Morgunblaðið - 21.09.2000, Qupperneq 42

42 FIMMTUDAGUR 21. SEPTEMBER 2000
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ

Aðstoð á
Alþingi
Ætti fulltrúi kjósenda á höfubborgar-
svæðinu hins vegarfyrir alvöru að ná
til umbjóðenda sinna veitti honum
varla afhelmingi fleiri aðstoðarmönn-
um en landsbyggðarþingmönnunum
eru ætlaðir. Altént þarfhann að ná til
allt að helmingi fleira fólks.
Eftir Karl
Blöndal
Þingheimur hefur löng-
um átt í vök að verjast
gagnvart fram-
kvæmdavaldinu. AI-
þingi hefur ekki mikið
bolmagn tii rannsókna og þurfa
menn að vera hamhleypur til allra
verka ætli þeir að undirbúa mal sín
sómasamlega og vera um leið
heima í öðru, sem fram fer í þing-
sölum. Því hefur verið haldið fram
að vandi þingsins endurspeglist í
því að fremur en að vera leiðandi
afl í lagasetningu sé það harla leið-
itamt og láti skriffínnana í ráðu-
neytunum ráða ferðinni.
Nú virðist sem þingmenn ætli að
tfinunoc gerabreytingu
VIÐHOftr á þessu. Sam-
hliða breyttri
kjördæma-
skipan er ráð-
gert aðjjingmenn fái aðstoðar-
menn. I fyrstu verður ekki gengið
svo langt að hver þingmaður fái
sinn aðstoðarmann, heldur verður
fyrirkomulagið þannig að íyrsti
þingmaður hvers flokks í hverju
kjördæmi fær einn aðstoðarmann
og hver þingmaður, sem á eftir
kemur, hálfan aðstoðarmann.
Þetta virðist við íyrstu sýn vera
hið mesta afbragðsuppátæki.
Ástæðan að baki þessari fyrirhug-
uðu ráðstöfun er hins vegar ekki
jafn einfold og ætla mætti. Hér er
ekki á ferðinni tilraun til að efla
starf þingsins, þótt sú gæti orðið
afleiðingin. Ætlunin er einfaldlega
að bæta landsbyggðarþingmönn-
um upp að með nýrri kjördæma-
skipan þokast í jafnræðisátt með
íbúum þessa lands, þótt áfram
verði langt í land að hver maður
hafi eitt atkvæði. Áfram munu
sumir kjósendur hafa helmingi
meiri skriðþunga en aðrir í kjör-
klefunum. Áðstoðarmennimir eiga
að auðvelda þingmönnum að halda
uppi samskiptum við kjósenduma
með tvöföldu atkvæðin, en óþarfi
er að fulltrúar kjósendanna með
litlu atkvæðin hafi aðstoðarmenn.
Það er sem sé niðurstaðan að þing-
menn höfuðborgarsvæðisins fái
ekki aðstoðannenn. Ástæðan er
sögð sú að landsbyggðarþingmenn
muni eiga fullt í fangi með að kom-
ast yfir flennistór kjördæmi sín og
halda sambandinu við kjósendur.
Ætti fulltrúi kjósenda á höfuð-
borgarsvæðinu hins vegar fyrir al-
vöra að ná til umbjóðenda sinna
veitti honum varla af helmingi fleiri
aðstoðarmönnum, en landsbyggð-
arþingmönnunum era ætlaðir. Al-
tént þarf hann að ná til allt að
helmingi fleira fólks.
