Morgunblaðið - 06.04.2000, Blaðsíða 47

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 6. APRÍL 2000 47
5 huga
inum
á heimsvísu.
boðum áleiðist til allra stiga þjóðfélags-
ins. Á fundinum kom m.a. fram sú
skoðun þátttakenda að fræðslu og upp-
lýsingar vanti hér á landi hvað varðar
umhverfismál. Dr Huisingh tekur undir
mildlvægi upplýsinga en segir jafn-
framt að ef árangur eigi að nást þurfi
sameiginlegt átak allra hagsmunaaðila
innan fyrirtækja sem utan. „Eitt fyrir-
tæki getur litlu áorkað. Brýnt er því að
umhverfisstefna þess haldist í hendur
við stjómvaldsaðgerðir, fræðslu í skól-
um, fréttir í fjölmiðlum og svo framveg-
is. En hvernig er unnt að fá til dæmis
fyrirtæki og
sveitarfélög til
þess að vinna
saman að um-
hverfismálum á
árangursríkan
hátt? Til þess að
komast að því
verðm- að skoða
hlutverk ólíkra
hagsmunaaðila.
Ef það er gert, er
raunin sú að
hagsmunir allra
fari saman hvað
umhverfið varðar.
Það hagnast allir,
ef hugsað er um
umhverfið.
Mikilvægt er
að huga að sam-
þættingu vanda-
mála. Ef við ein-
blínum á eitt
vandamál eykur
það ef til vill ann-
an vanda. Við
þurfum því að
læra að líta á sam-
hengi hlutanna.
Stjórnvöld eiga til
dæmis að huga að
skattastefnu,
menntastofnanir
um umhverfisfræðslu og fjölmiðlar eiga
að segja jákvæðar fréttir af umhverfis-
málum, ekki einungis fréttir af meiri-
háttar umhverfísslysum og krísum.“
Norðurlöndin nema ísland
með í yfirlýsingu UNEP
Á vegum Umhverfisstofnunar Sam-
einuðu þjóðanna, UNEP, hafa frá árinu
1998, 36 ríki og fjöldi fýrirtækja sam-
þykkt yfirlýsingu um hreinni fram-
leiðslutækni, þar á meðal öll Norður-
löndin að íslandi undanskildu. Næst
gefst tækifæri til þess að rita undir yfir-
lýsinguna í Montreal í Kanada í október
nk.og hvetur dr. Huisingh íslensk
stjómvöld og fyrirtæki til að skrifa und-
ir og framfýlgja yfirlýsingunni.
„Islendingar hafa alla burði til að
vera til fyrirmyndar í umhverfismálum.
Ef komið yrði á
hreinni framleiðslu-
aðferðum hjá íslensk-
um fýrirtækjum svo
sem í. ferðamanna-
þjónustu. sjávarút-
vegi, og textílframleiðslu, yrði ávinning-
urinn margfaldur.“
Þar sem staðan í umhverfismálum
hér er góð vegna staðhátta er upplagt
tækifæri fýrir Islendinga að vera til fyr-
irmyndar, að mati dr. Huisingh, t.d.
hvað varðar
sjálfbæra ferðamennsku. „Til þess
þarf sameiginlegt átak allra. Á rann-
sóknarstofnun minni í Lundi fer nú
fram rannsókn á sjálfbærri ferðaþjón-
ustu í mörgum löndum Evrópu sem ís-
lenskir ferðaþjónustuaðilar ættu að
taka þátt í.“
Að mati dr. Huisingh þyrfti að skoða
umhverfisstefnu í sjávarútvegi hér mun
betur. „Talað er um að sjávarútvegur-
inn hérlendis sé sjálfbær, því fiskistofn-
arnir stækka en þegar um 60-70%
aflans er hent, er spuming um hversu
sjálfbær hann er. Tengsl umhverfis og
vistkerfis og hagkerfis eru þannig oft
ekki til staðar.
