Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1930, Blaðsíða 88

88
mikið umleikis. Hinn fyrr nefndi var mikill bóndi en hinn síðari land-
námsmaður. Því er trúlegt, að þeir hafi þurft að hafa Svínadal undir,
eða að minnsta kosti framdalinn, sem hér er um að ræða. Eigi eru
mjög fornleg bæjanöfn þarna um slóðir, Þórustaðir, Glammastaðir,
Geitaberg. Dragháls er beinlínis kenndur við örnefni, er skópust, eptir
að Hólmverjar fóru þar um.
Sagt er í Harðar sögu 28. kap., að þá er Hólmverjar höfðu
komizt að því, að nautin höfðu verið af þeim tekin, þá færi þeir og
safnaði þar um dalinn svínum bænda1)- Svin gátu trauðla verið
fyrir ofan Kúvallarfoss, en aptur á móti er sennilegt, að Svínadalur
sé við svín kenndur, er þar hafi gengið að fornu. Benda bæjanöfn
og örnefni mjög á alidýrarækt.
MiIIi Glammastaðavatns og Eyrarvatns er Selós kallaður. Yzt
við þann ós er Oddakot (Æðaroddi), er skammt er, siðan fór í eyði.
Þá er komið í Vatnaskóg, og er hann vestur af Höllum. Þar er
klettabelti fallegt suðr af Oddakoti og heitir Grenás. Einhvers staðar
í Vatnaskógi er Brenna. Má vera að hún sé rjóður eitt grasi vafið
vestur undir Laxárós. Þar hafa Reykvíkingar opt stigið danz. Fyrir
vestan Kambshólsgötu, eigi all-langt, er Fúsakot. Er þar kargaþýft og
tóptir mjög óglöggvar. Mjög vestarlega er Tíðavaðsgata niður að
Eyri. Girt er nú yfir hana um Vatnaskóg, en hún lá niður að Tíða-
vaði á Laxá, er opt var fært. Gegnt Grjótá, er fellur norðan úr
Skarðsheiði í Laxá, er Merkjalág. Miklu austar skerst Móadalur suður
úr hálsunum.
í vestari hlíð Móadals er djúp og all-löng lág. Til landsuðurs
úr henni er lækjardrag djúpt niður í gil Hvítagrjótslækjar. Þessi lág
veit mót austri eða landnorðri og sést ekki fyrr en að er komið, nema
verið sé á eystra barmi dalsins. Er þar fylgsni gott og skuggsælt og
skjól af flestri átt. Þessi lág er Draugalág, og verður það enn séð af
vísnaröðinni, en hún var annars lengi týnd og hafði nafn hennar feszt
við Skál, sem er hýr, alldjúpur bolli suðaustan i Saurbæjarhlíð2),
sem tekur við af Móadal fyrir vestan Hvítagrjótsgil. Upp af Drauga-
lág er Hlíðarhorn. Um Skál leikur allt af sól, ef sér, og veit eg ekkert
dimmt né draugalegt við þá laut. Skógarrunnur er í henni miðri.
Yzt á Hlíðarbrúninni er klettabelti. Þar undir er allgildur skógur.
Norðan við hlíðarhálsinn er broksund all-langt og slitið sundur norðar-
1) Útg. frá 1847 hefir hér texta handrits, er enga afstöðu tekur hér til; það
mun vera miður rétt.
2) Hún er kölluð Kalastaðaháls á landabréfi herforingjaráðsins. Þetta
er skakkt.