Óðinn - 01.07.1931, Blaðsíða 24

72
ÓÐINN
Guðmundur Jóhannsson kaupmaður.
Hann dó af hörmulegu slysi, sem átti sjer stað hjer
rjett innan við bæinn 31. ágúst í sumar. Var hann á heim-
leið ofan úr sveit á-
samt fleirum á bíl,
en billinn rann út
af brautinni og valt
um. Meiddust allir,
sem í honum voru,
en Guðmundur beið
bana af. Hann var á
besta aldn,38 ára gam-
all, mesli áhugamað-
ur og dugnaðarmaður,
sonur Jóhanns Eyj-
ólfssonar fyrrum al-
þingismanns frá
Sveinatungu og Ingi-
bjargar konu hans
Sigurðardóttur, er síð-
ar áttu Brautarholt
og bjuggu þar. Guð-
mundur átti sæti i
bæjarstjórn Reykja-
víkur og ljet mörg
mál til sín taka. Er það mikill skaði, er slíkir dugn-
aðarmenn falla frá á besta aldri.
að gullinu. Sigurður var því rjett kendur
Regins-bliku-reiðir, gullsreiðir. Jeg skal að vísu
fúslega játa það, að það kemur mjög sjaldan
fyrir í fornum kveðskap, að eignarfall sje þannig
umritað í fleiri orðum. Pó hef jeg rekið mig á
tvö forn erindi, þar sem það er gert. Annað
þeirra man jeg ekki að tilgreina í svipinn, en
hitt erindið er í Fóstbræðrasögu, bls. 130 Rvk,
útg. ár 1899 og hljóðar svo:
Loftungu gaftu lengi
láttr pat’s Fafnir átti
pú lezk mér enn mæri
merkr fránöluns vánir
verðr em’k varga myrðir
víðlendr frá pér síðan
eða heldr um sjá sjaldan
slíks réttar skal vétta.
Láttr = látr — ból, hvíla; hjer stafsett svo
sökum ríms mót átti. »Látr þa’ts Fafnir átti«,
er þá = Fáfnis-ból = gull (Fáfnis). Umritun
eignarfallsins er hjer nákvæmlega sama og í 2. er.
Sigurðarkviðu hinnar meiri.
Hamdismál 6. er., 3. orð: en kvistskæða.
(Guðrún segir):
Einstæð em’k orðin
sem ösp í holti,
fallin at frændum
sem fura at kvisti,
vaðin at vilja
sem viðr at laufl
pá’s en kvistskæða
kemr of dag varman.
þá stuðning í nafnorði til að laga sig eftir, og
í öðru lagi getur Yölsunga þess hvergi, að Reg-
inn eða Fáfnir hafi átt söðul þann, er Sigurður
notaði, er hann reið vafurlogann.
Mjer hefur því komið til hugar ný skýring á
stað þessum, og er mjer ókunnugt um, að
nokkur hafi skýrt hann svo áður. Reiði í 7.
ljóðlínu hygg jeg að sje þágufall af nafnorðinu
reiðir = sá sem reiðir, flytur, og að lýsingar-
orðið: lofgjörnum, sem stendur í 6. ljóðlínu (í
þáguf.) lagi sig eftir »reiði«. Höggið milli 6. og
7. ljóðlínu á því ekkert að vera. Áttunda ljóð-
lína (es Reginn átti) hygg jeg að sje umritun
(circumscriptío) eignarfalls nafnsins = Regins.
Jeg tek því síðari hluta erindisins þannig saman:
allr logi lægðisk fyrir lofgjörnum Regins-bliku-
reiði, nfl. Sigurði. y>Bliku«i er því ekki að minni
hyggju þátíð af sögninni »blíkja«, heldur eignar-
faJl af nafnorðinu blika, sem þýðir Ijómi leiftur,
og á þessum stað haft í gullsmerkingu. Jeg bið
lesandann að minnast þess, að eftir víg þeirra
Fáfnis og Regins reiddi Sigurður gullið á Grana,
er var næg byrði á þrjá stólpagripi, en sjá
hestur rann sem lauss væri (sbr. Völs. kap. 19).
Eftir Fáfni dauðan, var Reginn rjettur arftaki
Er flett er upp skýringum Finns próf. á orð-
unum: en kvistskœða, fæst að eins þetta svar:
»óvíst, við hvað sje átt«, öxin?
Orðin: »um dag varman« í síðustu ljóðlínu
gera þessa skýringu allsendis óhæfa. Trjám verð-
ur öxin stórum skeinuhættari í höndum skógar-
höggsmanna, er þeir fella við um kalda daga,
en varma, sökum þess, að þá verða þeir að
hamast til að halda á sjer hita.
Sveinbjörn skýrir á hinn bóginn stað þennan
hárrjett, en honum hefur þó dulist nafnorð það,
er lýsingarorðið »en kvistskæða« lagar sig eftir
og styðst við. Sveinbjörn tekur orðið »en kvist-
skæða« sem lýsingarorð í nafnorðsmerkingu og
þýðir það: »procella« = stormur. Nokkurir segir
hann að áliti, að hjer sje átt við sólina, en það
geti ekki verið rjett.
Jeg hygg á hinn bóginn, að nafnorð það, sem
»en kvistskæða« styðst við, sje til í 7. ljóðlínu,
þótt skýrendum hafi dulist það. Athugum þá
fyrsta orð 7. ljóðlínu »/)d’s«. Öllum mun koma
saman um, að orð þetta sje samandregið úr
tveim orðum, níl. »þá« og es. Rannsökum því
næst hvaða merking getur falist í orðum þess-
um. I fyrsta Iagi getur legið í þeim samtenging-