Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1895, Page 31

31
og eru jaðrarnir á henni ófaldaðir. Vera raá að það hafi upp
haflega verið litið eitt rauðleitt, en nú sjást þess litar litil sem
engin merki, enda er það nú gult að lit og mjög svo fölnað og
trosnað, svo sem myndin sýnir. »Silkið er alt ofið með smáum
hringum, sem ganga í röðum yflr um þvert merkið og er sín
mynd í hverri hringaröð, sem alt af skiptast á. I efstu hringa-
röðinni er hjörtur. Þar fyrir neðan er fljúgandi fugl (líklega
haukur), sem steypir sér niður úr loptinu, eins og hann ætli að
hremma eitthvað með nefi og klóm. Þar á eptir kemur manns-
mynd, sem er óglögg og síðan rós eðá sóley með fimm blöðum*.
Á mitt merkið er saumaður kross úr hvítu lérepti og er stöngin
eða sjálft krosstréð lítið eitt lengra en álmurnar; efst á kross-
trénu eru styttri álmur og likist krossinn því mest grískum (bý-
zönskum, lótringskum) krossum eða patríarkakrossum. Merkið
er tvíklofið að neðan og raufarnar faldaðar með hvítu lérepti,
en að framan er á spaðana eða oddana saumaður svartur, grænn
og silfurlitur (ekki gyltur) borði, með laufum niður úr.
Nú eru annað hvort engin eða örfá samskonar merki frá
miðöldinni til á Norðurlöndum, og er því gripur þessi merkilegur
í alla staði og þess verður að honum sé gaumur gefinn.
Þá er myndin var gerð, hefir ljósmyndarinn ekki gætt
þess að taka burt miða þann, sem númerið er skritað á, og kemur
hann því fram aptast á mvndinni.
2. Ábreiða.
Forngripasafnið á allmargar ábreiður frá ýmsurn tímum og
með ýmislegri gerð. Hér er sýnd mynd nf einni þeirra; hún er
frá miðri 18. öld, svo sem hún sjálf bei með sér og síðar mun
á vikið, og er nr. 270 í skrá safnsins (8kýrsla I, 121. bls.j; hún
er til safnsins komin að gjöf norðan úr Þingeyjarsýslu.
Ábreiða þessi er 1,88 m. á lengd og 1,27 m. á breidd og
er því ein af hinum allra stærstu ábreiðutn, sem safnið á. Hún
er öll úr íslenzkri ull og með svonefndum augnasaum, en hann
er svo gjör, að tekinn er gisinn strigi eða strammi og skipt niður
1 jafnstóra ferhyrnda reita, með 4—6 þráðum á hvern veg, eptir
því hversu stór augun eiga að verða; síðan er farið með nál og
þræði út fyrir yzta þráð í hverjum reit og iim í miðju hans og
hert að, svo að allir þræðirnir í striganum (bæði uppistaðan og
fyrirvafið) dragast út á við og verður þá lítið gat (auga) eptir í