Morgunblaðið - 06.04.2000, Blaðsíða 44

44 FIMMTUDAGUR 6. APRÍL 2000
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Asfaltið er iljum
mínum kærast
Bókmenntadagskrá um Reykjavík verður
flutt í Borgarleikhúsinu í kvöld. Þröstur
Helgason ræddi við Pétur Gunnarsson sem
valið hefur texta úr verkum íslenskra skálda
á þessari öld sem fjalla um Reykjavík.
Bókmenntadagskráin
„Mig minnti að þessi
borg væri brosandi
kona“ verður flutt í
Borgarleikhúsinu í
kvöld kl. 20 en hún er
samstarfsverkefni Rit-
höfundasambands ís-
lands og Reyiq'avíkur
menningarborgar
2000. Pétur Gunnars-
son tók dagskrána
saman, en leikstjóri er
Þórarinn Eyfjörð.
I dagskránni er leit-
ast við að framkalla þá
mynd sem íslensk
skáld og rithöfundar
hafa brugðið upp af
höfuðborg landsins á
öldinni.
Ljósmæður
borgarinnar
Pétur segir að það
hafi verið svolítið sérk-
ennileg staða í borg-
inni í upphafí aldarinn-
ar. „Um 1900 búa öll
höfuðskáld þjóðarinn-
ar í Reykjavík, Steing-
rímur Thorsteinsson,
Hannes Hafstein, Þor-
steinn Erlingsson,
Einar Benediktsson
o.s.frv. En enginn
þeirra yrkir um
Reykjavík. Hún er
ekki orðin að boðlegu
yrkisefni á þessum tíma. Og þá und-
anskil ég hátíðarljóð eins og Einar
Benediktsson orti um Reykjavík og
svo fjölluðu Gestur Pálsson og Bene-
dikt Gröndal um borgina í fyrirlestr-
um sem þeir fluttu. Sömuleiðis kem-
ur hún fyrir í sögum Gests og Einars
Á bókmenntadagskránni verða flutt verk eftir
rúmlega 30 skáld. Þeirra á meðal eru Tómas
Guðmundsson, Steinn Steinarr, Ingibjörg
Haraldsdóttir og Didda.
H. Kvaran. Én Reykjavík er ekki
boðlegt yrkisefni á þessum tíma
heldur er umfram allt verið að fjalla
um náttúruna og fegurðina."
Pétur segir að Reykjavík hafí í
raun ekki orðið að áberandi umfjöll-
unarefni í íslenskum bókmenntum
Rauði kross ísLands og Hans Petersen
standa fyrir Ljósmyndasamkeppni
laugardaginn 8. apríl. Um er að raeða
Ljósmyndamaraþon sem fer samtímis fram
á sex svæðum á landinu frá kl. 10-22.
Yfirskrift samkeppninnar er „umhyggja"
og hafa keppendur 12 klst. til að fanga
myndefni sem er lýsandi fyrir yfirskriftina.
Hverjum þátttakanda er afhent 24 mynda filma og skal henni
skilað átekinni fyrir kl. 22. Þijár verðlaunamyndir af hverju svæði
keppa svo til úrstita á landsvísu.
Vegleg verðlaun eru í boði frá
Hans Petersen og verðlaunamyndir verða til sýnis á vefnum
strikis þar sem almenningi gefst kostur á að greiða bestu
myndinni atkvæði sitt.
Nánari upplýsingar um þátttökugögn eru veittar í
síma 570 4000 í dag og á morgun frá kl. 8:30-16:30
eða á vefsíðunni www.redcross.is/gegnofbeldi.
ÞátttökugjaLd er 500 kr.
Hmhmm
+
Rauði kross íslands
www. redcross.is
Oll dýrin í
skóginum eiga
að vera eins
fyrr en eftir lok fyrri heimsstyrj-
aldarinnar. „Þá er Reykjavík orðin
að dýnamískum bæ eða borg. Henn-
ar gætir til dæmis í textum Halldórs
Laxness frá 1925 þar sem borginni
er fagnað; hún er ekki lengur að-
skotahlutur í þjóðarlíkamanum, eitt-
hvað óhollt sem ber að standa gegn
og halda í skefjum, heldur breiðir
hann út faðminn á móti stórborginni
með öllu sínu litrófi, hann fagnar líka
spillingunni.“
í framhaldi koma skáld eins og
Tómas Guðmundsson, Steinn Stein-
arr og fleiri sem Pétur segir að séu
eins og ljósmæður þessarar borgar.
