Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1930, Blaðsíða 31

Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1930, Blaðsíða 31
Rúnafrseði 31 galdratákn. Og þannig eru þær notaðar í elstu kvæðum og sögum. Vjer víkjum síðar að því. Egill Skallagrímsson þekti rúnirnar og notaði þær til níðs og töfra (sjá sögu hans). Orðið stafr (stafir) kemur oft fyrir í kvæðum og orðum, sem hafa það að síðara samsetníngariið. I Grettis- sögu er talað um rúnir, ristnar á rótartrje, og var blóði dreift yfir til þess að gera þær rammari, enda ollu þær dauða Grettis. Örsjaldan kemur það fyrir, að rúnirnar sjeu notaðar til þess að láta í ljósi almennar hugsanir blátt áfram, vera boðberi (»brjef«), svo sem í Atlamálum hinum grænlensku (kvæði frá n.öld), og er það eftir- tektavert. Síðar verðum vjer varir hins sama. 1226 kom ribbúngur einn með »rúnakefli« (þetta orð er víðar haft) til Hákonar konúngs, er skýrði frá falli Sigurðar ribbúngs. Annað rúnakefli er nefnt á undan bardaganum á Láku (1240). Hjer er ekki að tala um rúnaristur til þess að töfra með, heldur aðeins sem hreint og beint tilkynníngar- rit. Svo hefur það efalaust verið á II. og 12. öld líka, jafnframt því að rúnirnar voru notaðar til galdra. Stafrófið hefur hiotið að vera hið ýngra, 16 stafa stafrófið. Á Is- landi hafa menn sem annars staðar fundið, hve ónógt það var. Um 1IOO lifði maður, sem hjet Þóroddur og kallaður »rúnameistari«. I hinum svonefnda formála fyrir leturs- ritgjörðunum í Ormseddu er Þórodds getið, en óljóst; hann á að hafa »sett leturshátt« »í móti látínumanna stafrófi«. Liggur næst að skilja orð þessi svo, sem Þór- oddur hafi umbætt rúnastafrófið, svo að það svaraði betur til latínumálsins og þá líklega til móðurmálsins líka. Þórodds þessa er getið í Jónssögu byskups og er þar nefndur Gamlason; hann var allra manna »hagastur«, og Jón biskup »valdi hann til kirkjugjörðarinnar« (á Hólum). »Hann var svá næmr, þá er hann var í smíðinni, þá heyrði hann til er prestlingum var kend íðrótt sú, er grammatica heitir«, »hann gjörðiz hinn mesti íðróttamaðr í því
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156

x

Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn
https://timarit.is/publication/249

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.