Skírnir - 01.04.1914, Page 5

Nokkur orð um þjóðtrú og þjóðsiði íslendinga. 11T
og vönduðustu þjóðsagnasöfnum í heimi og kom út í tveim
bindum 1862 —1864. Síðar liafa nokkur fleiri söfn verið
gefln út til viðbótar. Sagnasöfnun þessi hefir haldið áfram
meðal þjóðanna og heldur áfram enn í dag; hetir það orð-
ið til þess, að vísindamönnum heflr orðið það ljóst, að í
þessum þjóðsögnum og þjóðtrú er fólgin afar-mikil þýðing
fyrir vísindalega þjóðafræði. Er það þegar orðin stórmikil
vísindagreinað rekjaskyldleika þjóðsagnanna landa og þjóða
í milli. Hafa íslenzkar þjóðsögur þannig verið raktar í
stórri bók saman við þjóðsagnir annara þjóða í Norðurálf-
unni og efni þeirra og einstök atriði rakin saraan (Ritters-
haus: Die neuislándischen Volksmarchen, Halle 1902).
Með þjóðsögunum hefir og verið dyggilega safnað
allskonar hjátrú og hindurvitnum meðal þjóðanna. Sumt
af slíku dóti stendur í samhandi við sagnir, en sumt eru
að eins þjóðbundnar hjátrúarreglur og hleypidómar um
ýmsa hluti, sem þjóðirnar hafa trúað á og treyst eins og
nýju neti, og gera enn í dag. Má þar til telja ýmsa fyrir-
boða og fyrirburði, víti og varúðir ýmsar, og má lesa ým-
islegt af þeim fróðleik í safni Jóns Árnasonar. Þá eru og
viða til með þjóðunum fjöldi þjóðkvæða og þjóðlaga, og
hefir því öllu verið safnað grandgæfilega með öðrum þjóð-
um. Meðal Islendinga hefir þjóðkvæðum ekki verið safn-
að saman enn, nema þessum fáu, sem prentuð eru í þul-
um og þjóðkvæðum Olafs Daviðssonar, en fjöldi þeirra
liggur í handritum, og þarf ekki annað en líta í handrita-
skrá bókmentafélagsins til þess að sjá, hvað margt er til
af þeim kvæðum, sem kerlingarnar kunnu og sungu, þótt
nú séu þau að gleymast. En þjóðlögunum hefir síra Bjarni
Þorsteinsson á Siglufirði safnað með óþreytandi elju og
dugnaði, svo að furða er, hvað einum manni hefir þar
unnist, þótt litlar þakkir hafi hann fyrir hlotið, að minsta
kosti margfalt minni en vert er.
Þannig hefir þá verið talsvert unnið að því hér á
landi að safna drögum til þeirrar mentagreinar, sem eg
verð helzt að kalla þjóðmentir á íslenzku, og líkar mér
þó nafnið ekki vel; Þjóðverjar kalla það Volkskunde og^