Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1930, Page 96

96
Jakob Benediktsson
valdi pví er hann veitti rómverska ríkinu. Níunda og
tíunda bók eru lýsingar á orustum peirra Æneasar og
Túrnusar. Er par barist af miklum ákafa, og falla margir
kappar af hvorumtveggja. í elleftu bók er samið vopna-
hlje til að grafa pá föllnu. Vilja Latínar pá semja frið,
en Túrnus vill berjast til úrslita. Heldur nú ófriðurinn
áfram, og Æneas setst um höfuðborgina í Latium. í
tólftu bók býður Túrnus að skera úr deilunni með ein-
vígi við Æneas. Hann tekur áskoruninni, og hátíðlegur
griðasáttmáli er gerður. En Júnó kemur Rútúlum til að
rjúfa griðin, og stríðið hefst að nýju. Eftir langan og
harðan bardaga brýtst Æneas inn í borgina, og nú berj-
ast peir Æneas og Túrnus, uns Túrnus fellur. Lýkur
par kvæðinu, pví að pá var öllum hindrunum rutt úr
vegi Æneasar.
Dað liggur hverjum manni í augum uppi, er Æneas-
arkviðu les, að áhrifin frá Hómerskvæðum eru geysimikil,
og víða stælir skáldið heila kafla. Vergill notar yfirleitt
stíl Hómerskvæða bæði um líkingar og orðaval, og að
byggingu svarar Æneasarkviða til beggja Hómerskvið-
anna, pannig að 1.—6. bók svarar til Ódysseifskviðu og
7.—-12. til Ilionskviðu. En á petta má ekki leggja mæli-
kvarða nútímans. Vergill hefur fullvel vitað, að lesendur
hans mundu pekkja alt, sem hann hafði fengið að láni
frá Hómer, og hann dró engar dulur á pað. Aðferð
Vergils var algeng á pessum tímum, og pað var jafnvel
álitið einskonar hylling á skáldi að stæla verk pess.
Ófrumleiki Æneasarkviðu dró aldrei úr vinsældum henn-
ar hjá Rómverjum, til pess voru yfirburðir hennar á öðr-
um sviðum of miklir. Vergill hafði í Æneasarkviðu
skapað pað form á latneskum hexametrum, sem síðan
varð fyrirmynd allra skálda, er á latínu ortu, og fjölda
annarra. Mál hans var ekki síður fyrirmynd. Hann
hafði auðgað rómverska tungu að miklum mun, bæði