Fylkir - 01.08.1916, Blaðsíða 46

46
FYLKIR.
sitt á vexti og draga rentur af því, svo margfaldast eignir hans, já, geta
hundrað-faldast á hverri öld; og á tiltölulega stuttum tíma getur sú auð-
legð, ef hún gengur að erfðum, orðið svo mikil að öll jörðin getur
ekki goldið rentur af henni með vanavöxtum, þótt hnötturinn væri
allur úr skíru gulli. Lánveitandi verður þá, þegar svo er komið, að
gera annaðhvort, gefa upp skuldina eða lækka renturnar, svo að þær
verði hverfandi stærðir; ellegar í þriðja lagi krefjast þess, sem jörðin
sjálf getur ekki gefið.
Parf að taka það fram, að rentulögin, eins og þau eru nú, eru
ranglát í eðli sínu og alveg óhafandi af þeirri einföldu ástæðu, að þau
eru óuppfyllanleg. Eitt hið þarfasta verk, sem lögspekingar þessara tíma
gætu æft sig á, er að bæta rentulögin, svo að þau verði ekki hinum
siðaða heimi lengur til minkunar og bölvunar.
Hinar afar-þungu álögur, sem hvíldu á stórþjóðunum áður en stríðið
hófst, einkum Frökkum, þar sem útsvörin af þjóð-skuldinni námu 30
frönkum á mann árlega, voru ekki minsta orsök til hinnar almennu
óþreyju þar í landi og vígamóðs, sem hleypti stríðinu af stað, hvað
svo sem blöð og tímarit segja um ofmetnað Rýzkalands keisara og þeirra
miðveida-manna. Allir vissu að fjárstaða þjóðarinnar var að verða ó-
möguleg, en enginn hafði djörfung, vit eða stilling til að leggja það
fumvarp fyrir þingið, að rentu-Iögunum skyldi breytt þannig, að tím-
inn sem þjóðskuldir bæru rentur, væri takmarkaður, eigi aðeins fyrir
nýjar skuldir, heldur einnig gamlar, þannig, að þegar hið borgaða
rentufé næmi, segjum ferfaldri skuldar upphæðinni, þá væri skuldin sjálf
þar með afmáð. Nei, lögfræðingar og stjórnmála garpar Frakka með
jafnaðarmenn sér við hlið, reyndu heldur að leggja á hækkandi tekju-
skatta, líkt og Danir, en láta rentulögin með okur-klausunum og eilífð-
ar-skuldunum standa!
Prátt fyrir hina miklu sturlun, sem þetta stríð hefir fært yfir Evrópu,
og hina ó útmálanlegu eymd, sem því hlýtur að fylgja fyrst um sinn,
þá er þó vonandi, að þegar stríðinu loks linnir og þjóðirnar fara að
gera upp reikninga sína við gullvaldana, marg-miljarda eigendurnar, þá
gleymi þær því ekki, að sú gamla og góða regla, sem gullvaldarnir
og lögspekingarnir, þjónar þeirra, hafa fyrir löngu samið og sett upp-
finnurum og rithöfundum til eftirbreytni, nfl. að mega njóta arðsins
af uppfindingum sínum og ritsmíðum aðeins um 50 ára tímabil, œtti
að gilda eins fyrir gullvaldana sjálfa.