„I textum þeirra má finna allan þann
fögnuð og hughrif sem fylgja fæð-
ingu.“
Frá Skemmuvegi
til Austurstrætis
Dagskráin rekur þessa sögu, segir
Pétur. „Það er haldið áfram í gegn-
um
kreppuárin og heimsstyrjöldina
með sinni sprengju og svo kemur
efnahagsuppgangurinn eftir stríð og
svo er haldið áfram allt fram til
þessa dags.“
Að sögn Péturs verður talsverð
breyting á umfjöllun skálda um
Reykjavík á síðustu árum. „Borgin
hefur tilhneigingu til þess að birtast
sem spillingarbæli aftur í nýjustu
textunum, þá fara eiturlyf og ofbeldi
og vændi og slíkir hlutir að koma
fyrir. Hringurinn lokast. En svo
verður einnig sú breyting að yngri
skáld fjalla um aðra staði eða önnur
hverfi borgarinnar en þau eldri
gerðu.
Áður var ort um Austurstræti,
Tjömina og Hljómskálagarðinn en
höfundar eins og Óskar Árni Óskars-
son fer út í úthverfin og fjallar til
dæmis um Skemmuveginn. Það er
heilmikið stökk frá Austurstræti til
Skemmuvegar. Síðan sér maður það
að Reykjavík verður smátt og smátt
að eðlilegu umhverfi skáldanna, það
umhverfi sem þessi skáld eru sprott-
in úr. Borgin verður þeirra náttúra,
eða eins og Ingibjörg Haraldsdóttir
segir í einu ljóði: „Asfaltið er iljum
mínum kærast.“ Þetta er svona ást-
arjátning til borgarinnar."
Dagskránni er ætlað að vera
þversneið af umfjöllun íslenskra rit-
höfunda um Reykjavík. Flutt verður
efni eftir á fjórða tug skálda, bæði
ljóð og prósi. Sumir textanna verða
fluttir undir tónlist. Flytjendur eru
Arnar Jónsson, Bjöm Ingi Hilmars-
son, Edda Heiðrún Backman, Guð-
laug Elísabet Ólafsdóttir, Jóel Páls-
son, Jóhann Sigurðsson, Valgeir
Skagfjörð og Þórður Högnason.
Lýsingu annast Elfar Bjarnason en
leikmynd og búningar em í höndum
Elínar Eddu Ámadóttur.
Dagskráin verður aðeins flutt í
þetta eina sinn og aðgangur er
ókeypis. Hægt er að nálgast miða í
miðasölu Borgarleikhússins.
LEIKLIST
L e i k f é 1 a g
Flensborgar-
skólans í
Hafnarfirði
DÝRIN í HÁLSASKÓGI
— Bannað bömum.
Eftir Thorbjöm Egner.
Leikstjóri: Stefán Jónsson.
Sunnudagur 2. apríl (lokaæfíng).
SUMIR segja að það sé partur
af því að fullorðnast að gera upp-
reisn gegn gildum foreldra sinna,
gegn því sem fólki hefur verið inn-
rætt sem börnum og snúa hefðum
og viðteknum skoðunum á haus. Sé
þetta rétt, hvaða verkefni er þá
nærtækara og augljósara fyrir
framhaldsskólaleikfélag en að
grípa til eins af okkar „ástsælustu"
barnaleikritum, hvolfa merkingu
þess við og setja það í svo nýstár-
legan búning að það verður nánast
óþekkjanlegt?
Dýrin í Hálsaskógi verða í með-
fömm Flensborgara að sögu um
einelti.
Mikki refur og Patti broddgölt-
ur hafa það eitt til saka unnið að
vera ekki eins og dýr em flest. Um
hríð hafa dýrin gaman af að hrella
þá, en þegar þeim fer að leiðast
þófið setja þau reglur sem kveða á
um „rétta hegðun" sem Mikki
verður að hlíta, hversu mjög sem
það stríðir gegn eðli hans. Það er
satt að segja ótrúlegt hve vel þessi
hugsun gengur upp og kemst til
skila í sýningunni, án þess að
miklu sé breytt af texta verksins,
að því ég best fæ séð. í stað hins
mjög svö vafasama boðskapar um
að grasætur séu góðar og kjötætur
vondar er komin saga um múgæs-
ingu og skeytingarleysi um þarfir
og eðli náungans. Endirinn á Dýr-
unum, þar sem allir bresta í söng
til heiðurs bangsapabba af því að
Marteinn skógarmús man allt í
einu að hann á afmæli um þessar
mundir, hefur alltaf farið í taug-
arnar á mér (hverjum er ekki
sama um bangsapabba?!). í þessari
sýningu er hann hárréttur. Hér er
bangsapabbi æðsta dýrið í valda-
píramídanum og eini vegurinn til
virðingar að þóknast honum. Mikki
er gleymdur, enda skipta örlög
hans engu máli.