í það minnsta þarf að líta í spegil og
spyrja, erum við eins góð og við höld-
um? Ef svarið er nei, þarf að kanna
hvað hægt er að gera til þess að bæta úr
því.“
ind getur
rðiðtil
irmyndar
Dagleiðir Haraldar pólfara lengst um allan helming síðastliðna viku
Nauðsynlegt er bursta mesta hrímið reglulega úr fatnaði til að Áttavitanotkun krefst mikillar þolinmæði á svo norðlægum slóðum vegna trufl-
hindra í lengstu lög að það safnist fýrir og rýri einangrunargildi unar sem verður á segulnál áttavitans en það stafar af mikilli nálægð við breyti-
fatnaðarins. legt norðursegulskaut jarðar, nálægt 80. breiddargráðu.
Ljósmynd/Ingþór Bjarnason
Færið hefur skánað úti á ísnum, frostið lækkað lítillega og birtan aukist dag frá degi sem auðveldar Haraidi för frá því að leiðangurinn hófst í kafasnjó,
óhemjufrosti og myrkri.
Kominn
tæpa
200 km
út á
ísinn
HARALDUR Öm Ólafsson
pólfari er kominn tæpa 200 km
út á ísinn á leið sinni til norð-
urpólsins að lokinni 26 daga
göngu og á því um 570 km eft-
ir ófarna. Hann hefur gengið
7,5 km að meðaltali á dag frá
upphafi leiðangursins, sem
dygði honum til að komast
rúmlega helming áætlaðrar
leiðar (um 770 km) á þeim 60
dögum sem ferðin átti að taka.
Sfðastliðna viku hefur Har-
aldur þó náð að hækka dags-
meðaltalið upp í tæpa 16 km
sem dygði honum til að ganga
560 km þaðan sem hann er
staddur nú, uns 10. maí rennur
upp, sem er viðmiðunardag-
setning fyrir leiðangurslok.
Gert er ráð fyrir að 40 daga
matarbirgðum verði fleygt til
Haraldar úr flugvél 17. til 19.
apríl. Sprunga er komin í botn
sleða hans og þvf Ifklegt að
honum verði sendur nýr sleði
um leið og matarbirgðunum
verður fleygt til hans. Harald-
ur er efins um að sleði sinn
dugi alla leið á pólinn og býst
Náttúran á norðurslóðum setur sitt mark á menn: Haraldur Örn Ólafsson í
.vetrarbúningi'
hann við því að þurfa að reyna
viðgerð á honum innan
skamms. Það myndi hinsvegar
tefja hann um einn dag.
Hann kom með þá hugmynd
er hann ræddi við Ingþór
Bjarnason í gær, að saga í
sundur álflöskur er hann notar
undir eldsneyti, slótta úr þeim,
sauma þær sfðan á sleðann og
laga hann til þannig. Einnig
eru hugmyndir uppi um að
hann fái sleðann hans Ingþórs,
sem var lagaður er hann kom
til Iqaluit.
Lagði 16,6 km að
baki á þriðjudag
Haraldur var Iengur á
göngu á þriðjudag en nokkru
sinni fyrr en hann gekk í sam-
tals níu stundir og lagði 16,6
kílómetra að baki. Á leið sinni
varð hann að klffa marga ís-
hryggi. Af þeim sökum varð
hann að fara nokkrum sinnum
af skfðum sfnum til að koma
sleðanum yfir þá. Ennfremur
varð hann að ganga fýrir eina
vök á leið sinni. Vegna að-
stæðna tók hann til þess
bragðs í gær að ganga í sex
lotum, hálfa aðra klukkustund
í senn. Veður var gott í gær,
miðvikudag, og bjóst Haraldur
við að ná góðum degi. Ef hann
væri upplagður seinnipart
dags myndi hann eflaust bæta -
við einni göngulotu.
Samkvæmt mælingum Har-
aldar hafði tjald hans færst
130 metra til austurs er hann
vaknaði í gærmorgun vegna
reks heimskautafssins. í gær
var hann staddur um tíu sjó-
mílur sunnan 85. breiddar-
gráðu.