Morgunblaðið - 06.04.2000, Blaðsíða 38

Morgunblaðið - 06.04.2000, Blaðsíða 38
38 FIMMTUDAGUR 6. APRÍL 2000 MORGUNBLAÐIÐ LISTIR I fótspor Finnanna Sinfóníuhljómsveit Islands leikur áttundu sinfóníu Beethovens og þá sjöundu eftir Bruckner á tónleikum í Háskólabíói í kvöld kl. 20. Orri Páll Ormarsson kom að máli við stjórnandann, Ole Kristian Ruud frá Noregi. Morgunblaðið/Jim Smart Ole Kristian Ruud einbeittur á æfingu. „VEÐRIÐ var svo gott að ég blés æf- inguna af snemma. Það er líka erfitt að æfa Bruckner í marga klukkutíma í senn. Hann er svo krefjandi," segir Ole Kristian Ruud þegar fundum okkar ber saman í anddyri Hótels Sögu um eittleytið í gær. Eg hafði ætlað mér að hitta hann í Háskólabíói en greip í tómt. Snaraði mér þá yfir á Sögu þar sem gestir Sinfómuhljóm- sveitar íslands eru vanir að gista og fann hann þar fyrstan manna. „Það var búið að vara mig við þér,“ segir þessi hægláti og viðmótsþýði Norðmaður brosandi. Við göngum til afdreps og fljótt kemur í ijós að hann er skrafhreifinn. „Ég átti að koma hingað í íýrra en forfallaðist vegna veikinda. Nú er ég aftur á móti kominn heilu og höldnu," segir hann og bætir við að tónleikam- ir leggist vel í hann. „Ég hafði heyrt að Sinfóníuhljómsveit Islands væri góð hljómsveit og það stendur svo sannarlega heima. Hún er öguð, leik- glöð og andrúmsloftið augljóslega af- ar gott. Að mínu mati myndi það þó styrkja hljómsveitina ennfrekar að bæta við strengjum, auk þess sem hún þarf klárlega að eignast alvöru tónleikahús.“ Ruud er undrandi á aðstöðunni sem hljómsveitinni er búin, hún sé í hróplegu ósamræmi við getu hennar og ljóður á ráði mikillar menningar- þjóðar. „íslendingar geta verið stoltir af hljómsveitinni sinni, hún er góður fulltrúi þjóðarinnar á erlendum vett- vangi en hljómburðurinn í Háskóla- bíói heldur aftur af henni. Þessu þarf að kippa í liðinn." Ruud var aðalhljómsveitarstjóri Sinfóníuhljómsveitar Þrándheims á árunum 1987-95 og segir þá hljóm- sveit hafa átt við samskonar vanda að etja. „Húsnæðið var lítið og lélegt. Fyrir um tíu árum létu borgaryfir- völd hins vegar verða af því að reisa 1.100 manna tónleikahús og þvílíkur munur - borgin eignaðist „nýja“ hljómsveit." I Nörrköping í Svíþjóð, þar sem Ruud var aðalhljómsveitarstjóri frá 1995-99, er líka nýtt tónleikahús sem hann segir hafa styrkt sinfóníuhljóm- sveit borgarinnar til muna. Hún hafi stækkað, batnað og sé orðinn verðug- in- fulltrúi Svíþjóðai- út á við. í nám til Finnlands Ruud hóf tónlistarferil sinn sem klarínettuleikari en fékk ungur áhuga á hljómsveitarstjóm. „Ég var við nám í Tónlistarháskóla Óslóborgar þegar ég byrjaði að skoða tónlist í víðara samhengi, sótti námskeið og tók að mér að stjóma djasshljómsveit. Menn hvöttu mig til dáða og lagði ég því leið mína í Síbelíusarakademíuna í Helsinki, þar sem ég hóf nám í hljóm- sveitarstjórnun, fyrstur útlendinga." Ruud laut þar leiðsögn Jorma Pan- ula, lærimeistara margi'a nafnkunnra hljómsveitarstjóra, svo sem Jukka- Pekka Saraste, Esa-Pekka Salonen, Mikko Franck, Osmo Vanská og Sak- ari Oramo. Ruud segir það hafa legið beint við að halda til Finnlands, þar sé hefðin, Síbelíusarakademían leggi ríka áherslu á nám í hljómsveitarstjómun og engu sé til sparað. „Panula hefúr verið brennipunktur þessa starfs. Fómfús maður með mikla þekkingu. Kennslan er hans ástríða. Hann er raunar horfinn á braut frá akadem- íunni núna en ferðast um og heldur námskeið." Ruud kveðst enn yera í góðu sam- bandi við Panula. „Eg hitti hann síð- ast á ráðstefnu í Ösló í fyrra, síðan dúkkar hann alltaf annað slagið upp á tónleikum hjá mér í Finnlandi og hef- ur jafnan sitthvað til málanna að leggja," segir hann hlæjandi. Kenn- araeðlið verður ekki bælt niður. Ruud segir það vissulega athyglis- vert hversu margir af nemendum Panulas hafi brotist til metorða. A hitt beri þó að líta að óheyrilegur fjöldi manna hefji nám í hljómsveitarstjóm- un við Síbelíusarakademíuna. „Faest- ir þeirra em þekktir.