Morgunblaðið - 22.10.2000, Blaðsíða 6

6 B SUNNUDAGUR 22. OKTÓBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
Morgunblaðið/Kristinn
Að loknum skóladegi. Lorna heldur á Benedikt og Gunnar á Kára.
ÚR BÚSTÖRFUM
í DOKTORINN
Fyrir rúmlega 20 árum var Gunnar
Valdimarsson vinnumaður hjá Gunnari
Sæmundssyni, bónda á Breiðabliki, rétt við
Arborg í Manitoba-fylki í Kanada. Síðan
hefur Gunnar nánast búið í Kanada og
undanfarin tvö ár hefur hann verið aðstoð-
arprófessor í dýrafræðideild Manitoba-
háskóla í Winnipeg. Hann er eini prófessor-
inn frá Islandi við skólann um þessar
mundir. Steinþór Guðbjartsson ræddi við
Gunnar, sem ætlaði upphaflega aðeins að
kynna sér bústörfín vestra sumarlangt.
VORIÐ 1977 lauk Gunnar eins árs
búfræðinámi við Bændaskólann á
Hvanneyri og hafði hug á að sjá
hvernig bændur stæðu að verkum
í Kanada. Áslaug Helgadóttir,
frænka Gunnars, hafði verið í bú-
fræðideild Manitoba-háskóla og
hún útvegaði honum pláss hjá
Gunnari Sæmundssyni á Breiða-
bliki. „Ég var þar við venjuleg bú-
störf um sumarið en fór svo heim
um haustið og ætlaði í framhalds-
nám í búfræði á Hvanneyri. Þar
sem ég var ekki með stúdentspróf
fór ég í Tækniskólann og var þar í
tvo vetur en kom aftur hingað til
Manitoba vorið 1979. Mér þótti svo
gaman fyrsta sumarið og vildi
endilega koma aftur. Þá var ég
fram að jólum en fór svo heim. Var
fyrst í byggingarvinnu og eina ver-
tíð á sjó en vorið 1980 kom ég
hingað í þriðja sinn og hef verið
hér síðan.
Ætlaði aldrei í háskóla
Hann var hjá nafna sínum nefnd
sumur en haustið 1980 hóf hann
nám við Manitoba-háskóla og út-
skrifaðist frá dýrafræðideildinni
.'' .\i ■ ■ r i>.* ■ ' ■ .i'.
Gunnar Valdimarsson leiðbeinir nemanda sínum, Elizabeth McLachlan,
á rannsóknarstofu Manitoba-háskóla.
1984 en í skólanum kynntist hann
Lornu Jakobson, dóttur Bjarka
læknis og Borga Jakobson. Þau
gengu í hjónaband 1985, Gunnar
var í framhaldsnámi við sömu
deild 1984 til 1987 og útskrifaðist
með mastersgráðu. Þá fluttu þau
til London í Ontario-fylki þar sem
Lorna tók masters- og doktorspróf
í sálfræði en Gunnar doktorspróf í
sinni grein árið 1993.
„Námsferillinn er með ólíkind-
um þegar haft er í huga að ég ætl-
aði mér aldrei í háskóla," segir
Gunnar. „Þegar ég sótti fyrst um
inngöngu í háskólann var langt lið-
ið á sumarið og umsóknarfrestur
löngu útrunninn en ég slapp fyrir
horn. Aðalatriðið var að ég vildi
vera hérna áfram og þetta var
besta leiðin til þess. Reyndar var
ég ákveðinn í að halda ekki áfram í
þessu búfræðinámi heldur hafði ég
gælt við að fara í dýralæknisnám í
Noregi, sótti um en fylgdi því ekki
eftir. Þegar ég byrjaði hérna leit
ég til dýralæknisfræði en gerði
ekkert frekar í því. Eftir eitt ár í
háskólanum komst ég að því að
dýralæknisfræðiskólinn í Saskat-
oon, sem er fyrir nemendur í Vest-
ur-Kanada, tók ekki erlenda stúd-
enta og aðeins tólf frá Manitoba á
ári en tveir aðrir slíkir skólar eru í
landinu. Enn einu sinni þurfti ég
því að taka ákvörðun um fram-

haldið og dýrafræðin varð fyrir
valinu.“ Lorna fékk stöðu í Kings-
ton og því fluttu þau þangað en
Gunnar var þar í rannsóknaþjálfun
til að byrja með en 1995 fékk hann
prófessorsstöðu í frumu- og líf-
færafræðideild til þriggja ára en
að þeim tíma loknum bauðst hon-
um fyrrnefnd staða við Manitoba-
háskóla. Skömmu áður hafði
Lorna fengið fastráðningu en gaf
stöðuna frá sér. Hins vegar komst
sálfræðideildin við Manitoba-há-
skóla að því að hún væri á lausu og
farið var að vinna í því að fá stöðu
fyrir hana sem tókst í júlí í fyrra.“
Ahrif frá Gunnari
Sæmundssyni
Gunnar Sæmundsson á Breiða-
bliki í Nýja-íslandi var merkilegur
maður, rammíslenskur eins og
Margrét kona hans og fleiri í Is-
lendingabyggðum. Hann átti mikið
bókasafn og hefur oft verið sagt að
hann kynni nánast allt eftir
Stephan G. Stephansson utanbók-
ar. Haraldur Bessason, fyrrver-
andi deildarforseti íslenskudeildar
við Manitoba-háskóla og rektor
Háskólans á Akureyri, segir
skemmtilega frá fyrstu kynnum
sínum af Gunnari í bók sinni Bréf
til Brands og líkir þeim við munn-
legt próf í heimsbókmenntum og
einkum og sér í lagi í Stephani G.
