Morgunblaðið - 23.11.2000, Blaðsíða 26

26 FIMMTUDAGUR 23. NÓVEMBER 2000
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
URVERINU
Laug'afiskur hf. tekur þátt í stofnun
fískþurrkunarfyrirtækis í Færeyjum
Aætlað að ársvelta
nemi um 200
milljónum króna
LAUGAFISKUR hf. er annar af
tveimur stærstu eigendum nýstofn-
aðs fyrirtækis í Færeyjum, Faroe
Marine Products. Fyrirtækið mun
starfa á sama sviði og Laugafiskur,
þ.e. við þurrkun fiskhausa og
-hryggja og selja afurðir sínar á
sömu mörkuðum og Laugafiskur
gerir.
Heildarhlutafé Faroe Marine
Products er um 40 milljónir íslenskra
króna. Tvö íslensk fyrirtæki eiga
samtals helmingshlut í því. Þar af á
Laugafiskur 45% hlut eða um 18
milljónir króna, en Fiskmiðlun Norð-
urlands á Dalvík 5% hlut. Aðrir eig-
endur eru P.F. Konoy í Færeyjum
með 45% hlut og P.F. Sesam í Fær-
eyjum með 5% hlut.
Starfsemi hefst í mars
Laugafískur er að fullu í eigu Ut-
gerðarfélags Akureyringa hf. og hef-
ur verið ákveðið að auka hlutafé í
Laugafiski um 18 milljónir króna
samhliða stofnun hins færeyska sam-
starfsfélags þess.
Faroe Marine Products hyggst
starfrækja þmrkunarverksmiðju í
Leirvík á Austurey og mun starfsemi
verksmiðjunnar hefjast í marsbyrjun
nk. Verksmiðjan verður mjög tækni-
vædd en um 20 manns munu starfa
þar. Aætlað er að hún geti unnið úr
6.000-6.500 tonnum af hráefni á ári
og er gert ráð fyrir að ársveltan nemi
um 200 milljónum íslenskra króna.
Þegar er búið að tryggja verksmiðj-
unni hráefni fyrsta starfsárið og
kemur það frá færeyskum útgerðum.
Stjórnarformaður Faroe Marine
Products er Lúðvík Haraldsson,
framkvæmdastjóri Laugafisks. Auk
hans á Guðbrandur Sigurðsson,
framkvæmdastjóri UA, sæti í stjórn
fyrirtækisins ásamt þremur full-
trúum færeysku eignaraðilanna.
Framkvæmdastjóri Faroe Marine
Products er Færeyingurinn Eiríkur
Á. Húsamörk.
Loftslagsráðstefna SÞ í Hollandi
Óeirðalögregla stöðvaði í gær um 250 námsmenn sem hugðust ganga að bandaríska sendiráðinu í Haag til að
mótmæla kjarnorkuverum. Mikið hefur verið um alls konar mótmæli í borginni í tilefni af ráðstefnunni.
Allt ólj óst fram
á síðustu stundu
Morgunblaðið/Karl Matthíasson
Nýr hafnarvörður
í Grundarfirði
Grundarfirði. Morgunblaðið.
Taugatitringur gerir vart við sig á loftslags-
ráðstefnu Sameinuðu þjóðanna, þar sem
rjómakökur fljúga um borð. Flestir búast
við einhverri niðurstöðu en hver hún verður
treystir enginn sér til að segja um, skrifar
Sigrim Davíðsdóttir frá Haag.
NYR hafnarvörður er sestur við
stýrið í Grundarfjarðarhöfn. Það
er Hafsteinn Garðarsson. Haf-
steinn hefur verið skipstjóri um
margra ára skeið á fiskiskipum
sem hafa verið gerð út frá Grund-
arfirði. Hér má sjá Hafstein Garð-
NÓTASKIPIÐ Ingunn AK verður
væntanlega afhent um mánaða-
mótin, að sögn Sveins Sturlaugs-
sonar, útgerðarstjóra Haraldar
Böðvarssonar hf. á Akranesi, en
ASMAR-skipasmíðastöðin í Chile
óskaði eftir að íslenska áhöfnin
kæmi til Talchouano í byrjun
næstu viku og fer hún héðan á
mánudag.
Fyrst var gert ráð fyrir að Har-
aldur Böðvarsson hf. fengi skipið í
apríl sem leið en afhending hefur
dregist. Síðsumars var ákveðið að
lengja skipið um 7,20 metra og er
arsson (lengst til vinstri) asamt
tveimur forverum sínum, þeim
Elís Guðjónssyni sem var hafnar-
vörður í mörg ár ásamt Rósant
Egilssyni er starfaði með Elís og
var einnig hafnarvörður um
nokkurt skeið.