“ Ruud brautskráðist frá akadem- íunni 1985 og sama ár þreytti hann framraun sína með Óslóarfílharmón- íunni. Fyrir utan störf sín í Þránd- heimi og Norrköping hefur hann stjómað helstu hljómsveitum á Norð- urlöndum og víðar, meðal annars í Japan. Hann tók nýverið við starfi prófessors við Tónlistarháskóla Ósló- borgar og frá og með næsta hausti verður hann einn af aðalstjómendum sinfóníuhljómsveitarinnar í Stafangri. „Menn era að taka upp nýtt fyrir- komulag í Stafangri, ráða þrjá aðal- stjómendur, hvem á sínu sviði. Mitt svið verður norræn tónlist. Það hent- ar mér vel að gera þetta á móti öðrum þar sem ég kem til með að verða mjög upptekinn í háskólanum.“ Japanar rugluðust á þjóðerni Ruud er oft nefndur í sömu andrá og hinir finnsku læribræður hans og menn hafa jafnvel raglast á þjóðemi hans. „Þegar mér var fyrst boðið að stjóma tónleikum í Japan, fyrir tíu ár- um, leysti ég Jukka-Pekka Saraste af hólmi. Heimamenn héldu greinilega að ég væri líka finnskur og báðu mig að flytja eingöngu verk eftir Síbelíus. Ég sagði það í góðu lagi, Síbelíus væri mér kær, en benti á að ég væri eigi að síður frá Noregi. Skömmu síðar barst mér símbréf frá Japan, þar sem ég var beðinn að stjóma öðrum tónleik- um í ferðinni - eingöngu með verkum eftir Grieg.“ Jón Leifs er eina íslenska tónskáld- ið sem Ruud þekkir að einhveiju marki, nefnir Sögusinfóníuna sér- staklega í því sambandi, en hefur hug á að kynna sér fleiri í framtíðinni. „Ég hef hug á að setja mig betur inn í ís- lenska tónsköpun því þegar allt kem- ur til alls eram við náskyldir, íslend- ingar og Norðmenn, eigum sömu foreldra. Ég er þegar búinn að kaupa mér nokkrar geislaplötur hér á landi, með verkum ólíkra höfunda, og ætla að leggjast yfir þær á næstunni. Það era til fleiri tónskáld en Grieg í Nor- egi og öragglega önnui- tónskáld en Jón Leifs á Islandi.“ Þrátt fyrir að menn séu almennt sammála um að 8. sinfónía Beethov- ens sé mjög fínleg og fáguð tónsmíð þá hlaut hún takmarkað lof eftir frumflutninginn í Redoutensaal í Vín árið 1814. Þegar vinur Beethovens benti honum á að móttökur þær sem sú áttunda hlaut hafi verið miklu daufari en hin verkin á tónleikunum á tónskáldið að hafa svarað: „Það er vegna þess að hún er svo miklu betri.“ Einn af þeim mönnum sem Anton Brackner dáði hvað mest var Richard Wagner. Ekki hefur Wagner litist illa á kollega sinn því hann mun hafa sagt að eingöngu eitt tónskáld jafnaðist á við Brackner og það væri Beethoven. Brackner hóf að semja 7. sinfóníu sína 1881 og tók smíði hennar tón- skáldið meira en tvö ár. Ráðstefna Norðurlandadeildar alþjóðlegu blaðahönnunarsamtakanna í Reykjavík Ljósmyndir, grafík, teikn- ing, útlitshönnun og Netið UM 240 manns taka þátt í ráð- stefnu Norðurlandadeildar alþjóð- legu blaðahönnunarsamtakanna Society for News Design, SND/S, sem hefst í Reykjavík í _dag og stendur fram á sunnudag. I tengsl- um við ráðstefnuna verða opnaðar tvær sýningar. í Galleríi Sævars Karls verður sýning á skopteikn- ingum úr norrænum blöðum og í Kringlunni verða sýndar mynda- frásagnir ljósmyndara níu nor- rænna dagblaða, sem birst hafa í blöðunum undanfarnar vikur. Markmið þeirra er að sýna á persónulegan hátt í Ijósmyndum aðstæður og ásýnd Norðurlanda- búa við upphaf ársins 2000. „I Norðurlandadeild SND eru um 680 félagar; fólk sem vinnur við ljósmyndir, grafík, teikningu, texta, útlitshönnun, Netið, vef- hönnun o.fl. Á ráðstefnunni er ætl- unin að þetta fólk miðli af reynslu sinni og læri hvert af öðra,“ segir Pál A. Berg, forseti Norðurlanda- deildar samtakanna. Áður voru samtökin ætluð þeim sem vinna að hönnun dagblaða en í takt