Skírnir - 01.04.1914, Síða 75

Hallgrimnr Pétursson.
187
kirkjunnar, líknarstofnanir hennar, svo og helgiáhrif hinna
-ótölulegu mikilmenna og dýrlinga. Með öðrum orðum, líf
og sál hinnar kaþólsku kirkju var eftir skilið.
En Lúther og hans félagar voru guðsmenn og
bygðu betur en þeir vissu fyrir framtíðina. Þrátt fyrir
alt rangt og ófullkomið, færði siðabótin þó ljós, mikið
nýtt ljós. Hún, þessi stórkostlega andans hreyflng, gaf
þjóðunum, bæði lútherskum og kaþólskum, nýtt og rýmra
andrúmsloft, kveykti nýjar vonir, nýja trú, nýjan guð-
móð; menn vöknuðu sem á vormorgni og sáu nýja sum-
arsól leiftra yfir fjöll og skóga; andans hetjur og skörung-
ar urðu skyndiiega hrifnir, fundu brennandi köllun til að
syngja guði og frelsaranum nýjan söng. Jörðin var orðin
dómkirkja.
„Og þá var drottins dagur,
þá dundu kirkjugöng
og himinhringur fagur
af helgum organsöng.
Um tákn ei trúin beiddi
og tákn ei þurfti sjá,
því andinn andann leiddi
i allan skilning þá“.
En þótt margt mætti telja, sem kveykti og olli siða-
bót Lúthers, verður því hér að sleppa, enda er oss meiri
þörf að sjá galla þá, sem fylgdu hinni marglofuðu siðabót
og fylgja enn, heldur en að elta venjuna og lasta hina
gömlu kirkju, sem vér ekki framar þekkjum. Hitt er
víst, að það sem sterkast vakti hina fyrstu siðabótarskör-
unga, var hið eilífa fagnaðarerindi Jesú Krists. Hvað
annað vakti þá Odd Gottskálksson, sem þýddi Nýja testa-
mentið, Gissur Einarsson, Gísla biskup Jónsson og Guð-
brand Þorláksson? Og hvað vakti Hallgrím Pétursson
sjálfan? En rétttrúan hans aldar var fremur rang-
hverfan en rétthverfan Krists sanna fagnaðarerindis —
eins og sú trúarfræði kom frá hinum þýzku háskólum.
Og vilji svo nokkur lýsa H. P. verður hann eins að skilja
skuggahliðar hans aldar eins og hinar björtu. En til þess
að sjá hinar björtu og birta þær þjóð sinni, þurfti mikinn