Morgunblaðið - 19.08.2000, Síða 35

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 19. ÁGÚST 2000 35
Associated Press
Flestra meina bót.
16 Persía
Ur Islensku lygabókinni
Ibumetin
Innihaldsefni: í búprófen.
Samheitalyf: íbúfen, Nur-
ofen, Ibuprofen Par.
Lyfjafoi-m: Töflur: Hver
tafla inniheldur 200 mg, 400
mg eða 600 mg.
Notkun: Þetta er bólgueyð-
andi, verkjastillandi og hita-
lækkandi lyf með svipaða verkun
og acetylsalicylsýra (t.d. Magnýl).
Lyfið er notað við ýmsum verkjum,
svo sem tíðaverkjum, við liðagigt
og ýmsum gigtarsjúkdómum þegar
fólk þolii' ekki acetýlsalicýlsýru.
Skammtar: Venjulegur skammtur
við verkjum er 200-600 mg í senn.
Þegar lyfið er notað við liðagigt eru
notaðir stærri skammtar. Þá er al-
gengur skammtur 600-2.000 mg á
dag, en ekki er mælt með stærri
skammti en 2.400 mg. Hæfílegt er
að skipta dagskammti í 3-4 jafna
skammta. Morgunskammt má taka
á fastandi maga til að draga fljótt
úr morgunstirðleika þegar um liða-
gigt er að ræða.
Aukaverkanir:
verkur, þreyta og
húðútbrot. Sjaldgæfar: Of-
næmi sem lýsir sér sem
astmi eða bólga í nefslím-
húð. Magablæðingar, órói,
svefnleysi, bjúgur og breyt-
ingar á hlutföllum hvítra
blóðkoma, eiturverkun á
lifur og nýru. Einstaka dæmi er um
þunglyndi.
Athugið: Lyfið getur aukið virkni
ýmissa lyfja, svo sem blóðþynning-
arlyfja og krampalyfja.
Meðganga og brjóstagjöf: Lyfið
gæti haft áhrif á fóstur, og ber því
að ráðfæra sig við lækni áður en
það er tekið á meðgöngutíma. Lyfið
skilst út í móðurmjólk, en áhrif
þess á bamið em líklega óvemleg.
Til fróðleiks: íbúprófen hefur svip-
aðar verkanir og acetýlsalicýlsýra
(t.d. Magnýl). Lyfið kom fyrst á
markað í Bretlandi árið 1969 og
notkun þess var leyfð í Bandan'kj-
unum 1974. Notkun þessa lyfs hef-
ur verið gífurlega mikil.
Ibúprófen vörn
gegn Alzheimer?
New York. Reuters Hcalth.
BÓLGUEYÐANDI lyf sem innihalda
virka efnið íbúprófen (sjá grein um
Ibumetin hér til hliðar) kunna að geta
seinkað eða jafnvel komið í veg fyrir
sumar gerðir heilaskaða er tengjast
Alzheimersjúkdómnum, samkvæmt
niðurstöðum nýrrar rannsóknar.
Fyrri rannsóknir hafa bent til þess
að fólk sem notar bólgueyðandi lyf
sem ekki innihalda stera, svonefnd
NSAID, eigi síður á hættu að fá Alz-
heimer. Nú hafa í fyrsta sinn fundist
beinar visbendingar um að NSAID
komi í veg fyrir heilaskemmdir, líkar
þeim er einkenna Alzheimer, í dýram.
Við tilraunir á músum, sem hafði
verið breytt þannig að í þeim urðu
heilaskemmdir, kom í ljós að þær sem
fengu íbúprófen í hálft ár fengu helm-
ingi minna af próteinútfellingunum í
heilanum, sem em einkenni Alzheim-
ersjúkdómsins.
„Það liggja fyrir vísbendingar sem
Algengar: Oþæg- ................................... benda nokkuð sterklega til þess að
indi frá maga og þörmum, t.d. ná- • Nánar á
bítur og niðurgangur, einnig höfuð- or.is
Netinu: www.netdokt-
þetta myndi einnig virka í mönnum,"
sagði aðalhöfundur rannsóknarinnar,
Associated Press
Maureen Reagan, dóttir Ronalds Reagans, fyrrverandi Bandaríkjafor-
seta, hvetur til þess að auknum fjármunum verði varið til að uppfræða al-
þýðu manna um Alzheimer-sjúkdóminn. Maureen Reagan hefur reynst
dugmikil talskona þess að hagsmunum Alzheimer-sjúklinga verði aukinn
gaumur gefinn auk þess sem hún hefur barist fyrir auknum fjiirveitingum
til rannsókna á þessum illskeytta sjúkdómi sem faðir hennar er haldinn.
