Morgunblaðið - 05.03.2000, Qupperneq 8

8 SUNNUDAGUR 5. MARS 2000
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Flýtir 120.000-
toirna álveri
Akvörðim umhverfis
ráöherra um að fella ALA /rv_—
Síðasta útspil umhverfísráðherra eykur ekki líkurnar á að flokkurinn náist upp úr feninu.
s
c
o
Þrjár góðar ástæður fyrir
0 inDGSIT
1. Mamma er búin að fá nóg
2. Verð og kjör gera ungu fólki kleift að kýla
á ný tæki í stað þess að taka sénsinn á
þreyttum notuðum og hallærislegum
tækjum frá því á síðustu öld.
3. Indesit er töff hönnun, eins og annað sem
kemur frá ítalanum, og fellur því vel að
smekk ungs fólks.
Þessari auglýsingu
er ætlað að hitta á
markhópinn, ungt fólk
sem er að byrja að búa,
ungt fólk sem verður að
tta sig á því að það er ekkert
elsku mamma lengur þegar
kemur að
CD
FleiratÖfffrá
inDGSIT á frábæru verði:
Kæliskápar, frystiskápar, frystikistur,
uppþvottavélar, eldavélar, helluborð,
bakaraofnar.
BRÆÐURNIR
Þvottavél og þurrkari
tvö tæki á aðeins
Lágmúla 8 • Sími 530 2800
www.ormsson.is
59.800 kr. stgr.
Ýmsir greiðslumöguleikar
Námsefni í tóbaksvörnum fyrir börn
Skýr skilaboð -
Vertu reyklaus
og frjáls!
Guðlaug B. Guðjónsdóttir
ÝLEGA hefur
Krabbameinsfé-
lag Reykjavíkur í
samvinnu við tóbaks-
varnanefnd gefið út
námsefni í tóbaksvörnum
fyrir tíunda bekk grunn-
skólanna. Áður var út-
komið efni af sama tagi
fyrir sjötta, sjöunda, átt-
unda og níunda bekk.
Guðlaug B. Guðjónsdóttir
er framkvæmdastjóri
Krabbameinsfélags
Reykjavíkur.
„Yfirskrift námsefnis-
ins fyrir tíunda bekk er;
VERTU FRJÁLS, reyk:
laus og skýr skilaboð. I
þessu námsefni er ætlast
til að nemendur undirbúi
fræðslu til yngri nem-
enda. Þetta byggist á
kenningum um jafningja-
fræðslu. Samhliða útgáfunni
senda Krabbameinsfélagið og
tóbaksvarnanefnd árlega öllum
foreldrum í áttunda til tíunda
bekk upplýsingar um tóbaksv-
arnir og skaðsemi tóbaks.“
- Hefur þessi útgáfa öll skilað
miklum árangri?
„Já við sjáum árangur þar
sem skólarnir sinna tóbaksvörn-
um vel og foreldrarnir eru góð
fyrirmynd. Margir skólar sinna
tóbaksvarnafræðslu mjög vel en
ekki allir. Grunnskólunum er
ætlað samkvæmt aðalnámskrá
að sinna tóbaksvörnum sem
stórum þætti í heilbrigðisupp-
eldi.
Þegar höfum við gefið út
námsefni fyrir nemendur sjötta
til níunda bekkjar. Þetta átak
hófst 1997 og er grunnskólanum
að kostnaðarlausu. Einnig höf-
um við áhuga á að undirbúa
námsefni fyrir yngri bekki.“
- Hatið þið fyrirmynd erlend-
is frá við gerð þessa námsefnis?
„Námsefni fyrir sjötta bekk
er alveg íslenskt. Fyrir sjöunda
bekk er námsefnið samkvæmt
fyrirmynd frá Bretlandi en stað-
fært. Áttunda til níunda bekkjar
efnið er samkvæmt norskri fyr-
irmynd.“
- Er svipað ástand hér í reyk-
ingamálum og í þessum löndum
sem þú nefndir?
