Dagblaðið Vísir - DV - 30.11.1981, Síða 2

2
DAGBLAÐIÐ & VÍSIR. MÁNUDAGUR 30. NÓVEMBER 1981.
mmiAnmmmm
fijálst, aháð dagblað
Útgáfufólag: Frjéls fjölmiökin hf.
Stjómarformaflur og útgáfustjóri: Svoinn R. Eyjólfsson.
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: Hörflur Einarsson.
Ritstjórar: Jónas Kristjánsson og Ellert B. Schram.
Aðstoflanitstjórí: Haukur Helgason.
Fréttastjóri: Sæmundur Guflvinsson.
Auglýsingastjórar: Páll Stefánsson og IngóHur P. Steinsson.
Ritstjóm: SMumúla 12-14. Auglýsingar: Sfflumúla 8. Afgreiösta, áskriftir, smáauglýsingar, skrifstofa:
Þvorholti 11.
Shni ritstjómar 86611- og 27022.
Setning, umbrot, mynda- og plötugerfl: Hilmir hf., Sfðumúla 12.
Prentun: Árvakur hf., SkeKunni 10.
Askriftarverfl á mánufli 85 kr. Verfl í lausasöJu 6 kr.
Formaður friðarráðs hollenzku kirkjunnar, Jan
Faber, sagði um daginn, að tillögur Reagans Banda-
ríkjaforseta um afnám meðaldrægra kjarnorkuflauga í
Evrópu væru bara einhliða áróður, sem Sovétríkin
mundu ekki geta fallizt á.
Ummæli Fabers sýna, hversu mikinn vanda friðar-
hreyfingin í Evrópu skapar umhverfi sínu. Hún freistar
Kremlverja til að reyna að komast upp með nýjan og
ógnvekjandi vígbúnað án þess að Vesturlöndum takist
að ná jafnvægi.
Vel getur verið, að Kremlverjum og kjarnorkuand-
stæðingum takist að hindra staðsetningu meðaldrægra
kjarnorkueldflauga í flestum löndum Vestur-Evrópu
öðrum en Frakklandi og Bretlandi án gagnkvæmni af
hálfu Sovétríkjanna.
í þessu skiptir hið hernaðarlega misvægi minna máli
en hið pólitíska. Berskjölduð Vestur-Evrópa verður að
taka meira tillit til óska Sovétríkjanna en verið hefur.
Finnlandiseringin færist vestur eftir álfunni.
Kremverjar þurfa ekki að beita hernaðarlegum yfir-
burðum sínum gegn Vestur-Evrópu. Þeir þurfa aðeins
að beita vitneskjunni um, að þessir yfirburðir séu til,
— að einhliða hafi Sovétríkin líf allra Vestur-Evrópu-
búa í hendi sér.
Kremlverjar hafa ekkert upp á að bjóða nema
hernaðarlegan mátt. Þeir hafa ekkert aðdráttarafl í
hugmyndafræði, efnahagsmálum, skriffinnsku og
lífskjörum til að tryggja í heiminum sigur kommúnism-
ans, sem þeir telja óhjákvæmilegan.
í skjóli vígvélarinnar munu Sovétríkin draga á lang-
inn viðræður um afnám meðaldrægra kjarnorkueld-
flauga og treysta friðarhreyfingunni í Vestur-Evrópu
til að hindra hið pólitíska jafnvægi, sem mundi felast í
vestrænum flaugum af því tagi.
Ef þetta tekst að meira eða minna leyti, er líklegt, að
einangrunarstefnu aukist mjög fylgi í Bandaríkjunum.
Hún hefur þegar náð fótfestu í Hvita húsinu, þar sem
Kaliforníumennirnir fyrirlíta linkind Vestur-Evrópu-
búa.
Þar vestra vex þeirri skoðun fylgi, að Vestur-Evrópa
sé vandræðastaður, þar sem hver höndin sé uppi á
móti annarri og þar sem menn vilji velta á Bandaríkja-
menn kostnaði og fyrirhöfn við að verja álfuna gegn
Kremlverjum.
Bandaríski kjallarahöfundurinn William Safíre segir
blátt áfram: ,,Getum við varið Evrópu, sem vill ekki
verja sig sjálf?” Þegar svo virtur maður kastar fram
slíkri spurningu, mætti hrollur gjarna setjast að
Vestur-Evrópubúum.
Friðarhreyfingin í Vestur-Evrópu er ein mesta
ógnunin við frið í Evrópu. Þessi ómeðvitaða fimmta
herdeild klýfur samstöðu Vestur-Evrópu, fælir Banda-
ríkjamenn á brott og auðveldar Kremlverjum að ná
markmiðum sínum.
Friðarhreyfingin er svipað böl og stjórnarstefnan í
Washington, sem hefur á þessu ári einkum falizt í
hernaðarlegum mannalátum, vel auglýstum fjár-
festingum í nýjum vopnakerfum og ómstríðum and-
kommúnisma.
