Skírnir - 01.01.1890, Síða 105

MANNALÁT.
106
en náði sér þó ekki niður nema í leikritum. Hann byrjaði að
rita leikrit 1844 og hélt því áfram til dauðadags. í öllum
lýsingum hans af mannlífinu kemur fram sterk sannleiksást
og hatur til lyga, uppgerðar, tildurs, og hræsni. Hann hefur
lýst napurlega, en þó létt og lipurt blaðamönnum og ríkis-
bubbum og þeirra athöfnum og hugsunarhætti. Hann var
tekinn upp í röð hinna fjörutíu ódauðlegu (Academie fran-
<;aise).
John Bright, fæddur 1811 í Eochdale á Englandi. Paðir
lians var í trúarflokk þeim, er «kvekarar» nefnast. Briglit
starfaði við bómullarspunasmiðju, sem hann átti þar í bænum,
þangað til félagið móti kornlögunum (Anticornlaw-League) var
stofnað 1839. Hann var einn af þeim, sem voru lífið og sálin
í félaginu, og það kom í ljós á hinum mörgu fundum, sem
haldnir voru um mál þetta, að hann var hinn ágætasti mælsku-
maður. Hann var kosinn á þing 1843 og tók þar mikinn þátt
í mörgum málum. Hann barðist fyrir frjálsri verzlun, jafn-
rétti Gyðinga við aðra menn, fyrir að bæta kjör Ira og fyrir
sparnaði í stjórn landsins og að færa niður útgjöld til hers og
flota. Hann hafði óbeit á ófriði og barðist á móti ófriðnum við
Rússa 1853 og varaði Rússakeisara við að rjúfa friðinn. Hann
ávítaði Palmerston lávarð á fundum 1851 og 1857 fyrir atferli
hans við Grikki og Kínverja. Hann varð svo óvinsæll af
þessu, að mynd af honum var brennd í kjördæmi hans Man-
chester og var hann ekki kosinn þar aptur til þings 1857.
Hann var þá kosinn í Birmingham og var síðan ætíð þing-
maður þess bæjar. Hann barðist fyrir að minnka ofurveldi
aðalsins og gefa fleirum kosningarrétt. þegar ófriðurinn var
1861—65 milli norður- og suður-ríkjanna í Bandaríkjunum,
þá var hann þegar með norðurríkjunum, og varð af því óviu-
sæll í kjördæmi sínu. En nokkrum árum eptir ófriðinn sáu
kjósendur, að hann hafði haft rétt og satt að mæla. þannig
sætti hann opt hallmælum fyrir það, sem menn sáu eptir á
að var rétt. Hann studdi Gladstone til að koina á nýjura
kosningarlögum og sat í ráðaneyti hans 1868—70. Atti hann
mikinn þátt í, að afnema hina írsku þjóðkirkju og gefa ný ítsk
landbúnaðarlög. Hann barðist móti ófriði við Rússa 1878, og
gekk 1880 í ráðaneyti Gladstone, en gekk úr því 1882, þegar
Englendingar skutu á Alexandríu og Egypta. Seinustu árin,