„Já, ég myndi halda að í Nor-
egi væri áþekkt ástand. Við er-
um þó betur stödd en önnur
nágrannalönd okkar. Það sama
gildir á Vesturlöndum um hvaða
aðferðir tóbaksframleiðendur
nota til að koma söluvöru sinni á
framfæri, t.d. í gegnum tónlist-
armyndbönd og kvikmyndir."
- Hefur tóbaksvarnaátakið
skilað árangri að þínu mati?
„Hvað snertir börn og ungl-
inga þá sýndi síðasta könnun
héraðslækna og Krabbameinsfé-
lagsins að daglegur reykingar
12 til 16 ára grunnskólanema
höfðu aukist um 0,6% frá árinu
1994.
Það er auðvitað
alltaf slæmt þegar
reykingar aukast en
það er einkum hjá
yngra fólki sem þær
hafa aukist. Ef teknar
eru tölur úr könnun Hagvangs
fyrir tóbaksvarnanefnd hafa
reykingar 18 til 69 ára fólks
minnkað um 1% á ári frá 1996.
Núna reykja um 27% fólks í
þessum aldurshópi."
- Fólk talar um að mikið sjá-
ist af reykjandi fólki.
„Ég tel að ástæðan sé að
reykingafólk er orðið sýnilegra,
► Guðlaug B. Guðjónsdóttir
fæddist f Reykjavík 7. febrúar
1957. Hún lauk stúdentsprófi
frá Menntaskólanum í Kópa-
vogi 1977 og bjó eftir það í
Svíþjóð í tíu ár við nám og
störf. Hún er menntuð sem
fjölmiðla- og upplýsingafræð-
ingur frá háskólanum í Jön-
köping. Hún starfaði hjá Kynn-
ingum og markaði frá 1988 og
frá hausti 1997 hjá Krabba-
meinsfclagi Reykjavíkur sem
framkvæmdastjóri. Hún á eina
dóttur barna.
þar sem ýmsar takmarkanir
hafa verið settar á aðstöðu fyrir
reykingafólk, t.d. á vinnustöð-
um, í skólum og á skólalóðum og
opinberum stöðum. Einnig eru
heimilin farin að setja takmörk,
margir leyfa ekki reykingar inn-
an veggja heimilisins, þess
vegna sést það fólk sem reykir
fremur á almannafæri. Fólk er
orðið miklu meðvitaðra um
nauðsyn þess að hætta að
reykja og í kjölfar reglugerða á
vinnustöðum hafa borist margar
fyrirspurnir frá fyrirtækjum um
að fá reykbindindisnámskeið
fyrir starfsfólk.“
-Hafa slík námskeið skilað
árangri?
„Námskeiðin skila tvímæla-
laust árangri en hann fer tals-
vert eftir samsetningu hópanna,
einnig skiptir máli að fyrirtækin
borgi ekki fyrir starfsfólk sitt á
námskeiðin, heldur t.d. verð-
launi fólkið eftir árs bindindi,
svo sem með endurgreiðslu á
námskeiðsgjaldi.“
- Tóbaksframleiðendur hafa
rcynt að koma til móts við heil-
brigðissjóna rrn iðið með því að
framleiða „minna óhollar “ sígar-
ettur en áður, er raunverulegur
ávinningur að þessu framtaki?
„Nei, svo er alls ekki, nýjustu
kannanir sýna að fólk fer að
reykja öðruvísi, það reykir
meira og dregur reykinn dýpra
ofan í sig, sem veldur
því t.d. að lungun
verða fyrir hættulegri
ertingu. Hugtakið
„light“-sígarettur er
blekking - það við-
heldur í raun reyking-
unum þannig að fólk gerir
minna í því að reyna að hætta.
Þetta er því alls ekki til bóta.“
-Hver eru helstu framtíðar-
áformin í tóbaksvörnum á næst-
unni?
„Fyrst og fremst að leyfis-
skylda sölu á tóbaki og auka eft-
irlit, fækka sölustöðum og
hækka verð.“
Viljum leyfis-
skylda sölu
og hækka
verð á tóbaki