Morgunblaðið - 21.11.1999, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 21. NÓVEMBER 1999 11
Ekkert íslenskt hugbúnaðarhús er að
gera sömu hluti og við en fjöldamörg
erlend. En markaðurinn er hins vegar
alveg gríðarlegur fyrir svona verk-
færi. Fólk veit almennt ekki af þess-
um hugbúnaði en leiða má rök að því
að þetta sé mest notaði hugbúnaður í
heimi. Markaðurinn rúmar mjög
marga.
Að minnsta kosti 15 framleiðendur
selja svona tæki. Hins vegar er ekkert
þeirra með þá eiginleika sem við
munum bjóða upp á; við stefnum að
því að bjóða upp á tæki sem getur
með einni myndavél metið alla hreyf-
ingu í þrívídd.
Jón Sigfússon
Jón er markaðsstjóri fyrir-
tækisins ÍSVÁ, sem er lög-
gild vátryggingamiðlun.
Hann var sölustjóri í
Prentsmiðjunni Odda frá
1988 þar til í maí 1992 er
hann varð framkvæmda-
stjóri bókaverslana Ey-
mundsson. I júní 1996 varð
Jón framkvæmdastjóri
markaðssviðs Odda og í
júní 1998 framkvæmda-
stjóri ProMark markaðs-
ráðgjafar. Fyrr á þessu ári
hóf hann störf hjá ÍSVÁ.
Hann stofnaði Patent ehf.
ásamt Árna Birni Skapta-
syni í fyrra vegna flug-
töskunnar.
um auglýsingu um keppnina og átt-
uðum okkur þá á því að eitthvað
var til sem heitir viðskiptaáætlun
og ákváðum að taka þátt.
Samkeppnin var sem sagt kær-
komið tækifæri.
Já, vegna þess að ef hún hefði
ekki verið haldin er allsendis óvíst
að við hefðum tekið þetta skref.
G. Ágúst: Þessi viðskiptaáætlun
frá Lux Inflecta þótti einstaklega
vel unnin, bæði hvað varðar inni-
hald og útlit. Hún er líka gott
dæmi um teymisvinnu, sem mikið
er mælt með þegar menn eru að
vinna svona áætlanir. Talið er
betra að vinna í hóp en einn og ein-
angraður að slíku verkefni.
Birgir: Það er alveg rétt. Þetta
hefði aldrei gengið hjá neinum ein-
um. Það er nauðsynlegt að vinna
þetta í hóp þar sem menn geta
bætt upp galla hvers annars. Við
byrjuðum að tala við fjárfesta eftir
að við höfðum skilað inn áætlun-
inni, vorum komnir frekar stutt á
veg með það þegar úrslitin voru
kynnt og þau hleyptu fjöri í þær
umræður allar. Síðasta sumar
gerðum við samning við Nýsköpun-
arsjóð og Teymi hf., sem fjárfesti í
okkur og gerði okkur kleift að
hrinda verkefninu í framkvæmd.
Við höfum lítið látið fyrir okkur
fara hingað til enda verðum við
ekki tilbúnir með fyrstu útgáfu af
vörunni fyrr en í ágúst á næsta ári.
Utgáfa til sýningar og kynningar
verður reyndar til í febrúar eða
mars og þá eykst starfið hægt og
bítandi. Við erum þó farnir að
kynna erlendum fyrirtækjum hug-
myndir okkar, og þeim hefur verið
vel tekið.
Þú segir að Teymi hafi fjárfest í
ykkur. Vinnið þið að einhverju leyti
með fyrirtækinu?
Nei, við reynum að vera alveg
óháðir. Þeir koma inn sem fjárfest-
ar, en þó ekki eingöngu því innan
Teymis er mjög snjallt fólk sem við
höfum sótt aðstoð til varðandi eitt
og annað.
Og allir geta leitað til ykkar þeg-
ar þar að kemur, eða hvað?