það nú 72,90 metra langt og 12,60
metra breitt. Burðargeta þess er
líka meiri en upphaflega var gert
ráð fyrir, en það getur borið allt
að 2.000 tonn af afla.
Þegar breytingin var ákveðin
var gert ráð fyrir að Ingunn AK
yrði afhent HB hf. 15. nóvember
nk., en ASMAR greiðir verulegar
dagsektir til Haraldar Böðvarsson-
ar hf. vegna allra þeirra tafa sem
orðið hafa á afhendingu skipsins.
Einnig tekur ASMAR á sig megin-
hluta kostnaðar við lengingu skips-
ins.
STAÐAN er óljós og verður svo þar
til á síðustu klukkustundunum,11 segir
Siv Friðleifsdóttir umhverfisráð-
herra en hún fer fyrir sendinefnd ís-
lands á þingi Sameinuðu þjóðanna í
Haag um loftslagsmál. Vaxandi
áhyggjur vegna andstæðra sjónar-
miða, einkum sjónarmiða Regnhlífar-
hópsins annars vegar, þar sem Is-
lendingar og Bandaríkjamenn eru, og
Evrópusambandsins hins vegar, eru
farnar að setja mark sitt á ráðstefn-
una. Auk þess hafa þróunarlöndin sig
mjögíframmi.
Taugatitringurinn í ráðstefnuhöll-
inni er næstum áþreifanlegur. Blaða-
mannafundur Frank Loy, formanns
bandarísku sendinefndarinnar, í gær
fékk snöggan endi er ung kona kast-
aði rjómaköku framan í formanninn.
Hann lét sér þó ekki bregða, heldur
undirstrikaði nauðsyn þess að tala
saman áður en hann afsakaði sig og
fór fram til að skipta um föt.
Fyrr um daginn hafði um 20
manna hópur óskipulagðra samtaka
stormað inn í stóra þingsalinn og rutt
um borðum, auk þess sem nokkrir úr
hópnum höfðu komið sér fyrir á stein-
steypubitum í rjáfri ráðstefnumið-
stöðvarinnar í Haag. Hópurinn mætti
á blaðamannafund Jan Pronk, um-
hverfisráðherra Hollendinga, en lét
sér nægja yfirlýsingar, tók ekki boði
um að ræða málin, heldur lýsti frati á
ráðstefnuna og umræður þar.
Tónninn á ráðstefnunni í gær var í
vaxandi mæli örvæntingartónn um að
ekki náist samkomulag, sem sýni
óyggjandi viðleitni til að draga úr
loftmengun. Jan Pronk sagði að mót-
mæli væru aðeins til þess fallin að
tefja starfið og skapa andrúmsloft,
sem þau lönd, er sem minnst vildu
gera, gætu notað sem afsökun fyr-ir
því að draga sig út úr viðræðunum. I
gærkvöldi stýrði Pronk svo fundi, þar
sem ráðherramir fóru yfir stöðu
mála.
Islendingar í hópnum sem
litinn er hornauga
I gær héldu ráðherrar áfram að
kynna afstöðu landa sinna, en Siv
Friðleifsdóttir talaði í fyrradag.
Helstu átökin standa milli Bandaríkj-
anna annars vegar og ESB hins veg-
ar. Bandaríkin eiga sér dygga banda-
menn í Kanadamönnum ogÁströlum,
en í þessum hópi eru líka Islendingar.
Ekki er um að ræða formlegan hóp,
heldur aðeins óformlegan og gengur
hann undir heitinu Regnhlífarhópur-
inn.
Þessum hópi og þá einkum Banda-
ríkjunum er kennt um hversu illa
gengur að ná samkomulagi í erfiðustu
málunum. Þótt deilumálin séu mörg
er það einkum binding lofttegunda í
trjám, sem er í sviðsljósinu og eins
hversu sveigjanlegt kerfið um losun-
arkvóta eigi að vera.
ESB stendur á því fastar en fótun-
um að hvert land eigi að gera sem
mest til að draga úr mengun heima
fyrir. Því eigi ekki að leggja of mikla
áherslu á framseljanlega kvóta milli
landa. Dominque Voynet, umhverfis-
málaráðherra Frakka, benti á að
löndin þinguðu í Haag til að reyna að
draga úr losun mengunarvaldandi
lofttegunda, ekki til að finna smugur
framhjá aðgerðum.