í frásögninni segir hann að sér
hafi verið fyrirmunað að fara rétt
með kveðskapinn. „Mér fór að
verða kalt til Stephans G. Steph-
anssonar sem mér fannst í svip að
hefði átt að yrkja minna og þá
þannig að auðvelt væri að leggja
ljóð hans á minnið,“ skrifar Har-
aldur og bætir svo við að minning-
in um nefndar yfirheyrslur hafi
vikið fyrir vináttu við Breiðabliks-
fólkið. Gunnar tekur í sama streng
varðandi vináttuna og segir að
fólkið _ á Breiðabliki og fólkið í
Nýja-íslandi hafí reynst sér mjög
vel. „Gunnar hafði talsvert mikil
áhrif á mig enda merkilegur karl.
Hann var stöðugt að spyrja mig
um kveðskap en kom ávallt að
tómum kofunum því ég kann engin
kvæði. En hann lét sér það í léttu
rúmi liggja. Gunnar var mjög gáf-
aður, vel að sér í bókmenntunum
og rökfastur en svo var hann lík-
amlega mjög sterkur. Ég var til
dæmis með honum úti í skógi þeg-
ar hann var sjötugur og hann fór
létt með að kasta stórum trjám
sem ég átti í mestu erfiðleikum
með. Gunnar talaði mikið um bók-
menntir en lét mig aldrei finna al-
varlega fyrir því þótt ég stæði á
gati.“
Saknar íslendingaáranna
en líður vel
íslendingar hafa ekki verið fjöl-
mennir við Manitoba-háskóla und-
anfarin ár og segist Gunnar sakna
gömlu Islendingaáranna. „Þegar
ég byrjaði í háskólanum spilaði ég
fótbolta með landafræðideildinni
eins og allir íslendingar við há-
skólann en á tímabili var liðið nán-
ast aðeins skipað íslendingum og
aðeins fyrirliðinn, Larry Stene
prófessor, var úr deildinni. Larry
er sextugur og enn að, gerði meira
að segja þrjú mörk í innanskóla-
keppninni í haust, en þegar ég
kom aftur var ég eini íslendingur-
inn í liðinu. Reyndar bættist Krist-
ín Jóhannsdóttir í hópinn en það
er af sem áður var. Hins vegar
hefur ísland verið í sviðsljósinu og
áhugi Islendinga á skólanum virð-
ist vera að aukast á ný en nú eru
fjórir íslenskir nemendur hérna.
Aður fyrr voru íslendingar hérna
mjög samhentur hópur og ég
sakna svolítið þess anda sem þá
ríkti en kannski breytist þetta á
ný.“ Hann er samt mjög ánægður
með sitt í Kanada. „Þegar ég kom
hingað fyrst var þetta ævintýra-
þrá, eitthvað nýtt og spennandi, og
þannig hefur lífið reyndar verið
hérna vestra. Það hefur verið gam-
an að flytja á milli staða því ég hef
alltaf uppgötvað eitthvað nýtt á
hverjum stað auk þess sem ég hef
alls staðar kunnað vel við mig.
Þegar svona námsferli hefst er til-
hneiging til að halda áfram. Ég hef
viljað ljúka því sem ég hef byrjað
á og mig hefur alltaf langað í eitt-
hvað meira. Eftir að ég var byrj-