Já, við ætlum til dæmis að reyna
að tengjast öllum helstu gagna-
grunnum á markaðnum, keyra á
öllum helstu stýrikerfum og svo
framvegis. Markaðurinn er auðvit-
að alveg gríðarlega stór en það er
samt algjör óþarfí að reyna að
minnka hann.
Verðið þið í mikilli samkeppni?
Ekkert íslenskt hugbúnaðarhús
er að gera sömu hluti og við en
fjöldamörg erlend. En markaður-
inn er hins vegar alveg gríðarlegur
fyrir svona verkfæri. Fólk veit al-
mennt ekki af þessum hugbúnaði
en leiða má rök að því að þetta sé
mest notaði hugbúnaður í heimi.
Markaðurinn rúmar mjög marga.
Er það orðið aðalstarf ykkar
þríggja að vinna við þetta?
Já. Við unnum allir hjá Streng
áður en vorum búnir að segja upp
störfum okkar þegar við skiluðum
viðskiptaáætluninni í samkeppnina.
Tókum smááhættu en það blessað-
ist allt saman og í dag er þetta full
vinna.
Hve margir starfa nú í Lux In-
flecta?
Við erum fjórir; stofnendurnir
þrír og svo vorum við að ráða einn.
Við ætlum ekki að bæta við nema
svona tveimur í viðbót. Verkefnið
og fyrirtækið bera ekki mikinn
fjölda starfsmanna. I augnablikinu
erum við að byrja að smíða þennan
hugbúnað og erum ekki með neitt í
höndunum sem sölumaður gæti
tekið og sýnt þannig að við ætlum
ekki að bæta við okkur fyrr en fer
að líða á vorið. Þá þurfum við að
taka inn markaðsmenn.
Hafið þið velt fyrir ykkur er-
lendum fjárfestum eða samstarfs-
aðilum?
Það eru ótrúlegir peningar í um-
ferð í þessum geira, sérstaklega í
Bandaríkjunum. Sun Microsy-
stems, fyrirtækið sem markaðs-
setti Java, var til að mynda að
stofna sérstakan sjóð, ekki alls fyr-
ir löngu, sem eingöngu á að fjár-
festa í litlum fyrirtækjum sem eru
að gera eitthvað í Java. Svið sjóðs-
ins er sem sagt mjög afmarkað en
stofnfé hans er samt 200 milljónir
dollara [sem svarar til rúmlega 14
milljarða króna]. Og þetta er bara
einn af mörgum sjóðum! Auðvitað
horfir maður svolítið til þessa, en
margir eru um hituna og umsókn-
um rignir yfir fyrirtækið. Við erum
hins vegar ekki farnir að gera neitt
í þessu enda ekkert vit í því fyrr en
við erum komnir með eitthvað
áþreifanlegt.
Sumir hafa ekki nærri
nóg að gera
Þá er það Hraðbrautin. Hver er
saga hennar og hvernig er staðan?
Ólafur: Aðdragandinn er nokkuð
langur. Ný lög um framhaldsskóla
voru samþykkt 1996 og þá ákvað
ég strax að stofna einkarekinn
framhaldsskóla; gerði það á gildis-
degi laganna og talaði mjög fljótt
við menn í [menntamálajráðuneyt-
inu og víðar en gekk á vegg til að
byrja með! Viðhorfið hefur svo
breyst hægt og bítandi og mér sýn-
ist að á næstu vikum fái skólinn vil-
yrði fyrir viðurkenningu ráðuneyt-
isins og nám úr skólanum verður
jafngilt námi úr öðrum framhalds-
skólum.
Fyrr en þetta liggur fyrir er
ekki hægt að kynna skólann né fá
fjárfesta, þótt viðræður séu reynd-
ar í gangi við fjárfesta. En það er
ekki hægt að ganga frá neinu fyrr
en samningur við ráðuneytið liggur
á borðinu.