Tillit til efnahagslífsins
og einkageirans
Það er einmitt sú afstaða Banda-
ríkjanna að gera eigi sem auðveldast
að færa kvóta milli landa og smjúga
þannig fram hjá aðgerðum heima fyr-
ir, sem fer ákaflega í taugar ESB-
ríkjanna. Allt, sem lítur út fyrir að
vera viðleitni til að finna undanþágur,
er tekið illa upp. Af þessum ástæðum
leggur íslenska sendinefndin ríka
áherslu á að íslendingar séu öldungis
ekki að búa til smugur fram hjá los-
unarmörkum með sínum séráhuga-
málum, sem er að tekið verði tillit til
stærðar hagkerfa þegar losun er ann-
ars vegar.
En það eru ekki aðeins eldheit um-
hverfisverndarsamtök, sem hafa
hom í síðu Regnhlífarhópsins. í
fréttaflutningi fjölmiðla af ráðstefn-
unni er það almennt áberandi að sjón-
armið ESB njóta mun meiri samúðar
en sjónarmið Regnhlífarhópsins.
Forsendur Bandaríkjamanna og
hörðustu stuðningsmanna þeirra eru
að það þýði ekki að gera samninga
um harðar efndir Kyoto-bókunarinn-
ar, því það muni þá þýða umtalsverð-
an kostnað fyrir efnahagslífið og á því
hafi enginn áhuga. Það megi einfald-
lega ekki kosta of mikið að framfylgja
bókuninni. Mikilvægt sé að fá stuðn-
ing einkageirans við framkvæmd
bókunarinnar og sá stuðningur fáist
ekki ef hún þýði miklar kostnaðar-
byrðar fyrir hann.
Önnur hlið tillits til einkageirans
og þátttöku hans eru sameiginlegar
framkvæmdir í þróunariöndunum.
Þær miðast að því að þróunarhjálp
gangi skýrt út á að styðja löndin ekki
aðeins tO þróunar, heldur til um-
hverfisvænnar þróunar. Annars er
ljóst að taki þróunarlöndin upp sömu
umhverfisstefnu og hefur ríkt í iðn-
ríkjunum á vaxtarskeiði þeirra und-
anfama áratugi, stefnir í enn frekari
skelfingu á sviði loftmengunar.
Þetta góða markmið dregur eng-
inn í efa. Það fylgii- því líka mikil
hvatning fyrir iðnríkin til að fjárfesta
í umhverfisvænum verkefnum í þró-
unarlöndunum. Fyrir þróunarlöndin
er hvatning að vera með, bæði tU að fá
stuðning en einnig til að fá forskot á
þróunarlöndin í að taka upp ýmsar
tækninýjungar.
í stað þess að flytja til þróunar-
landanna gamlar verksmiðjur og
tæki, sem bæði eni úr sér gengin og
uppfylla ekki nýjustu kröfur á sviði
umhverfismála, eiga þróunarlöndin
einmitt að fá það nýjasta og besta á
þessu sviði. Mörg umhverfissamtök
óttast hins vegar að Bandaríkin og
önnur lönd, sem liggja undir grun um
að vUja fara yfir þar sem gerðið er
lægst í umhverfísmálum, muni nota
þennan þátt bókunarinnar til að kom-
ast undan aðgerðum heima fyrir.
Þróunarlöndin hafa einnig lagt á
það áherslu að þau bíði margvíslegt
tjón af ioftmengun iðnríkjanna, sem
eigi þá að bæta þeim það. Olíufyrir-
tækin undirstrika að verði dregið úr
olíunotkun vegna ákvæða Kyoto-bók-
unarinnar bitni það á afkomu þeirra
og það tap verði þá að bæta þeim.
Þróunarlöndin hafa lagt á það
eindregna áherslu að þessi mál verði
leyst á skýran hátt. I gær lagði Regn-
hlífarhópurinn fram tillögu á þessu
sviði, en Siv Friðleifsdóttir umhverf-
isráðherra segir enn of snemmt að
segja fyrir um hverjar móttökumar
verði. Þótt stöðugt sé verið að ræða
einstök mál verði ekkert ljóst fyrr en
í lokin. Málin hangi öll saman og því
verði allt gert upp í einum rykk á
lokasprettinum. „Það er búið að
vinna svo mikið og svo lengi að því að
ná samkomulagi að þótt ekkert sé úti-
lokað, held ég það sé ólíklegt að menn
fari heim án samkomulags," segh-
Siv. „Það væri einfaldlega of mikill
ósigur."
Ingunn AK væntanlega
afhent um mánaðamótin
Áhöfnin fer til
Chile á mánudag