Skírnir - 01.07.1891, Síða 75

Þýzkar bókmenntir.
75
af ungum græningjum, og dýrðardramb hans er svo magnað, að hann er
talinn af ungum mönnum Messias hins nýja skáldskapar.
Conrad Alberti hefur mest ritað skáldsögur. Ein af skáldsögum hans
var gerð upptæk og var hann dæmdur í nokkur hundruð marka sekt af
ríkisrétti í Leipzig. Málaflutningsmaður af hendi ríkisins Dr. Nagel (nagli)
þekkti ekki höfundinn Hebhel, sem Alberti vitnaði í til varnar sér, og
kallaði Alberti því bókmenntirnar negldar (vernagelt), til að hefna sin.
Max Kretzer hefur lýst fátæku fólki í Berlín eins og Diekens Lund-
únum og Baltzac Paris. Hann er alveg ómenntaðnr, og þess vegna laus
við alla heimsspekilega flækju!
Áhrif Ibsens á Djóðverja fara dagvaxandi. Tvö leikhús hafa verið
reist í Berlín, „Freie Biihne“ og Deutsche Biihne“, til að leika leikrit, sem
ganga í hina nýju stefnu.
Hvað gott sem hið gamla er, þá verður það þó ætið að víkja fyrir
hinu nýja. Annars stendur heimurinn í stað. Og ef mönnum getur ekki
munað áfram, þá er betra, að þeim muni apturábak, en að þeir standi í
stað, því slíkt er dauði, en kitt, er lif. Niðjar vorir dæma svo um, hvort
hið nýja var apturför eða framför.
Bókin um Rembrandt. Á Þýzkalandi kom út 1890 bók, sem hét
„Rembrandt áls Erzieher“ (Hvað kennir Rembrandt oss?). í febrúar 1892
voru komnar út 40 útgáfur af þessari bók; höfundarnafn stóð ekki á
henni annað en „eptir Þjóðverja11.
Aldrei hefur nokkur bók á Dýzkalandi komið jafnopt út á jafnstutt-
um tíma. Höfundur segir, að hinu andlega lífi Þjóðverja sé nú að hraka
óðum; smásmyglin sitji í hásæti i öllum greinum. Svo voldug þjóð geti
ekki skaðlaust sett upp á sig andleg gleraugu, og grtiskað í, hvað liðinn
tími hefur gert, trénazt upp í stað þess að skapa nýtt andlegt lif. Brýn-
ir hann í þessari andlegu hugvekju fyrir löndum sínum, að fyrirmynd,
þeirra eigi ekki að vera þurrir og þurrbjósta prófessorar, andlega sofandi,
þó þeir riti allan fjandann, sprenglærðir, en vantar hið æðsta i mannssál-
inni: allt fegurðarnæmi, öll listatilþrif, brennandi trú, heitt hjarta.
Fyrirmynd þeirra eigi að vera maður eius og Kembrandt, maður með
leikandi fjöri, djúpu hugskoti, maður sem er svo skygn, að hann sér hug-
sjónir, sem aðrir ekki sjá, sem ekki lítur á mannliiið og náttúruna með
stækkunargleri — þvi hin fegursta hönd er ljót, séð gegnum stækkandi
gler —, heldur teigar hinar dýru veigar lífsins með glöðu geði, hvað sem