Þingmenn höfuðborgarsvæðis-
ins era einstaklega ósamlyndir
miðað við landsbyggðarþingmenn,
sem oft og tíðum láta flokkslínur
lönd og leið þegar heiður kjördæm-
isins er í húfi. Sinnuleysi þing-
manna höfuðborgarsvæðisins
gagnvart Reykjavík og nágranna-
byggðunum ber því vitni, sem áður
er sagt um að þeir séu ekki í tengsl-
um við kjósendur sína. Þegar litið
er til þess hvemig fjárlög dreifast
milli landshluta gæti í það minnsta
enginn ætlað að rúmlega þriðjung-
ur þingheims býr í Vesturbænum,
eða 23 og þar af 11 landsbyggðar-
þingmenn og sex ráðherrar, sam-
kvæmt samantekt í Vesturbæjar-
blaðinu. Ef einhver hefur ætlað að
með breyttri kjördæmaskipan væri
ætlunin að breyta því, sem breyta
átti, er nú að koma í ljós ýmsum
finnst greinilega heldur geyst farið.
Þegar litið er á skýrslu þing-
nefndarinnar, sem fjallaði um þessi
mál, kemur á daginn að það er
mjög á reiki hvemig ráða á þá að-
stoðarmenn, sem nefndin gerir að
tillögu sinni að þingmenn geti ráð-
ið. Aðstoðarmennimir skulu þjóna
þingmönnum Norðvestur-, Norð-
austur- og Suðurkjördæmis. Þar
verða kosnir 30 þingmenn. Eiga
þingmennimir að fá vinnuaðstöðu í
kjördæmunum og geta ráðið til sín
starfsmenn, sem væntanlega starfi
þar. Lítið er sagt um það hvaða
kröfur eigi að gera til þessara
starfsmanna, en þó sagt að æski-
legt væri að þeir hefðu góða
menntun, gætu starfað sjálfstætt
og til dæmis lagt drög að þingmál-
um og þingræðum. Þetta er eina
skilgreiningin, sem er að finna á
starfssviði aðstoðarmannsins og
ljóst að landsbyggðarþingmenn
þurfa mun fremur á aðstoð af
þessu tagi að halda en þingmenn á
höfuðborgarsvæðinu. Með þessu er
einnig lagt lóð á vogarskál byggð-
astefnunnar og nokkrir mennta-
menn sendir út á land.
Eftir var tekið þegar for-
setaembættið auglýsti nýlega eftir
sérfræðingi án þess að tiltaka í
hveiju. Ekki er að sjá í hverju að-
stoðarmenn þingmanna ættu að
vera sérfræðingar og jafnvel æski-
legra að þeir væra alfræðingar.
Þeir þurfa að kunna skil á búfræði
til að fyrirverða sig ekki þegar þeir
gerast staðgenglar yfirboðara
sinna í sveitum landsins. Þeir þurfa
að hafa numið mælskulist tíi að vita
hvemig gera megi orðhengil að
ræðusnillingi. Og spakir mega þeir
vera um lög og allt það, sem lögin
snúast um, sem þeir þurfa saman
að sjóða.
Þessar stöður aðstoðarmanna
gætu reyndar orðið nokkurs konar
happdrætti, því sumir munu eiga
vísan frama Jjegar þingmenn
þeirra komast í ráðherrastóla en
aðrir verða dæmdir til að hírast til
sveita.
Kafli um aðstoðarmenn þing-
manna í öðrum löndum veitir
reyndar vísbendingu um það, sem
koma skal. Þar er greint frá því að í
Danmörku ráði þingmenn sér oft
sérfræðinga úr röðum náms-
manna. Skrýtin þula. í fyrsta lagi
er heldur hæpið að námsmenn geti
talist sérfræðingar. í öðra lagi
kemur upp í hugann það fyrir-
komulag, sem haft er á í Banda-
ríkjunum. Þar eru námsmenn eða
nýútskrifuð ungmenni oft og tíðum
fengin til að aðstoða stjórnmála-
menn. Þegar stjómkerfi Banda-
ríkjanna lamaðist um árið vegna
þess að þingið neitaði að afgreiða
fjárlög sáu þessir aðstoðarmenn
meira að segja um að reka banda-
ríska stjómkerfið og komst einn
þeirra í svo náin kynni við Banda-
ríkjaforseta að hann riðaði til falls.
Og nú munu þingmenn fá sínar
Mónikur, en gæðunum verður mis-
skipt því að sumir fá eina, aðrir
hálfa og flestir enga.