Hugmyndin er að bjóða upp á
nám til stúdentsprófs á tveimur ár-
um. Talið er að um 15% nemenda í
hverjum árgangi hafi getu til að
stunda nám á þessum hraða og síð-
an munum við bara taka lítinn
hluta af þeim hópi, kannski 15-20%.
Við stefnum að því að taka 90 nem-
endur á ári þannig að þegar skól-
inn er kominn á fulla ferð eigum
við að geta verið með 180 nemend-
ur.
Er hægt að hagnast á svona
rekstri?
Já, já og það er algjör forsenda
að þetta skili hagnaði. Forsendan
fyrir því að þetta gangi peninga-
lega er raunar að samningar náist
við ráðuneytið um fjárstuðning, því
skólinn verður dýr. Hliðstæður
fjárstuðningur þarf að koma inn í
þennan skóla og aðra framhalds-
skóla. Við metum stúdentsprófið til
einhverrar krónutölu, ráðuneytið
hefur haft tilhneigingu til að miða
við sína ódýrustu skóla: það þýðir
eitthvað á aðra milljón á hvern
nemanda. Nemendur í framhalds-
skólum kosta líklega um eina og
hálfa milljón til stúdentsprófs.
Skólagjöldum verður í hóf stillt
þó að þau verði hærri en í öðrum
skólum. Þetta er töluverð fjárfest-
ing í upphafi sem við stefnum að
því að fjármagna með hlutafé. Og
til þess verðum við að fá fjárfesta.
Og þeir vilja auðvitað fá sitt til
baka.
Já, og ég tel að ágætlega líti út
með arðsemi af þeirra hlut. Þeir
telja að líkurnar séu alveg viðun-
andi.
En hvers vegna að bjóða stúd-
entspróf á tveimur árum?
Eg kenni töluvert mikið á við-
skiptasviði Fjölbrautaskólans í
Breiðholti og hef horft upp á nem-
endur sem ekki hafa haft nærri
nóg að gera - ekki nærri nóg.
Þarna eru getumiklir nemendur
sem maður er nánast að halda
niðri, á hverjum degi. Ég hef oft
hugsað um það hvort ekki sé hægt
að gera eitthvað fyrir þessa nem-
endur. Ég hef verið með annað fyr-
irbrigði sem heitir Sumarskólinn
sf. og er rekinn einn mánuð á ári
en er í grunninn byggður upp eins;
að menn taki 2-3 áfanga fyrir í
einu, ljúki því og taki svo nýtt
prógram. Því verður ekki um
þriggja, fjögurra eða fimm mánaða
annir eins og tíðkast í framhalds-
skólunum, heldur fimm vikna ann-
ir. Námið gengur mjög hratt fyrir
sig.
Verður kennslan eitthvað frá-
brugðin því sem þekkist í dag?
Við tökum bara þrjú fög fyrir í
einu og það námsefni er klárað.
Kennslan í hverri námsgrein verð-
ur um það bil helmingi minni en í
dagsskólanum; sambærileg við það
sem gerist í öldungadeildunum.
Kennt verður þrjá daga í viku en
síðan mæta nemendur í skólann
tvo daga í viku til að vinna heima-
vinnuna sína, sem er nokkuð sem
gert er í afskaplega litlum mæli í
framhaldsskólunum. Þá verður
sest niður með skipulögðum hætti
tvo daga í viku í kennslustofu, und-
ir handleiðslu kennara. Nemendur
geta farið út úr stofunni hvenær
sem þeir vilja en bara í þeim til-
gangi að hitta kennarana sína tO að
leysa einhver verkefni. Þeir fá
þannig beina aðstoð. Búnaður
verður svo miklu betri en í öðrum
skólum, til dæmis er stefnt að því
að á hverju einasta borði verði
tölva. Vinnuumhverfið verður því
allt annað.
Er fólk á þessum aldri tilbúið að
sitja tvo daga í viku og vinna
svona?
