Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1898, Qupperneq 19

19
eigi vita menn hve langt er siðan hún lagðist í eyði. Til skams
tíma hefir grastorfa hulið rústina, en er nú blúsin af. Sést rústin
þvi nokkurn veginn. Smá hlutir hafa fundist þar og verið gefnir
Forngripasafninu. Þar b!és og upp mannsbeinagrind og var hún
heil og eigi líkleg til að vera frá fornöld. Engir hlutir fundust
hjá henni. Er getið til, að þar hafi seint ú miðöldunum verið
dysjaður einhver umkomulaus flækingur, sem úti hefir orðið.
41. Keldnakot var hjáleiga frá Keldum og stóð svo sem
stekkjarveg vestur frá bænum, við upptök Stokkalækjar. Stóð
bærinn fyrir austan lækjarbotninn og sjást þar rústirnar, en fyrir
vestan botuinn er hóll, sem Kirkjuhóll heitir, og er á honum
grastorfa, sem lækurinn hefir varið; annars er þar örblásið. —
Það er eflaust þetta býli, sem við er átt i þessum orðum: »Svo
má niða Dagverðarnes, að það verði ekki betra enn Keldnakot«.
42. Króktún var önnur bjáleiga frá Keldum og stóð fyrir
utan læk þann, sem rennur suðvestan við túnið. Sagt er, að
bóndinn, sem bjó á Keldum um Skaftáreldstímann, hafi leyft hús-
viltum bónda úr Skaftafellssýslu að byggja þetta býli. En 1846
hafði sandfok gjört Keldum svo mikinn skaða, að nauðsyn þótti
bera til, að bæta hann upp með því, að leggja Króktún niður.
43. Tunga, sem stóð í tungunni milli Stokkalækjar ogRangár
(eystri), var og hjáleiga frá Keldum. Hún var lögð niður 1876,
til að bæta upp skemdir, sem Keldur höfðu þá af nýju fengið af
sandfoki. I Tungulandi sjást mikil merki fornra vatnsveitinga.
44. Hóll ætla menn að heitið hafi hjáleiga, er staðið heflr
vestan í túninu á Keldum. Hefir rústin á siðustu árum blásið
þar upp suðvestan í stórum hól, sem enn er grasivaxinn sunnan
og austan megin, og heitir þar Hólavöllur. Það er nú í túnjaðri.
— Sagt er að bærinn að Keldutn hafi í fyrstu staðið fyrir sunnan
bæjarlækinn, en kirkjan verið bvgð fyrir norðan hann, þar sem
hún er enn, og hafi bærinn síðan verið færður þangað. Því hefir
sandfok þó eigi valdið. En svæði það, setn verið hefir tún hins
forna bæjar, hefir lagst undir sand á sfðari árum.
45. Hraunkot nefna menn bæjarrúst, sem fyrir nokkru hefir
blásið upp í hrauninu norðvestur at' Knafahólum. Það er i Keldna-
landi og hefir því hlotið að vera hjáleiga þaðan. En þar eð menn
vita ekkert frekara um þetta býli, þá þykir jafnvel óvíst, að
nafnið Hraunkot sé hið upprunalega natn þessa bæjar.
46 Keldnaeel stóð i hraunbrúninni skamt inn frá Knafa-
'bólum; en áður hafði það staðið nokkru sunnar og austar, en
verið fært þaðan undan sandfoki. Svo sagði mér Guðrún Guð-
mundsdóttir ekkja á Reynifelli, fróð og minnug vel, að móður-
3*