hefur borizt
eftirfai-andi athugasemd frá Þróun-
arfélaginu:
,Á aðalfundi Nýherja gerði stjórn-
arformaður félagsins að umtalsefni
viðskipti Þróunarfélagsins með
hlutabréf fyrirtækisins á gamlárs-
dag. Taldi hann að viðskiptin hefðu
verið af öðrum hvötum en viðskipta-
legum. Þessum ásökunum vísar Þró-
unarfélagið á bug sem staðlausum,
enda væri það félaginu í óhag sem
stórs hluthafa í Nýherja að hafa áhrif
á verð hlutabréfa í félaginu til lækk-
unar.
Verð á hlutabréfum Nýherja
hækkaði um 116,9% á síðasta ári og
voru viðskipti með bréf félagsins á
Verðbréfaþingi eftirfarandi á síðustu
dögum ársins: 22. des. 23.810 á geng-
inu 7,30, sama dag 140.000 á genginu
7,35 og 30. des. 67.000 á genginu 8,40.
Að morgni gamlársdags lækkaði
verðið um 6% og urðu viðskipti með
16.456 að nafnverði á genginu 7,90.
Að fyrrgreindum viðskiptum átti
Þróunarfélagið ekki aðild. Seinna
sama morgun var sölutilboði Þróun-
arfélagins á genginu 8,10 tekið og
rétt íýrir lokun seldi Þróunarfélagið
inn í kauptilboð á genginu 7,70.
Þannig varð lokagengi Nýherja 5,5%
hæixa en það var daginn íýrir Þor-
láksmessu. Þegar framkvæmdastjóri
Þróunarfélagsins tók ákvörðun um
sölu þessara bréfa lá ekkert fyrir um
afkomu félagsins annað en að rekstr-
arafkoma þess yrði á svipuðum nót-
um og á árinu 1997 þótt síðar kæmi í
ljós að afkoman væri mun betri. Af
ofangreindu má sjá að gagnrýni
stjórnarformannsins á viðskiptasið-
ferði framkvæmdastjóra Þróunarfé-
lagsins er ekki á rökum byggð.
Stjórn Þróunarfélagsins átti ekki að-
ild að ákvörðunum í tengslum við
fýrrgreind viðskipti, enda er það
hluti af starfsemi Þróunai-félagsins
að eiga viðskipti á hlutabréfamarkaði
með hlutabréfasafn þess með há-
mörkun hagnaðar að leiðarljósi og
eru viðskiptaákvarðanir með einstök
hlutabréf teknar af starfsmönnum fé-
lagsins.
Verð á hlutabréfum einstakra fé-
laga getur tekið miklum breytingum
á skömmum tíma. Þannig gerði
stjómarformaður Nýherja hinn 1.
desember 1997 Þróunarfélaginu
kauptilboð á genginu 3,40 í alla hluta-
bréfaeign félagsins í Nýherja en Þró-
unarfélagið átti þá 11,4% eignarhlut.
Akvað stjóm félagsins að hafna til-
boðinu og eiga bréfin enn um sinn
með von um frekari hækkun. Það átti
síðan eftir að koma í ljós að þessi
ákvörðun leiddi til 204 milljóna króna
ávinnings fyrir Þróunarfélagið.
Það sem hggur fyrir er að Þróun-
arfélagið vill veg Nýherja sem mest-
an og eram við ánægðir með hluta-
bréfaeign okkar í því félagi. Skiptir
eignarhlutm- okkar í Opnum kerfum
eða Tæknivali þar um engu máli. Það
er ánægjulegt að verða vitni að jafn
miklum viðsnúningi í rekstri eins og
orðið hefur hjá Nýherja. Þetta þakka
hluthafar samhentum hópi stjórn-
enda og starfsmanna og stjórn fyrir-
tækisins."
Þorgeir Eyjólfsson
stj órnarformaður,
Þórarinn V. Þórarinsson
varaformaður.
Sementsverksmiðjan
103 milljónir í hagnað
HAGNAÐUR Sementsverksmiðj-
unnar nam tæpum 103 milljónum
króna eftir skatta á síðasta ári. Arið
1997 nam hagnaður verksmiðjunnar
19 milljónum króna.
Sementssalan jóks um 8,5% á milli
ára og varð um 117,700 tonn. í
fréttatilkynningu kemur fram að
nokkuð góðar horfur eru með sem-
entssölu á þessu ári, sem og rekstur
að öðra leyti. „Rekstur fyrirtækisins
gekk mjög vel á síðasta ári og að
flestu leyti betur en áætlanir gerðu
ráð íýrir. Hefur reksturinn varla
gengið betur í 40 ára sögu verk-
smiðjunnar. Vegna þessa var tekin
ákvörðun um lækkun á sementsverði
undir lok ársins en slíkt hafði ekki
gerst áður,“ að því er fram kemur í
fréttatilkynningu.