Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1920, Síða 19

19
óskaði fá að vita, hvort þeir skyldu fluttir til Haganesvíkur áður ísa
leysti. Þá var Eðvald þegar beðinn að láta flytja steinana til Haga-
nesvíkur, en 2. júlí skrifaði hann fornminjaverði að nýju og kvað
steinana ekki hafa orðið flutta um vorið, þar eð ísa hefði leyst svo
snemma, og að annar þeirra, nefndur Hallssteinn, sá er áður var
kunnur, væri varla flytjandi vegna þyngsla. Hinn 15. maí i vor, er
leið, skrifaði Eðvald Möller loks, að þá væri hinn steinninn kominn
til Haganesvíkur og fyrir tilmæli mín lét h.f. Kveldúlfur (herra
framkv.stj. Haukur Thors) flytja hann hingað til Þjóðminjasafnsins.
Eðvald Möller gat ráðið fyrstu 5 orðin í áletruninni: Hjer hvílir
undir Thómas Brandarson, og gat þess til, að steinninn hefði verið
lagður yfir Tómas Brandsson ríka Helgasonar, sbr. ættir Skagfírðinga,
eftir Pjetur Zóphóníasson, hls. 28. Tóraas bjó i Tungu í Stíflu kring-
um 1600 og steinn þessi, sem er stuðlabergsdrangi, ætlar hann sé
úr fjallinu innfrá fl'ungu, því að kunnugir segi, að hvergi sé stuðla-
berg að finna í Fljótum, nema þar.
Steinninn er 128,5 sm. að 1., fimmstrendur, með sléttum og bein-
um flötum; við fremri enda eru þeir að br. 20,5—18,5—15—14—22
sm., og við hinn 18—21—12—16—21 sm.; rúnaáletrunin er á þeim
sem er 15—12 sm, að br., en steinninn hefir verið lagður á þann
sem er 20,5—18 sm. Áletrunin er í 2 línum; í fremri hluta efri lín-
unnar er hæð rúnanna 5 sm., en í síðari hluta hennar og í neðri
línunni 4 sm. Neðri línan nær að eins á móts við í
en hin línan nær frá enda til enda á steininum. Lítið eitt hefir
flaskast af brúninni við rúnaflötinn aftast að ofan og ofan af öftustu
stöfunum í efri línunni. Áletranin er mjög grunt höggvin, því að
steinninn er mjög harður og þéttur, en hefir af sömu ástæðu haldist
nokkurn veginn ómáð í 300 ár. Hún er ógreinileg og viðvanings-
leg sem von er að, því að fátítt mun það jafnan hafa verið fyr á
öldum hér á landi, að höggvið var letur á steina. Einkennilegt má
það heita hve rúnameisíari þessi notar marga latínuletursstafi innan-
um rúnirnar, bæði stóra og smáa, og bendir það til að ekki sé forn
áletrunin. Á hið sama bendir og eignarfallsendingin á föðurnafni
Tómasar. Rithátturinn er venjulegur og ekki afkáralegur, nema
hvað (-j er ofaukið j, H -j f* (shal, sál). í rauninni er ekki fullvíst
hversu næst síðasta orðið (blessan) er ritað, hvor heldur með ts, ss
eða zs; þeir stafir eru ógreinilega gerðir. Sömuleiðis siðasti stafur í
föðurafninu, fyrri stafurinn (}) í næst síðasta orði í efri línu, og í
rauninni margir aðrir stafir eða hlutar af þeim í báðum línum, svo
sem hver getur sannfærst um, sem skoða vill steininn, og meðfylgj-