KONRÁÐ ODDGEIR
JÓHANNSSON
+ Konráð Oddgeir
Jóhannsson
fæddist 9. aprfl 1943.
Hann lést 6. septem-
ber siðastliðinn og
fór útför hans fram í
kyrrþey frá Dóm-
kirkjunni 18. sept-
ember.
Okkur langar að
minnast í fáeinum orð-
um góðs drengs, Kon-
ráðs Oddgeirs Jóhanns-
sonar, sem nú hefur
lokið harðri baráttu við
illvígan sjúkdóm.
Konni er einn þeirra manna sem
setja mark sitt á tilvera þess fólks
sem kynnast þeim. Leiðir okkar lágu
saman í landvörslu og náttúravemd
fyrir rúmum áratugi og þar mynduð-
ust tengsl sem ekki munu rofna.
Fyrstu kynnin af Konna vora á land-
varðanámskeiði á Akureyri 1986. Það
komst enginn hjá því að taka eftir
þessum manni, hann var eldri en við
flest og áberandi, jafnvel svo að sum-
um þótti í byijun nóg um. En þegar
við fóram að hlusta eftir því sem hann
sagði, fór ekki milli mála að þama var
maður sem hafði eitthvað að segja.
Einlægur áhugi hans á viðfangsefn-
inu leyndi sér ekki og hann var búinn
að starfa á hálendinu sem landvörður
í mörg ár. Og þekkingu sinni vildi
hann deila með okkur. Þess vegna
kom það okkur á óvart í lok nám-
skeiðsins þegar Konni bað um orðið
til að þakka hinum þátttakendunum
fyrir að hafa komið fram við sig eins
og jafningja, þótt hann væri ekki með
stúdentspróf eins og við hin. Og þótt
aðeins annar okkar væri á þessu nám-
skeiði varð það samt upphaf kynna
okkai- beggja við hann. Við nánari
kynni af Konna hefur okkur oft þótt
þetta atvik lýsa honum vel. Þrátt fyrir
þekkingu sína og reynslu fannst hon-
um hann ekki alltaf standa jafnfætis
sumum öðram, af því þeir höfðu meiri
skólagöngu en hann. Svar hans var þá
stundum að afla sér
meiri þekkmgar á eigin
vegum og halda henni
stíft fram í umræðum,
eins og til að fá að
spegla sig í viðræðum
við aðra. Þá kom maður
aldrei að tómum kofun-
um hjá þessum fróða og
víðlesna manni.
Það var flest stórt við
Konna. Hann var sjálf-
ur stór, rómurinn var
voldugur, vináttan
trygg og sterk, reiðin
raunveraleg og glað-
værðin sönn. Ýmsir
sem kynntust honum lítið héldu
kannski að þetta væri maðurinn allur,
en þeim sem hlotnaðist að fá að kynn-
ast honum nánar lærðist að inni fyrir
hrærðist viðkvæm sál sem tók nærri
sér illsku heimsins, einkum ef hún
beindist að þeim sem honum þóttu
minni máttar. Hann bar í brjósti
sanna umhyggju fyrir því sem honum
þótti vænt um. Ást hans og virðing
fyrir hálendinu okkar var óheft og
skýr. Henni má kannski best líkja við
óspillta bamatrú, svo tær og einlæg
var hún. Hann unni landinu svo mjög
að hann gat aldrei skilið af hveiju
sumt fólk fór um það af tillitsleysi og
sóðaskap. Þá gat hann bragðist hart
við, eins og faðir sem sér illa farið
með lítið bam sitt. Hann reyndi því
mjög í starfi sínu að fræða fólk um há-
lendið og segja því hvemig best væri
að umgangast það svo það héldist fag-
urt og óspillt. Þannig vissi hann að
menn myndu læra að meta öræfin og
myndu því síður skaða þau.
Þótt Konni vildi takmarka umsvif
manna á vissum svæðum var hann
ekki náttúrufriðunarsinni í eðli sínu.
