Morgunblaðið - 14.11.1999, Qupperneq 28

28 SUNNUDAGUR 14. NÓVEMBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
EDDUNA
Tæpast mun þurfa tæknibrellumeistara
kvíkmyndanna til að gera augljósa þá spennu
sem annað kvöld mun ríkja í sal Borgar-
leikhússins. Þá verða Edduverðlaunin
afhent í fyrsta skipti við hátíðlega athöfn
■-------------------------------7-------
og í beinni útsendingu á Stöð 2. Arni Þórar-
insson fjallar um þessi íslensku kvikmynda-
og sjónvarpsverðlaun og ræðir um þau
við Jón Þór Hannesson, stjórnarformann
Islensku kvikmynda- og sjónvarps-
akademíunnar.
Morgunblaðið/Ásd
Edda Þórarinsdóttir tilkynnir tilnefningar til Edduverðlaunanna.
Tilnefningarnar
ALLIR, hvort heldur þeir eru áhuga-
menn um kvikmyndir eða ekki kann-
ast við bandarísku Óskars-verðlaunin.
Árlega vekur bandaríska kvikmynda-
akademían athygli á verkum félags-
manna sinna með þessum verðlaunum
sem ævinlega vekja ekki síður deilur og um-
ræður en athygli. Með sama hætti úthlutar
sjónvarpsiðnaðurinn Emmy-verðlaunum og
tónlistargeirinn Grammy-verðlaunum. Þessi
bandarísku verðlaun eiga sér samsvörun í
bresku BAFTA-verðlaununum, danskri
Bodil, sænskum Guldbagge, norrænni
Amöndu og evrópskum Felix, svo dæmi séu
tekin. Eddan greinir sig frá flestum þessara
evrópsku verðlauna að þvi leyti að hún er
ekki aðeins veitt iyrir kvikmyndir heldur
jafnframt verk unnin fyrir sjónvarp. Annar
munur er sá að fagfélagar Islensku kvik-
mynda- og sjónvarpsakademíunnar eru ekki
einir um að velja verk og einstaklinga úr sín-
um röðum, heldur hefur almenningi á Islandi
gefíst kostur á að taka þátt í atkvæðagreiðsl-
unni og hafa þannig áhrif á viðurkenningarn-
ar.
Kosningin
Kosning fagfélaganna í íslensku kvik-
mynda- og sjónvarpsakademíunni fór fram í
gær, auk þess sem kosið var um framlag Is-
lands til Óskars-verðlaunanna. Undanfama
daga hefur áhugafólk utan kjörskrár aka-
demíunnar átt þess kost að kjósa á mbl.is, en
Morgunblaðið er helsti stuðningsaðili Eddu-
verðlaunanna. Vægi akademíufélaga er 70%
en almennings 30%. Sérstök kjömefnd, skip-
uð utanaðkomandi aðilum án hagsmuna-
tengsla, hefur fylgst með framkvæmd kosn-
ingarinnar og er þessar stundirnar til þess
að talning fari íram eftir settum reglum.
Hún mun síðan innsigla niðurstöðurnar og
verða þær engum kunnar fyrr en á sviðinu í
Borgarleikhúsinu annaðkvöld. Þegar hafa
tilnefningar sjö manna valnefndar verið
kynntar, þrjár fyrir hvern sjö flokka, auk
þess sem þrenn fagverðlaun verða veitt og
ein heiðursverðlaun.
