Morgunblaðið - 19.06.1999, Qupperneq 47

MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
LAUGARDAGUR 19. JÚNÍ 1999 47
Um ártöl og fleira
NÆSTUM því frá því sögur
hófust, held ég, hefur maður gengið
undir manns hönd að ráða fólki frá
að eyða tíma sínum í að deila um
staðreyndir. Petta hefur engan ár-
angur borið. Nú þrátta menn til
dæmis hástöfum um hvenær 20.
öldin megi teljast liðin og þriðja ár-
þúsundið, að okkar tímatali, byrji.
Síðast skrifaði hálærður verkfræð-
ingur í Mbl. á dögunum og sannaði
eins og ekki neitt að 1999 væri
sama sem 2000. Alveg án þess að
depla auga. Þetta gerði hann með
því að sýna fram á að fyrsti áratug-
urinn e. Kr. b. endi með tölunni 9.
Segi og skrifa níu! Við þetta notaði
fellu núll og einn og kunni ekki
meira. Þær mega það fyrir mér, ef
þetta er þá satt, en það má einu
gilda. En það má ekki verða til þess
að menn fari að halda að stakt núll
sé eitthvað annað en núll, eins og
svo sem heilt ár til dæmis. Senni-
lega liggur meinlokan í því að
mönnum hættir til að gleyma að ár-
tal er í raun raðtala. Það kemur æv-
inlega fram þegar farið er með ár-
tal á latínu. Af því leiðir til dæmis
að ártal er ekki sams konar tala og
kemur fram á kílómetrateljara og
allir kannast við sem í bílum aka.
Ef svo væri héti yfirstandandi ár
hinn 1. júlí nk. 1998,5. Þá sæju allir,
meira að segja máladeildarmenn
(og jafnvel verkfræðingar), að eftir
væri eitt og hálft ár af 20. öldinni. 1.
júlí 2000 væri á sama mæli 1999,5.
Aldamótin enn ekki komin!
Fyrir skömmu lést í hárri elli
heiðursmaðurinn Bótólfur Sveins-
son og var mörgum harmdauði,
einnig mér sem þekkti lítið til hans
og mest af afspurn en þó ekki síst
því að hann tók upp á því fyrir all-
mörgum árum að senda okkur öll-
um jólakveðju í útvarpinu á Þor-
láksmessu. Hlustaði ég ævinlega
eftir kveðjunni og þótti sem hún
væri ætluð mér sérstaklega þegar
hún svo kom. Bótólfur Sveinsson
Arþúsundamót
En hvað sem þessu öllu
líður kemur heims-
byggðin til með að
halda upp á aldamót,
-----------------rs-----
segir Þórður Orn
Sigurðsson, nú um
næstu áramótin, þótt
í misgripum verði.
var, að ég hygg, fæddur 17. júní
1900, þ.e. fyrir mitt síðasta ár 19.
aldar. Eitthvað var það, en svona
hin seinni árin var ég farinn að ætl-
ast til þess að Bótólfi mætti auðn-
ast líf fram á árið 2001. Ekki bara
til að ég héldi áfram að meðtaka
hina óbrigðulu jólakveðju, heldur til
að þá yrði til Islendingur og ein-
stakt valmenni sem hefði séð þrjár
aldir og tvö árþúsund!
En hvað sem þessu öllu líður
kemur heimsbyggðin til með að
halda upp á aldamót nú um næstu
áramótin, þótt í misgripum verði.
Homo vult decipi (Maðurinn vill
láta blekkjast). I einu af þekktari
leikritum sínum, Þjóðníðingi, lætur
Ibsen mann fara með þessi orð (til-
vitnun eftir minni): „Minnihlutinn
hefur alltaf á réttu að standa!“ Mér
er nær að halda að nokkuð kunni að
vera til í því.
Höfundur er framkvæmdastjóri al-
þjóðamála hjá flugmáhistjóm.
Þórður Örn
Sigurðsson
verkfræðingurinn að vísu þá ný-
stárlegu talningaraðferð að byrja á
núlli og telja það með. En hver er
ég, máladeildarmaðurinn, að fara
að rekast í slíkum smámunum þeg-
ar stærðfræðingur á í hlut?
Eg minnist fárra afreka okkar
máladeildarmanna í stærðfræði í
mína tíð; einkum var undirritaður
laus við að vera bendlaður við
slíkt. Nokkurs konar heiðurs-
mannasamkomulag gilti um að lát-
ið skyldi gott heita ef menn kynnu
svona sæmilega að telja. Nú er ég
farinn að halda að ekki hafi einu
sinni verið gengið eftir því í stærð-
fræðideildinni. Haft var fyrir satt í
minni deild að stakt núll væri
sama sem núll = ekki neitt! Þess
vegna töldu menn í máladeild
svona: Einn! Tveir! Þrír! Fjórir!
o.s.frv. Góði dátinn Svejk sagði á
sinn hátt: „I gönguferðum er gam-
all siðurý annan fótinn upp þegar
hinn fer niður!“ og „Simsala, da-
sala, búmsala, buppý annan fótinn
niður þegar hinn fer upp!“ (vitnað
eftir minni í þýðingu Karls Is-
felds).
Mér er sagt að tölvur telji í sí-
Hefur neysla
áfengis áhrif á
verkun lyfsins?
hefur svariö
i

FÆST í VERSLUNUM LYFJU
og einnig í Árnesapóteki, Húsavíkurapóteki
og Egilsstaöaapóteki.
HAGKAUP
Meira úrval - betrikaup
www.lyfja.is