Það á náttúrlega eftir að koma í
ljós, en ég tel það. Ég hef kynnt
þetta töluvert fyrir nemendum og
áhugi þeirra virðist mjög mikill.
Öllum finnst þetta ofboðslega snið-
ugt; sumum reyndar á þeim grund-
velli að um ódýra lausn sé að ræða
að taka skólann á tveimur árum.
Svo er hins vegar ekki. Stærðfræði
verður til dæmis mun meiri í skól-
anum en almennt gerist, 27 eining-
ar, en þeir sem ljúka prófi af nátt-
úrufræðibraut - aðalstærðfræði-
brautinni - miðað við nýju
námsskrána þurfa að taka 15 ein-
ingar. Þetta er því töluvert mikil
stærðfræði.
Verður þetta eina brautin?
Já, það verður bara ein náms-
braut í byrjun, en alveg hægt að
breyta því þegar fram líða stundir.
Að bjóða til dæmis upp á mála-
braut en reynt verður að hafa þetta
á eins einföldum nótum og hægt er
í byrjun.
Verður betra fyrir nemanda sem
kemur út úr þessum skóla að fá há-
launuð störf í framtíðinni; verður
ef til vill sá stimpill á því fólki að
það sé óvenju vel gefið?
Það er hugsanlegt. Ég hef ekk-
ert á móti því að eitthvað slíkt ger-
ist. Ef skólinn gengur vel mun
hann auðvitað öðlast svolítið svo-
leiðis yfirbragð og vonandi munu
menn geta þess í ferilslýsingu að
þeir hafi sótt nám í þessum skóla
þegar fram líða stundir því inn-
tökuskilyrðin verða ströng. Og eitt
af því sem ég stefni að er að tala
við nemendur og foreldra þeirra
áður en ákveðið er að taka þá inn í
skólann; gera fólki grein fyrir kröf-
unum sem verða gerðar. Fjölskyld-
an þarf að gera sér grein fyrir því
að þarna verður töluvert vinnuá-
lag, en þetta verða engar fanga-
búðir. Mönnum sem hafa getu til
verður bara haldið vel við efnið.
En prófið verður hefðbundið
stúdentspróf, ekki satt?
Jú. I grunninn verður þetta nátt-
úrufræðibraut en með viðbótar-
stærðfræði, viðbótarensku og tján-
ingu - sem er persónulegt áhugainál
hjá mér: að leggja svolitla áherslu á
að þjálfa fólk í að standa upp og tjá
sig. Það finnst mér vanta mjög mik-
ið í framhaldsskólana. Mér finnst
vanta „kjaftinn" á marga nemendur
í framhaldsskólunum. Oft er talað
um að ungt fólk sé hortugt en þegar
komið er inn i kennslustofu er oft
erfitt að fá fólk til að tjá sig. Ég er
ekki að tala um að ég viiji hortugheit
heldur að fólk fáist til að taka þátt í
umræðum og láta heyra í sér. Topp-
nemendur opna oft varla munninn
heila önn nema til að svara beinum
spurningum!
Þórður: En af hverju þessi
áhersla á stærðfræði?
Ólafur: Ég hef haft samráð við
marga um að ákveða hvað ég myndi
leggja áherslu á. Talaði meðal ann-
ars við kennslunefndina og fleiri
innan háskólans og allir hvöttu mig
til að leggja þessa áherslu á stærð-
fræðina. Mér finnst þetta vera einn
aðalþröskuldurinn í mörgum náms-
greinum; til dæmis í öllu viðskipta-
námi er lítil stærðfræðikunnátta ein
aðalhindrunin. Menn sleppa inn í
viðskiptadeild háskólans með til-
tölulega litla kunnáttu í stærðfræði
og núna er verið að snarminnka
kröfumar í nýju námsskránni. Og
það held ég sé spor aftur á bak. Ég
held að þörf sé fyrir mikla stærð-
fræði.