Rúmlega eitt ár er síðan umræður hófust í
röðum íslenskra kvikmyndagerðarmanna um
verðlaunaafhendingu af þessu tagi, sem
vekja myndi jákvæða athygli á íslenskri
framleiðslu. „Menn vom orðnir dálítið
þreyttir á þeim væringum og leiðindum sem
gjaman spruttu upp í kringum val okkar
á framlagi til Óskars-verðlauna,“ segir
Jón Þór Hannesson, stjómarformaður Is-
lensku kvikmynda- og sjónvarpsakademí-
unnar. „Æskilegt þótti að skapa jákvæð-
ara umhverfi um íslensk kvikmynda- og
sjónvarpsverk og til þess eru svona verð-
laun fallin, ef vel tekst til. Fyrst kom upp
hugmynd í Framleiðendafélaginu um sér-
stök sjónvarpsverðlaun en Félag kvik-
myndagerðar-
manna og Sam-
tök íslenskra
kvikmyndafram-
leiðenda ræddu
leiðir til að gera eitt-
hvað veglegt fyrir bíó-
myndimar. Ur varð að öll
fagfélögin ákváðu að reyna
að taka höndum saman um
sameiginleg verðlaun, sem
stillt yrðu saman við
Óskars-kosninguna og var
settur á laggimar vinnu-
hópur til að kanna mögu-
leika á því. Félag íslenskra leikara
var með í þeirri vinnu í upphafi en
dró sig út úr henni af kostnaðará-
stæðum; við vonum þó að leikarar
komi til liðs við akademíuna þegar
frá líður. I undirbúningsvinnunni
hafa komið upp ýmsar hug-
myndir, einkum hvað varðar
fjölda verðlaunaflokka, eins
og hvort veita ætti verð-
laun til „sjönvarpsmanns
ársins“, „bestu frétta-
stofunnar“, „besta
hljóðmannsins" og
fleira þess háttar.
Niðurstaðan varð
hins vegar sú að
hafa flokkana færri
en gefa þeim verk-
um sem unnin em í
sjónvarpi og kvik-
myndum jöfn tækifæri;
þannig getur til dæmis
besti leikarinn verið valinn
hvort heldur er úr sjón-
varpsverki eða bíómynd.
Þetta gefur fleiri möguleika í
okkar þrönga framleiðsluum-
hverfí, því sum árin eru frum-
sýndar bíómyndir kannski ein
eða tvær en önnur ár þrjár eða
fjórar. Síðan var ákveðið að veita
sérstök fagverðlaun með þremur
tilnefningum þar sem allir fag-
flokkar koma til greina í
stað sérstakra verð-
Bíómynd ársins
Dansinn. Framleiðandi og leik-
stjón: Agúst Guðmundsson. Hand-
rit: Agúst Guðmundsson og Krist-
ín Atladóttir.
Ungfrúin góða og húsið. Fram-
leiðendur: Halldór Þorgeirsson,
Snorri Þórisson, Eric Crone,
Christer Nilsson. Leikstjórn og
handrit: Guðný Halldórsdóttir.
Sporlaust. Framleiðandi: Jóna
Finnsdóttir. Leikstjóri: Hilmar
Oddsson. Handrit: Sveinbjörn I.
Baldvinsson.
Leikið sjónvarpsefni ársins
Slurpinn og Co. Framleiðendur:
Katrín Ólafsdóttir og Reynir
Lyngdal. Leikstjórn og handrit:
Katrín Ólafsdóttir.
Heimsókn. Framleiðandi: Björn
Emilsson fyiir RUV-Sjónvarp.
Leikstjóri: Asgrímur Sverrissor
Handrit: Friðrik Erlingsson.
Fóstbræður. Framleiðandi og k
stjóri: Óskar Jónasson fyrir Stö
Handrit: Sigurjón Kjartansson,
Jón Gnarr, Helga Braga Jónsdc
ir, Þorsteinn Guðmundsson.
Heimildarmynd ársins
Corpus Camera. Framleiðandi:
Böðvar Bjarki Pétursson fyrir 2
geitur. Stjórn: Sigurjón Baldur
Hafsteinsson og Hrafnhildur
Gunnarsdóttir.
SÍS, ris, veldi og fall. Framleið-
launa fyrir hvern. Þessir
fagverðlaunahafar eru til-
greindir fyrirfram, svo unnt
sé að kynna fólkið og verkin
áður. Einnig verða veitt sér-
stök heiðursverðlaun fyrir
framlag til íslenskrar kvik-
myndagerðar og sjónvarps.“
Fagverðlaunin að þessu
sinni hljóta þau Ragna Foss-
berg fyrir förðun í sjón-
varpsmyndinni Dómsdagur,
Hilmar Órn Hilmarsson fyrir
tónlistina í bíómyndinni Ungfrúin
góða og húsið og Þórunn María Jóns-
dóttir fyrir búninga í kvikmyndinni
Dansinn.
