Skírnir - 01.04.1914, Blaðsíða 79

Hallgrimur Pétursson.
191
hann prestsvígslu og þjónaði söfnuðum úr því við vax-
andi álit og efnahag, unz líkþráin tók hann, svo hann
loks varð að skila af sér sínu kæra Saurbæjarbrauði, fimm
árum fyrir andlát sitt. Þetta nægir hér um hans ytri
æfikjör. Hann andaðist sextugur. H. P. hefir aldrei ver-
ið mikill á lofti eða veraldarmaður, en glaðvær og jafn-
lyndur, svo hann mun lítið hafa breyzt hvort heldur hann
átti við meðlæti að búa eða mótlæti. Glens- og kesknis-
skáld hefir hann aldrei mátt heita, þótt sumir hafi eignað
honum ýmsa kveðlinga, sem meira líkjast öðrum. En
ádeiluljóð lét honum vel að yrkja; ástaljóð eru engin til
eftir hann né nokkrar heimslistarvisur. Rímum hans og
biblíusálmum þarf og ekki að lý3a, alt slíkt einkennir
meira tízku aldarinnar en hann. Af veraldarkveðskap
hans tekur kvæðið Aldarháttur ölln öðru fram af
öllum hans tækifærisljóðum. Samhendur hans eru
sumar hrein snild, og sömuleiðis smáljóðin: »Ungum er
það allra bezt«, og »Skyldir erum við skeggkarl tveir«,
svo og ungmenna bænir og söngvar, — það alt lifir enn
á vörum þjóðar vorrar. Bezt skilst H. P. ef hann er bor-
inn saman við beztu skáld samtíðar hans: síra Guðmund
á Felli, síra Sigurð í Presthólum, Laufæsingana síra Magn-
ús og síra Jón, svo og Austfirðingana og einkum þjóð-
skáldið síra Stefán í Vallanesi, sem frægastur varð, og
hægast er að bera saman við H. P. St. 01. virðist fátt
hafa kveðið framan af æfi sinni nema keskikvæði með
litlu siðlegu gildi og með lítilli mannúð; er sú mótsögn
mikil, að sjá slíkarUurmul af ærsla- og léttúðarljóðagerð
á svo alvörugefinni öld. H. P. orti aldrei flim, og gerði
sjaldan gys að alþýðunni, en St. 01. sí og æ, en aldrei
um h ö f ð i n g j a, en þá helzt tyftaði H. P. í sínum ádeil-
um. St. Ól. kvað ástaljóð, og það fögur og ágæt svo að
enn eru til, H. P. engin og engar reiðhestavísur. St. Ól.
var skrautmenni og glæsimaður, en H. P. lét sem minst
á sér bera. Síðar á æfinni gerði St. Ól. mikla bragarbót,
og eru eftir hann enn yfir 100 sálmar og andleg ljóð.