Bókasafnið - 01.02.1978, Blaðsíða 11

SIGURÐUR HELGASON:
Um skólasöfn
Skólasafn. Hvað er nú það? Þannig kunna
margir að hafa spurt fyrir örfáum árum, en
nú er það orðinn sjálfsagður hluti af flestum
skólum í Reykjavík og nágrenni. Hins vegar
eru skólar úti um land óvíða með söfn, enda
þótt örlítil hreyfing sé í þeim efnum sums
staðar. I grein þessari hyggst ég gera í stuttu
máli grein fyrir skólasöfnum, starfi þeirra og
markmiðum.
Samkvæmt lögum um grunnskóla skal
vera skólasafn í öllum grunnskólum. Með
skólasafni er átt við safn bóka og annarra
hjálpartækja er að gagni kunna að koma við
kennslu. Á ensku er skólasafnið nefnt media
centre og starfssvið þess felst eiginlega í þvi
orði. Þar skulu vera segulbönd, skugga-
myndavélar og ýmis önnur tæki er nútíma
skólar nota í ríkum mæli.
Markmiðum skólasafna má skipta í fjóra
hluta:
1) Kenna nemendum að finna heimildir.
2) Kenna nemendum að nota heimildir.
3) Kenna nemendum að velja heimildir.
4) Kenna nemendum að framleiða nýjar
heimildir.
Af þessum markmiðum má sjá að þau
stefna öll að sama markinu. Það er að láta
nemendur vinna sjálfstætt. Þannig er verið
að draga úr þeirri miklu mötun, sem á sér
stað í skólum. Þeir nemendur sem ná tökum
á ofangreindum vinnubrögðum eiga án efa
mun auðveldara með að afla sér aukinnar
menntunar að námi loknu. Þannig hefur
skólinn náð að mennta viðkomandi nem-
Skólasafn.
Myndin er tekin úr The School Library. A Report
from Educational Facilities Laboratories. N.Y. 1968.
anda og um leið gert honum kleift að auka
þekkingu sína eftir áhuga og þörfum.
Bókakostur skólasafna þarf að vera mjög
breiður. Með því á ég við að þar þurfi að
blanda saman handbókum, fræðibókum
um afmörkuð efni, ljóðabókum og sögu-
bókum. Allt þetta efni þarf að miða við
þroska nemenda. Til dæmis þýðir ekki að
kaupa háfleyg heimspekirit í bamaskóla,
heldur verður að verja fjárveitingum til
kaupa á efni sem nemendur skilja.
Skólasafnið þarf helst alltaf að vera af-
Framhald á bls. 39
10
ELSE MIA EINARSDÓTTIR OG
HELGI MAGNCSSON:
Norrænn sumarskóli
fyrir bókaverði
Dagana 8.-19. ágúst 1977 var haldið í
húsakynnum norska bókavarðaskólans í
Osló (Statens bibliotekskole) námskeið fyrir
norræna bókaverði, með ofangreindu heiti.
Var það einkum ætlað bókavörðum rann-
sóknarbókasafna en einnig bókavörðum frá
hinum stærri almenningsbókasöfnum. Stat-
ens bibliotekskole stóð fyrir námskeiðinu í
samvinnu við Samband norrænna rann-
sóknarbókavarða (Nordisk videnskabeligt
bibliotekarforbund). Það var haldið í sam-
ræmi við ályktun Norðurlandaráðs frá 1971
en í henni segir að ríkisstjómir Norðurlanda
skuli vinna að því að samræma menntun á
sviði bókasafna- og upplýsingaþjónustu, og
þar með leggja sérstaka áherslu á eftir-
menntun og gerð kennslugagna. Statens
bibliotekskole lagði til húsnæði og fyrirles-
ara að nokkru, en Norræni menningarsjóð-
urinn (Nordisk kulturfond) og NORDIN-
FO (Nordisk samarbejdsorgan for forskn-
ingsbiblioteker, videnskabelig information
og dokumentation) báru kostnað að öðru
leyti.
Námskeiðið sóttu 27 bókaverðir frá öllum
Norðurlöndunum. Voru þeir frá söfnum af
margvíslegu tagi. Fjórir íslenskir bókaverðir
voru í þessum hópi, þau er þetta rita, Sig-
ríður Lára Guðmundsdóttir og Þórhildur
Sigurðardóttir.
Að jafnaði var fjallað um tvö viðfangsefni
á dag, annað fyrir en hitt eftir hádegi. Var
það mest gert með fyrirlestrum en ávallt
voru nokkrar umræður að þeim loknum,
undir stjóm umræðustjóra. Fyrirlesarar
voru allmargir og voru þeir bæði norskir og
erlendir.
Hér á eftir verður stuttlega gerð grein fyrir
dagskrá námskeiðsins og þeim viðfangsefn-
um er þar voru til umræðu.
Námskeiðið hófst að morgni 8. ágúst með
stuttu ávarpi Johans Brandrud, yfirbóka-
varðar Háskólabókasafnsins í Osló, en að
því loknu flutti Atnhony J. Loveday, starfs-
maður SCONUL (Standing Conference of
National and University Libraries) í Lond-
on, fyrsta fyrirlesturinn og var ekki annað á
dagskrá þann dag. Fjallaði hann um
vandamál bókasafna er lúta að varðveislu
og aukningu safnkostsins. Tók hann einkum
dæmi af háskólabókasöfnum í Bretlandi en
þar hafa menn velt slíkum vandamálum
mjög fyrir sér upp á síðkastið.
Loveday benti á að notendum háskóla-
bókasafna fjölgar stöðugt, útgáfa vísindarita
vex óðfluga, bækur og tímarit hækka stöð-
ugt í verði, en dregið hefur úr fjárveitingu til
11