Þórður: Ég sit í menntanefnd
Verkfræðingafélagsins og þar er
þetta einmitt til umræðu og vekur
þess vegna athygli mína. Félagið
er í samstarfsverkefni við grunn-
skólana um aukna stærðfræði- og
eðlisfræðikennslu. Það er eins og
menn hafi ekki vaknað upp við
þetta fyrr en við könnun sem var
gerð fyrir um tveimur árum sem
leiddi í ljós að nemendur í Singa-
pore stæðu sig miklu betur en
flestir aðrir í stærðfræði. Menn í
okkar félagi hafa hins vegar lengi
haft uppi áróður um þetta en þótt
undirtektir vera litlar.
Ólafur: Ég held að þetta sé alveg
rétt og ekki þarf annað en líta á
nýju námsskrána til að sjá að þar
fáið þið mjög litlar undirtektir. Það
eru þrjár námsbrautir til stúdents-
prófs í nýju námsskránni; mála-
braut þar sem eru 6 einingar í
stærðfræði, náttúrufræðibraut
með 15 einingum - þar sem áður
var 21 eining í stærðfræði - og síð-
an er félagsfræðibraut með 6 ein-
ingar. Það er sem sagt verið að
stórdraga úr stærðfræðikennslu í
framhaldsskólunum með skipu-
lögðum hætti.
Hverja teljið þið skýringuna á
því?
Þórður: Ég get sagt ykkur
hverja við í Verkfræðingafélaginu
teljum vera skýringuna. Hún er
einfaldlega sú að það fólk sem
heldur utan um áætlanagerð í
ráðuneytinu kemur úr húmanísku
greinunum; fólk sem lærði ekki
mikla stærðfræði sjálft...
Ólafur: Þetta er alveg rétt.
Þórður: ...og hefur þess vegna
ekki tilfinningu fyrir því hversu
mikilvæg stærðfræðin er. En ég
held ég tali fyrir alla raunvísinda-
menn þegar ég segi að það er nán-
ast alveg sama hvað menn eru að
gera, stærðfræði er notuð nánast í
allt. Líka í félagsgreinum.
Birgir: Það var mikil stærðfræði
í mínu námi en staðreyndin er sú
að þegar menn koma út á vinnu-
markaðinn og byrja að forrita nota
þeir stærðfræðina ekki mikið. Ekki
nema þá í mjög sérhæfðri forritun
og oftar en ekki nær maður sér
bara í bók og flettir því upp hvern-
ig á að gera hlutina. En það borgar
sig kannski ekki að segja þetta,
það fælir fólk kannski frá því að
læra stærðfræði.
Ólafur: Ég held að þetta letji
ekki, enda byggist stærðfræði-
kennsla ekki á því að kenna fólki
þetta heldur fyrst og fremst að
kenna fólki að bjarga sér og að ná í
þessar upplýsingar.
Birgir: Það sem lærist fyrst og
fremst með þessu er ákveðin hugs-
un og vinnubrögð.
Þórður: Og þó menn segist ekki
nota stærðfræðina - sitji ekki með
blað og blýant og skrifi á blað - fer
ansi mikil stærðfræði fram í kollin-
um á þeim. Mikið af því sem menn
eru að gera er ómeðvituð stærð-
fræði.
Ólafur: Ein aðalforsendan fyrir
stærðfræðikennslunni er rökhugs-
unin sem hún kennir.
Það er skrýtið að ákall háskólans
um aukna stærðfræðiþekkingu
skuli ekki skila sér út í skólana. Og
um leið og stærðfræðikennsla
minnkar í skólunum fækkar þeim
sem læra stærðfræði í háskólanum
því þeir ráða ekki við námsefnið.
Þórður: Eftir að tölvugeirinn er
farinn að sjúga upp alla menn sem
kunna eitthvað í tölvumálum hefur
það gerst að venjulegir opinberir
menntaskólar hafa í neyð sinni
boðið út kennslu til dæmis í eðlis-
fræði og stærðfræði. Stundum var