við breytta tíma hefur sviðið verið víkkað út þannig að nú taka þau einnig til þeirra sem vinna við net- miðla ýmisskonar. „Á Netinu ger- ast hlutirnir hratt, þar er ungt og skapandi fólk sem hefur allt aðra sýn á ý'réttir og framsetningu þeirra. Ég held að þeir sem vinna á blöðunum geti lært heilmikið af þessu fólki,“ heldur hann áfram. Þátttakan farið fram úr björtustu vonum Á hverju ári er haldin stór ráð- stefna á vegum SND/S en þetta er í fyrsta sinn sem hún er haldin á íslandi. „Við tókum áhættuna," segir Pál A. Berg og vísar til þess að það sé dýrara að halda ráð- stefnu á Islandi en annarsstaðar á Norðurlöndunum. „En þátttakan hefur farið fram úr björtustu von- um, ekki síst sökum þess að fólki finnst spennandi að fara til ís- lands. Það eru m.a.s. margir sem ætla að vera hér aðeins lengur,“ segir hann. I fyrirlestrum ráðstefnunnar verður víða komið við, enda er þeim ætlað að sýna breiddina í því sem félagsmenn eru að fást við. Morgunblaðið/Kristinn Pál A. Berg, forseti Norður- landadeildar Society for News Design, og nokkrar af ljós- myndafrásögnunum sem verða til sýnis í Kringlunni næstu daga. Inngangsfyrirlesturinn flytur Ein- ar Már Guðmundsson og fjallar hann um frásagnarlistina. Carl Henning, ritstjóri Helsingin San- omat, segir frá endurhönnun á um- broti blaðsins, sem mæltist vægast sagt illa fyrir hjá lesendum. „Oftar er það þannig að menn koma og segja frá breytingum sem hafa gefist vel en hann mun tala um breytingu sem reyndist algert „fíaskó“. Það hlýtur að verða áhugavert að heyra meira um það,“ segir Pál Á. Berg. Hann nefnir líka erindi Jens Tárning frá Svíþjóð, sem nefnist „Grafík sem grípur“, um nýjar leiðir í frétta- grafík þar sem hann notar teikni- myndasagnastíl á unglingasíðum. Fjölmargir aðrir fyrirlestrar verða á ráðstefnunni sem lýkur á sunnu- dag. NORRÆN skopteikningasýning verður opn- uð í Gallerfi Sævars Karls í dag kl. 18.30 í tengslum við ráðstefnu SND/S en þar má sjá myndir 15-20 blaðateiknara frá Norður- löndunum. Blaðamaður hitti Per Elvestuen sem hefur umsjón með sýningunni þegar hann var að setja hana upp. Per hefur unnið sem blaða- teiknari í tíu ár og teiknar nú skopmyndir fyrir norska dagblaðið Dagens Næringsliv, auk þess sem hann hefur verið formaður samtaka teiknara í Noregi um nokkurra ára skeið. Gæðastimpill á blöðum að hafa góðan teiknara Hann segir að skopteikningin hafi aftur öðlast heiðurssess í dagblöðum eftir að hafa verið í lægð um nokkurt skeið. „Fyrir nokkrum árum spáðu menn endalokum blaðateikningarinnar og töldu grafik vera framtíðina. Það átti að losa sig við allt það gamla en þannig er það aldrei - það nýja verður bara viðbót. Nú eru teikningarnar vinsælli og mikilvægari en nokkru sinni „Geltið verður að heyrast um allan bæ“ fyrr,“ segir Per og bætir við að teikningin hafi fengið nýjan miðil og nýjan farveg með Netinu, þar sem nú er að finna heimasíður með skopteikningum í þúsundavís. Hann er sem sagt bjartsýnn á framtíð skopteikning- arinnar, sem hann kallar bæði í gamni og alvöru „hina daglegu svívirðingu valdhaf- anna“. Hann segir blaðateiknarana gegna mikilvægu varðhundshlutverki. „Geltið verð- ur að heyrast um allan bæ,“ segir hann glottandi og sýnir myndir skopteiknara af hinum ýmsu þekktu stjórnmálamönnum og öðrum stórlöxum. „I Noregi eru blöð sem hafa ekki haft teiknara í mörg ár búin að ráða teiknara Morgunblaðið/Jón Svavarsson Per Elvestuen býr sig undir að hengja upp skopmyndir norrænna blaðateiknara í Gall- eríi Sævars Karls. aftur - og nú er það gæðastimpill á blöðum að hafa góðan teiknara,“ segir Per Elvestu- en, sem kvittar undir myndirnar sínar með listamannsnafninu „peel“. Sýningin í Galleríi Sævars Karls stendur yfir í viku, eða til 13. aprfl nk.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.