Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1930, Síða 77
Saurbær á Hvalfjarðarströnd.
i.
Það er upphaf þessarar ritgjörðar, að fyrir allmörgum árum
kom eg að Höfn í Borgarfirði með föður mínum, séra Einari prófasti
í Saurbæ. Frú Þórunn R. Sívertsen tók okkur með virktum og rausn
að vanda. Þá las hún okkur ritgjörð, er hún hafði saman setta um bæ
sinn. Þótti mér hún með slíkum ágætum, að eg hefi enga örneína-
lýsingu jafngóða séð. Vaknaði þá hjá mér löngun til þess að gjöra
einhvers konar örnefnaskrá um átthaga mína, þó að eigi yrði nema
sem leir hjá eiri. Reit eg þegar skrána en hugði eigi til birtingar,
enda mun hún hafa týnzt. Margt hefir breytzt frá þeirri ritsmíð, og
sumt leiðrétzt, er skekkzt hefir áður af örnefnum. Er við sliku hætt
við prestaskipti jafnan.
Örnefnin hefi eg nú ritað hér í Reykjavík eptir minni. Eg hefi bor-
ið örnefnatal mitt undir Helga hreppstjóra í Botni hinum efra, son
séra Jóns Benediktssonar, er prestur var í Saurbæ næst á undan
föður mínum. Kann eg honum beztu þakkir fyrir þau nöfn, er hann
vissi gjörr en eg. Þá hefi eg og sýnt skrána Jóni proconsúl, syni
séra Þorvalds Böðvarssonar, er prestur var í Saurbæ næst á undan
séra Jóni.
Því miður hefir mér eigi, á fám og hraðfleygum tómstundum,
veitzt tími til að fága og liðka svo búning ritsmíðar þessarar, sem eg
hefði viljað.
Því prestsfólki, er síðar kemur, væri greiði gjör, ef nokkuð gæti
varðveitzt, er ella hefði gengizt eða gleymzt. Þann greiða vildi eg
gjöra öllum, er eiga munu Saurbæinn að átthögum.
II.
í Landnámabók') 22. kap. segir: »Kolgrímr enn gamli, sun Hrólfs
hersis ok Unnar Hákonardóttur, Grjótgarðssonar jarls, er Grjótgarðs-
1) Hér hefi eg alls staðar texta Hauksbókar. Hann er fyllri og réttari, enda
voru þeir Haukur Erlendsson lögmaður á Melum og Styrmir hinn fróði gagn-
kunnugir á þessum slóðum. Skáletruðu orðin eru þó úr Sturlubók.