Konur njóta sróðs af lýsi
Mnui Vnrlí Timnu fiunrlinnln
The New York Times Syndicate.
KONUR sem komnar eru af breyt-
ingarskeiði og hafa áhyggjur af
hjartasjúkdómum ættu að neyta
mikils fiskmetis. Samkvæmt niður-
stöðum nýrrar rannsóknar dregur
lýsi úr magni þríglyseríðs, blóðfitu af
þeirri gerð er getur leitt til hjarta-
sjúkdóma.
Það sem meira og betra er, segja
rannsakendur, lýsi hefur þessi áhrif
hvort sem konur era í hormónameð-
ferð (HRT) eða ekki. Er þetta lykil-
atriði því sýnt hefur verið fram á að
HRT auki magn þríglyseríðs. Konur
sem komnar era af breytingarskeiði
njóta því síður kosta meðferðarinnar
er talið var að þær nytu. Konur sem
komnar era af breytingarskeiði era í
mestri hættu á að fá heila- eða
hjartaáföll.
Niðurstöður rannsóknar á þessu
birtast í ágústhefti American Journ-
aI of Clinical Nutrition. Samkvæmt
upplýsingum bandarísku Hjarta-
verndarsamtakanna deyr önnur hver
kona, sem komin er af breytinga-
skeiði, af völdum hjartasjúkdóma.
Það eru omega-3 fitusýrur, sem
era í lýsi, sem hafa góð áhrif á þríg-
lyseríðmagn í blóðinu, en þær fást
bæði með því að borða fisk og með
því að taka lýsi. Aðalhöfundur rann-
sóknarinnar, Ken D. Stark, dokt-
orsnemi við Háskólann í Guelph í
Kanada, segir að það geti verið gott
fyrir konur sem séu í hormónameð-
ferð að taka einnig lýsi.
Þrjátíu og fimm konur tóku þátt í
rannsókninni og var helmingur
þeirra í hormónameðferð. Fengu all-
ar konurnar daglega fjögurra
gramma skammt af omega-3, sem
talið er vera óvenjustór skammtur.
Alice H. Lichtenstein, prófessor í
næringarfræði við Tufts-háskóla í
Boston í Bandaríkjunum, segir að
konur sem séu með of mikið magn
þríglyseríðs í blóðinu ættu fyrst að
borða mikið af djúpsjávarfiski. Ef
það dugi ekki til sé ráð að prófa stóra
skammta af lýsi.
Engu að síður sé ráðlegt að fara í
blóðrannsókn til þess að kanna hvort
lýsið geri gagn. Stark er því sammála
og bendir á að stórir skammtar af
lýsi hafi mismunandi áhrif á fólk.
Lichtenstein segir ennfremur að
ekki megi gleyma því að kólesteról
hafi meiri áhrif en þríglyseríð á hætt-
una á hjartasjúkdómum.
Tenglar
Greinasafn um lýsi: www.guess-
what.com/FishOil/Articles.html
dr. Gregory M. Cole. Þær vísbending-
ar hafa fengist úr faraldursfræði-
rannsóknum þar sem fólk er sagðist
hafa notað NSAID um nokkurt skeið
reyndist eiga síður á hættu að fá Al-
zheimer, og því lengur sem það hafði
tekið lyfin því minni vora líkumar.
Dr. Cole er aðstoðarframkvæmda-
stjóri Alzheimer-miðstöðvarinnar við
Háskólann í Kaliforníu, Los Angeles,
og gerir hann, ásamt samstarfsfólki
sínu, grein fyrir niðurstöðum rann-
sóknarinnar í The Joumal of Neur-
oscience 1. ágúst.
Dr. Cole sagði að það hefði komið á
óvart að bólgueyðandi lyf sem ekki
innihalda stera komi beinlínis í veg
fyrir úrfellingamar. Maður gæti
vænst þess að lyfin eyddu bólgum í
heilanum, en þær era annað einkenni
Alzheimer þar eð þær era viðbrögð
líkamans við skemmdum.
Áður en langt um líður verða hafn-
ar tilraunir með áhrif langtíma-
notkunar íbúprófens, og annarra
bólgueyðandi lyfja er ekki innihalda
stera, á fólk, til þess að fá úr því skorið
hvort þau hægi á eða komi í veg fyrir
Alzheimer. Allt að sjö ár kunna að líða
áður en nokkrar niðurstöður fást.