Jón Þór segir að möguleikum sé
haldið opnum fyrir fjölgun og öðrum
breytingum á verðlaunaflokkum. „Við
ákváðum að reyna þetta svona í
fyrsta skiptið og sjá hvernig til tæk-
ist. Við bindum vonir við að verð-
launaveitingin geti vaxið, ef ástæða
þykir til.“
Dagskráin
Hann segir að undirbúningsstarfið hafí
gengið vel og án mikilla deilna. Tekist hafi
að fjármagna verðlaunin með kostendum,
auk þess sem selt er inn á athöfn og
skemmtidagskrá í Borgarleikhúsinu og gerð-
ur samningur við Stöð 2 um beinar útsend-
ingar frá henni til næstu fimm ára. Rétt er
að geta þess að útsendingin verður í opinni
dagskrá.
„Við vonumst til þess að verðlaunaathöfn-
in verði skemmtileg og frískleg," segir Jón
Þór Hannesson. „Hún á að ganga hratt fyrir
sig, krydduð ýmsum skemmtiatriðum og
EDDAN, verðlaunagripurinn,
steyptur í brons, er hannaður af
Magnúsi Tómassyni og sækir hann
hugmyndina í skáldskaparmál
Snorra-Eddu.
taka um það bil klukkustund og tuttugu mín-
útur.“
Sjónvarpsútsendingin hefst klukkan átta
annaðkvöld og verður þá sent út frá móttöku
í anddyri Borgarleikhússins. Dagski-áin í
salnum hefst hálftíma síðar og mun Þorfinn-
ur Ómarsspn, framkvæmdastjóri Kvik-
myndasjóðs Islands, setja hátíðina og sjá um
kynningar. í máli og myndum verða t.d. rifj-
aðar upp úthlutanir sjóðsins í tvo áratugi og
brautryðjenda minnst. Tveir ungir leikarar,
Þórunn Lárusdóttir og Stefán Kari Stefáns-
son, munu afhenda verðlaun fyrir sjónvarps-
þátt ársins, Ómar Ragnarsson og Þorsteinn
J. Vilhjálmsson fyrir heimildarmynd ársins,
Friðrik Þór Friðriksson og Kristín Jóhann-
esdóttir fagverðlaunin þrjú, Halldóra Geir-
harðsdóttir og Steinunn Ólína Þorsteinsdótt-
ir afhenda verðlaun handa besta leikaranum,
Gunnar Eyjólfsson og Kristbjörg Kjeld af-
henda heiðursverðlaun akademíunnar, Hilm-
ir Snær Guðnason og Björn Jörundur Frið-
björnsson kynna bestu leikkonuna, Stefán
Baldursson og Þórhildur Þorleifsdóttir besta
leikna sjónvarpsefnið, Guðrún Asmundsdótt-
ir og Eriingur Gíslason leikstjóra ársins,
Selma Björnsdóttir og Helgi Björnsson úr-
slit í Óskars-kosningunni en óákveðið er
hverjir kynna bestu kvikmyndina. Tekið er
fram að breytingar geta orðið á einstökum
atriðum.
Deilur?
Jón Þór Hannesson segir að Edduverð-
laununum sé ætlað hvort tveggja að vekja
athygli á listrænni fagvinnu á sviði íslenskra
bíómynda og sjónvarps útávið og styrkja
tengsl og samheldni fagfólksins innávið.
„Þau eiga bæði að efla liðsandann hjá okkur
og styrkja stöðu innlendrar framleiðslu
gagnvart erlendri samkeppni. Ég vona að
það takist."
Ertu ekkert smeykur við smölun og klíku-
myndanir í kringum verðlaunakosninguna?
„Við getum aldrei komið algjörlega í veg
fyrir slíkt,“ svarar Jón Þór. „En ég vona að
fyrirkomulag kosningarinnar og þátttaka al-
mennings dragi úr líkum á því.“
Nú þegar hafa tilnefningar til íslensku
kvikmynda- og sjónvarpsverðlaunanna ekki
aðeins vakið athygli, heldur líka umræður og
jafnvel deilur, ekki síður en gerist í kringum
Óskarinn og önnur verðlaun. Sama verður ef-
laust upp á tengingnum eftir sjálfa verðlauna-
veitinguna annaðkvöld, en umræða og deilur
um listaverk og listamenn geta verið spenn-
andi lífsmark sem íslensk sjónvarps- og kvik-
myndagerð þarf á að halda, einkum ef það
berst út fyrir raðir hagsmunaaðilanna og inn í
daglegt líf þess fólks sem nýtur og borgar.
<,
k.
s
<
k
(
]
g
]
]
<
<
1
]
1