Fréttir frá Íslandi - 01.01.1878, Blaðsíða 37

FliÁ ISLENDINGUM í VESTURHEIMI.
37
cn þar á móti hefur verið talsverð hreifing á kirkjumálum
í nýlendunni. far mynduðust 9 söfnuðir; tókst Jón prestur
Bjarnason á hendur prestsþjónustu í 5 þeirra, en 4 söfnuðir
fengu fyrir prest Pál prest J>orláksson, sunnan úr Bandaríkjum,
og sömdu þeir sjerstök safnaðalög fyrir sig. Eigi leið á löngu,
áður en fór að rísa talsverður ágreiningur milli hinna tvenns
konar safnaða, og fylgdi hvor sínum presti, en skoðanir þeirra
voru mjög mismunandi í ýmsum atriðum, bæði að því er snertir
kirkjustjórn og trúarefni. í trúarefnum hjelt Jón prestur við
Lúters lærdóm, eins og hann er skilinn og kenndur hjer á landi,
nema að því leyti sem hann lagði eigi eins ríka þýðingu í trú-
arjátningarnar, og í safnaðastjórn vildi hann hafa meira frelsi.
Páll prestur fylgdi aptur norskum kirkjuflokki í Ameríku, er
lioldur fastara við bókstafinn, og hefur strangari skoðun á ýms-
um trúarlærdómum, og ófrjálslegri kirkjustjórn. Út úr ágrein-
ingsatriðum þessum spunnust ritdeilur nokkrar í blaðinu Fram-
fara milli ritstjórans Halldórs Briems og Páls prests þorláks-
sonar. Svo urðu mikil brögð að ágreiningi þessum, að eigi
þótti mega svo búið standa, og var haldinn almennur trúar-
fuudur á Gimli. Fund þennan sóttu á þriðja hundrað manna,
og stóð hann í 2 daga (25.-26. marz). Er það hinn fyrsti
trúarfundur, sem haldinn hefur verið af íslenzkum mönnum.
Á fundinum töluðu prestarnir mest, og vörðu hvor um sig
skörulega sinn málstað; en svo bar mikið á milli, að hvorug-
ur gat sannfært annan nje miðlað málum, og skildu þeir að
því leyti við svo búið. En hins vegar kom þeim og báðum
flokkunum saman um það, að láta af ritdeilum, og láta eigi
hinar mismunandi skoðanir sínar verða til að ala flokkadrætti
og spilla friði í nýlendunni. Upp frá þessu slotaði trúardeilun-
um, og um vorið fór Páll prestur suður til Bandaríkja.
Atvinnuvegir og bjargræði nýlendubúa gekk nokkuð
misjafnara en árið áður. Snemma vetrar var stjórnarlánið
þrotið, og urðu menn þá að fara að bjargast að öllu leyti á
eigin rammleik, því að eigi var að hugsa til að fá rneira lán.
Árferðið fór um þær mundir eigi að óskum, og kom það í há-
mæli, að horfa mundi til stórra vandræða með björg, ef eigi
yrði því fljótara greitt úr. pingráðsstjóri ljet þegar gjöra að-