Stefán Jónsson hefur valið sýn-
ingunni leikstíl og umgjörð í anda
töffaralegra, amerískra glæpa-
mynda síðari tíma. Kannski Tar-
antino ætti að kynna sér verk
Egners næst þegar hann verður
uppiskroppa með hugmyndir.
Iskaldur leikstíllinn og ofbeldis-
þrungin stéttaskiptingin sem fylgir
þessum heimi féll afbragðsvel að
heildarhugsuninni. Þar að auki
hafði leikhópurinn sem heild aðdá-
unarvert vald á aðferðinni.
Mikið mæðir á þeim Andra Óm-
arssyni og Finnboga Þorkatli
Jónssyni, sem eru þeir félagar
Marteinn og Lilli og standa sig
báðir með prýði. Andri er slepju-
leg og eitursnjöll skógarmús og
Finnbogi hæfilega smákrimmaleg-
ur Lilli. Atriðið þar sem hann á tal
við Mikka eftir að lögin eru sett
var frábært og eitt besta dæmið
um hvað grunnhugsun sýningar-
innar gengur vel upp. Símon Órn
Birgisson er hinn ógæfusami refur
og er réttur maður á réttum stað,
utanveltu frá upphafi, augljóst
fórnarlamb. Daníel Ómar Viggós-
son er bangsapabbi og hefur
myndugleika til að skila þessu of-
beldisfulla s svo sannfærandi er.
Bangsamamma er hér kúguð, brot-
in og barin eiginkona og Magnea
Lára Gunnarsdóttir dró upp átak-
anlega og bráðfyndna mynd af
henni.
Tónlistin er að sjálfsögðu sett í
endurvinnslu eins og annað. Heið-
urinn af því verki á Kristján Eld-
járn og býr til hárréttan hljóðheim
úr sakleysislegum melódíum Egn-
ers. Lokasöngurinn var hreint frá-
bær, söngur bangsamömmu
óhugnanlegur og fyndinn í senn og
grænmetissöngurinn á fundinum,
þar sem öll dýrin í skóginum af-
ráða að verða eins, var fullur af því
hatri og fyrirlitningu á náunganum
sem er ein undirrót þess böls sem
eineltið er.
Það er Ijótt að skrökva að börn-
um. Ðýrin í skóginum eru ekki og
eiga ekki að vera vinir. Það er satt
að segja það eina sem ég hef út á
sýningu Flensborgara að setja -
hvað á það að þýða að banna hana
börnum?
Þorgeir Tryggvasan
Sýningum
lýkur
Hafnarborg
Þremur sýningum er að ljúka í
Hafnarborg og verður síðasti sýn-
ingardagur nú á sunnudag.
Málverkasýning Önnu Jóelsdótt-
ur, Strekktir dúkar, í Sverrissal;
málverkasýning Kristjönu F. Arn-
dal, í Aðalsal, og Hornin íþyngja ekki
kúnni í Apótekinu, en það er sýning á
vettvangsrannsóknum Kristínar
Loftsdóttur mannfræðings meðal
WoDaaBe-hirðingja í Níger.
Hafnarborg er opin alla daga,
nema þriðjudaga, kl. 12-18.
-----------------
Skipaður for-
stöðumaður
listasafns
JÚLÍANA Guðrún Gottskálksdóttir
hefur verið skipuð forstöðumaður
Listasafns Einars Jónssonar til
fimm ára frá 1. júní 2000 að telja, að
fenginni umsögn stjómar listasafns-
ins. Alls bárust tiu umsóknir um
embættið.
Elizabeth Arden
kynning í
§§ | |
k ■ i
Glæsibæ
í dag (fímmtudag). Kynntur
verður nýi varaliturinn
LIP LIP HOORAY.
Ath. Glæsilegur
kaupauki fylgir ef þú
kaupir Arden-vörur
fyrir 3.500 kr.