Hann sýndi það í leik og starfi að
hann taldi eðlilega og upplýsta
landnýtingu skynsamlegustu leið Is-
lendinga til að lifa góðu og innihalds-
ríku lífi í sátt við landið sitt. Hann var
t.d. mikill veiðimaður og þær vora
margar veiðisögurnar sem hann
sagði okkur. Konni var líka ótrúlega
skemmtilegur sögumaður. Hann
hafði náttúralega frásagnargáfu sem
gat breytt einfoldum atburðum úr
hversdagslífinu í stórbrotna sögu, eft-
irtektarverða og skemmtilega.
Stundum kom glampi í augu hans
þegar hann var að segja frá, því hann
vissi að við vissum að hann væri
kannski ögn að ýkja. Það traflaði
hann samt ekki við að segja söguna
með sínum hætti, hann vissi að bæði
við og hann hefðum miklu meira gam-
an af henni þegar hann hélt sínu
striki. Við munum seint gleyma heim-
sóknunum til hans í Herðubreiðar-
lindir sumarið 1988 þegar hann gerði
allt sem hann gat til að ljúka upp aug-
um gestanna fyrir dásemdum staðar-
ins og þegar hann sagði okkur frá því
þegai’ hann var að reyna að veiða níu
punda silunginn á stöng. Þá lýsti
hann fyrir okkur hvemig stöngin
svignaði í þijá hringi þegar silungur-
inn þreif öngulinn af fullum krafti -
og við sáum þetta allt ljóslifandi fyrir
okkur.
Konni var tryggur félagi í land-
vörslunni og alltaf reiðubúinn að
fræða, hjálpa og leiðbeina ef á þurfti
að halda. Þótt hann væri hættur að
vinna sem landvörður hélt hann
áfram að starfa innan Landvarðafé-
lags Islands þar sem hann var á með-
al vina. Þótt við sæjumst sjaldnar er
frá leið, vissum við alitaf hver af öðr-
um og höfðum samband okkar í milli
þegar ástæða þótti til. Þá sagði hann
okkur frá gleði sinni og sorgum og
þakkaði samúð í garð íjölskyldunnar
þegar sorgin knúði dyi’a án miskunn-
ar. Þó gerðum við ekkert annað en
láta hann vita að við hugsuðum til
hans, eins og við geram til fjölskyldu
hans nú, þegar hann er genginn. Vilj-
um við votta öllum aðstandendum
okkar innilegustu samúð en um leið
þakkir fyrir samvistir við hann og
Sindra sem við kynntumst líka í
Herðubreiðarlindum.
Það verður skrítið fyrir okkur að fá
ekki oftar að eiga góða stund með
Konna en við eigum samt skemmti-
legar og dýrmætar minningar um
mikilsverð kynni. Fyrir þau er Ijúft
að þakka.
Friðrik Dagur Amarson,
Ingólfur Ásgeir Jóhannesson.
+ Haraldur Páls-
son fæddist á ísa-
firði 24. aprfl 1927.
Hann lést á líknar-
deild Landspítalans
30. ágúst síðaslliðinn
og fór útför hans
fram frá Grafarvogs-
kirkju 7. september.
I dag kveðjum við
kæran vin og félaga
sem andaðist 30. ágúst
sl. á líknardeild Land-
spítalans eftir erfið
veikindi. Haraldur var
ljúfur og traustur vinur
þar sem fjölskyldan sat í fyrirrúmi og
ávallt tilbúinn að rétta hjálparhönd
og leitandi eftir hvar hennar var þörf.
Halli og Dísa, eins og þau vora ávallt
nefnd, vora ákaflega samhent, bæði í
leik og starfi, og lágu kynni okkar og
vinátta í sameiginlegum áhugamál-
um. Þau vora félagslynd og vora þau
t.d. mjög virkir félagar í dansklúbbn-
um Kátt fólk í áratugi eins lengi og
heilsa leyfði og virkir félagar vora
þau bæði í Garðyrkjufélagi íslands
svo og Dalíuklúbbnum.
