Tölvumál - 01.04.1995, Qupperneq 22

Apríl 1995
sér síðan hugbúnaðurinn sjálfur
um að vinna úr þeim gögnum sem
berast á hinum ólíku stigum fram-
leiðslunnar.
Framleiðslustýring og
framlegðarspár
Við framleiðslu í vinnslustöð
verða til ákveðin gögn í Útvegs-
bankanum sem sýna m.a. afköst og
nýtingu í hverri vinnsluleið. Þessar
rauntölur má styðjast við þegar
vinnsluleið er valin hverju sinni.
Þannig getur framleiðslustjóri séð
hvaða vinnsluleiðir skila mestum
arði miðað við tiltækt hráefni og
mannskap. Þetta er gert með því
að láta Útvegsbankann spá um
framlegð, nýtingu og afköst í hverri
vinnsluleið í hverju því hráefni sem
er tiltækt eða áformað er að kaupa.
Þetta skýrist best með dæmi:
Setjum svo að verið sé að vinna
afurðir úr þorski. Þá má kalla fram
allar vinnsluleiðir í því hráefni upp
á skjáinn. Útvegsbankinn sýnir á
augabragði hvaða vinnsluleiðir
skila mestum hagnaði, hvar best
nýting verður og hvar afköst starfs-
manna reynast mest. Allar þessar
tölur byggja á raunhreyfingum í
framleiðslu hússins.
Framleiðslustjórinn getur jafn-
framt skoðað hvernig framlegð
gæti aukist með því að slá inn
hækkun á nýtingartölum eða með
því að hnika til afköstum.
Auk framlegðarspárinnar er
hægt að gera áætlanir um hráefnis-
kaup þar sem gengið er út frá mis-
munandi verði og rauntölum í
framleiðslu. Ef vinnslustöð hyggst
þannig kaupa hráefni til að nýta
tiltækan mannafla og vélar má slá
inn hugsanlegt hráefnisverð til að
kanna hversu langt megi ganga í
tilboðum á markaði þannig að
framleiðslan skili arði.
Útvegsbankinn nýtir þá inn-
sláttinn og eigin gögn til að gefa
upplýsingar um hvaða hráefnis-
verð vinnslan þolir til að skila
hagnaði og hvaða framleiðsluleið
er líklegust til að bera árangur.
Helstu notendur kerfísins eru
Þormóður rammi, Sigurður
Agústsson hf., Fiskverkun Soff-
aníasar Cecilssonar, Sæfang hf.,
Gná hf, Ósvör hf., Frosti hf. og
Hraðfrystihús Eskiijarðar.
Öruggur rekjanleiki
í Útvegsbankanum má rekja
alla þætti framleiðslunnar til upp-
runans eftir að vara er komin frá
húsi á markað. Þetta er gert með
strikamerkjum sem geta birt upp-
lýsingar um aflann frá því hann
berst á land þar til hann fer á mark-
að sem afurð.
Þetta ferli má skýra með dæmi:
Þegar fiskiskip heldur á veiðar
fær veiðiferðin ákveðið númer.
Númer veiðiferðarinnar fylgir hrá-
efninu til framleiðslunnar. Þegar
afli berst á land er hitastig hans
lesið sjálfkrafa inn í Útvegsbank-
ann. Síðan er aflanum ráðstafað á
hi'áefnislager. Hitastig þar er lesið
jafnframt því sem fylgst er með
geymslutíma. í framhaldinu er hrá-
efninu ráðstafað til framleiðslu og
má ráða í allt framleiðsluferlið af
strikamerkjum á umbúðum þegar
afurðin er komin í pakkningar.
Ef eitthvað reynist athugavert
við framleiðsluna þegar hún er
komin á markað er hægt að rekja
ferlið til baka. Þannig má sjá frá
hvaða vinnsluhúsi fiskurinn kemur,
hvert hitastigið var í fiskinum
þegar hann barst á land, hversu
langt var liðið frá því að fiskurinn
var veiddur þar til hann var unninn,
af hvaða skipi fiskurinn var veidd-
ur, með hvaða veiðarfærum og
jafnvel á hvaða miðum.
Gæðamál í öndvegi
Mikil bylting hefur orðið í
gæðamálum íslenskra fiskverkenda
á undanfömum misserum. Stjóm-
endur og starfsmenn horfa æ meir
til gæðastjórnunar í þeim tilgangi
að auka verðmæti afurða. Á sama
tíma hefur ytra umhverfi þrýst æ
fastar á upptöku staðlaðra gæða-
skráninga. Greinin er því smám
saman að taka upp aðferðir sam-
kvæmt stöðluðum gæðakerfum.
Strengur er nú að ljúka hönnun
á gæðahluta Útvegsbankans en til
þess verks hlaut fyrirtækið styrk
frá Rannsóknarráði ríkisins.
Strengur hf. varð þannig fyrst hug-
búnaðarhúsa innan Samtaka
íslenskra hugbúnaðarfyrirtækja til
að hljóta styrk úr sjóði Rann-
sóknarráðsins.
Frá því í fyrrasumar hafa 5
menn unnið að gerð kerfisins hjá
Streng hf. en það er hannað í sam-
vinnu við Krossvík hf. á Akranesi.
Fyrstu kerfishlutarnir eru nú þegar
22 - Tölvumál