Þau vora ein af frambyggjum í
Grafarvogi, en þar reistu þau sér
heimili 1984 og hófu að rækta garð-
inn sinn og sem dæmi um hve mikill
áhugi þeirra hjóna var á garðyrkju er
þeirra eigin garður sælureitur sem
þau hafa hlotið margar viðurkenn-
ingar fyrir. Þau vora samtaka í því
eins og öðra og nutu þess að vinna við
garðinn sinn og ganga um hann með
fjölskyldu og vinum.
Halli var einnig félagi í Oddfellow-
reglunni og þar var hann einnig mjög
virkur og starfaði af miklum áhuga
að þeim málefnum sem þar vora of-
arlega á baugi hverju sinni. Halli var
einn af þessum félögum
sem ávallt voru vakandi
í því að fylgjast með
vinum sínum og félög-
um, reiðubúinn að rétta
fram hjálparhönd þar
sem með þurfti. Halli
og Hilmar minn vora í
sömu Oddfellow-
stúkunni og þegar geta
Hilmars til að taka þátt
í félagsstarfinu og
sækja fundi varð minni
var Halli ávallt reiðu-
búinn að sækja hann og
hvetja og aðstoða á all-
an þann hátt sem hægt
var og þannig gat hann lengur sótt
fundi en ef Halla hefði ekki notið við.
Það var venja hjá Halla og Dísu að
koma að minnsta kosti einu sinni á
sumri í heimsókn til okkai’ í sumar-
bústaðinn og var þá gjarnan gengið
um, gróðurinn skoðaður, þvi þar var
áhugi þeirra ótakmarkaður.
Og ekki nutum við hjónin þess
minna að heimsækja Halla og Dísu í
Hverafold, og ganga með þeim um
lystigarðinn þeirra og ávallt var þar
eitthvað nýtt að dást að, viðkvæmar,
fágætar plöntur sem þurftu alúð og
umhyggju, þau ræktuðu svo sannar-
lega garðinn sinn á marga vegu.
Halli og Dísa voru svo lánsöm að
eignast stóra, samhenta fjölskyldu,
mannvænleg börn svo og barnabörn
og það var ekki síður gleði þeirra og
gæfa.
Það er erfitt fyrir Hilmar minn að
geta ekki fylgt vini sínum hinsta spöl-
inn, en Halli heimsótti Hilmar í
hverri viku á sjúkrahúsið allt frá því í
nóvember síðastliðinn og meðan
heilsa hans leyfði en fylgdist með
veikindum hans gegnum Dísu eftir
það.
Með þessum fátæklegu orðum
kveðjum við traustan og góðan vin og
biðjum góðan Guð að styrkja og
styðja Dísu og fjölskylduna alla í
sorg þeirra og söknuði og sendum
okkar innilegustu samúðarkveðjur.
Guð blessi minningu um góðan
dreng.
Sigrún og Hilmar.
Frágangur afmælis-
og minningargreina
MIKIL áhersla er lögð á, að handrit séu vel frá gengin, vélrituð eða
tölvusett. Sé handrit tölvusett er æskilegt, að disklingur fylgi útprent-
uninni. Það eykur öryggi í textameðferð og kemur í veg fyrir tvíverknað.
Þá er enn fremur unnt að senda greinarnar í símbréfi (569 1115) og í
tölvupósti (minning@mbl.is). Nauðsynlegt er, að símanúmer höfundar/
sendanda fylgi.
Um hvern látinn einstakling birtist formáli, ein uppistöðugrein af
hæfilegri lengd, en aðrar greinar um sama einstakling takmarkast við
eina örk, A-4, miðað við meðallínubil og hæfilega línulengd, - eða 2.200
slög (um 25 dálksentimetra í blaðinu). Tilvitnanir í sálma eða ljóð tak-
markast við eitt til þrjú erindi. Greinarhöfundar era beðnir að hafa
skírnarnöfn sín en ekki stuttnefni undir greinunum.
HARALDUR
PÁLSSON