Utanríkisstefna Reagans Bandaríkjaforseta er að
mörgu leyti afleit. En hann skilur þó, alveg eins og
Thatcher hin brezka og Mitterrand hinn franski, að
gegn valdsdýrkendum á borð við Kremlverja dugir
aðeins að sýna festu.
Eina vonin til að hafa Kremlverja ofan af heims-
valdadraumum er að sýna fram á órofna og eindræga
samvinnu vestrænna ríkja, sem komi bæði fram í
traustum landvörnum og einnig í sívökulum vilja til
samninga um afvopnun.
Samviskufangar
þjóöarinnar
Veist þú lesandi minn góöur að á
ári fatlaðra lokum við geðsjúka menn
inni í fangelsum, þó að lög mæli svo
um að slíkt megi ekki? Þú spyrð ef til
vill hvernig það má vera. Eru þetta
menn, sem hafa gerst brotlegir við
lögin vegna þess að þeir eru
geðsjúkir? Jú, en dómstólar hafa
sýknað þá af afbrotinu vegna þess
að þeir eru geðsjúklingar.
Þetta virðist nú vera nokkuð
flókið mál. En til að auðvelda þér að
skilja það, skulum við taka dæmi.
NN er frá 19 ára aldri búinn að eiga
við geðræn vandamál að stríða og
hefur hvað eftir annað legið á sjúkra-
húsi, en ávallt útskrifast við sæmilega
heilsu. Svo vel gekk þó ekki þegar
NN útskrifaðist seinast. Þá fékk
hann að fara heim með þeim
fyrirmælum að taka reglulega lyfin
sín. Fljótlega hætti NN að taka þau,
taldi sig orðinn góðan.
Heimilisfólkið vissi þó betur og
hafði samband við lækni hans. Hann
bað þau að reyna að koma ofan í
hann lyfjunum, en það þýddi ekkert,
þar sem NN taldi að fjölskyldan væri
búin að mynda samsæri gegn sér og
ætlaði að eitra fyrir sig. Móðir NN
reyndi þá hvað eftir annað að hafa
samband við sjúkrahúsið og benda á
versnandi ástand hans. Jafnframt
skýrði hún frá þvi að hann gæti
ekkert unnið og væri einn heima
allan daginn. Lítið var um svör frá
þeim aðilum, heldur borið við pláss-
leysi og fjölskyldunni bent á lögreglu.
Hún gat ekki skiliö að þaö gagnaði
NN mikið.
Sjúkdómur leiöir
til voflaverks
Dag einn hafði sjúkdómur NN
heltekiö hann svo með allskyns
Kjaliarinn
Andrea Þórðardóttir
ranghugmyndum og ímynduðum
óvinum, að þegar fyrsti fjölskyldu-
meðlimurinn kom heim beið hann til-
búinn og réðist að honum og særði
mikið. Þegar æðið rann af NN settist
hann niður örmagna. Sá er fyrir
árásinni varð fékk hjálp og náð var í
lögreglu sem flutti NN í
gæsluvarðhald. Ekki var unnt að
yfirheyra hann strax en eftir nokkra
daga virtist sem hann gerði sér grein
fyrir hvað komið hefði fyrir.
Ekki fékkst geðsjúkrahúsið til aö
taka við NN og veita honum þá
aðhlynningu sem hann á rétt til sam-
kvæmt heilbrigðislögum þessa lands.
í þeirra augum, er stjórna
geðheilbrigðismálum, var hann af-
brotamaður. Dómstólar fengu málið
til meðferðar og var óskað eftir
geðrannsókn á NN, sem gerð er af
geðlækni, og voru niðurstöður þær
að NN væri ekki sakhæfur. Hann
hafði ekki vitað hvað hann gerði þeg-
ar hann framdi þetta voðaverk.
NN var sýknaður af dómstólum,
en farið fram á öryggisgæzlu og
jafnframt að hann fengi læknishjálp
svo hægt væri að taka mál hans upp
aftur ef honum batnaði og þar með
fella niður öryggisgæslu á honum.Nú
mætti ætla að málið væri þar með
komið frá dómsmálum yfir til
heilbrigðismála, en svo var nú því
miður ekki. Geðsjúkrahúsin neituðu
að taka við NN þannig að engin
önnur úrræði voru fyrir dómstóla en
að senda NN í fangelsi.
Fangelsi geta ekki verið sá staður
sem geðveikir eiga að vistast í, þau
eru ætluð til úttektar á dómum, sem
menn hafa hlotið en NN var
sýknaður eins og áður er getið. Að
loka menn inni í fangelsum er mikið
!
rnu sinm var...
... laglegur rokkprins sem hét Adam. Hann var krónprins í
tónlistarríki því sem Englar og Saxarbyggðu og bjó hannvið mikinn
auð og listilegt líferni. Hafði hann um sig hirð eina mikla
og hóp hugdjarfra riddara er Maurar nefndust. Og sjá,
Adam og Maurarnir unnu hug og hjörtu lýðsins með
prúðri framkomu sinni og hljómmiklum hljóðfæra
slætti. Frægðarorð það er af Adam og liðsveit hans
fór barst vestur um hafið til söngeyjunnar og þar
svifu Mauratónarnir á öldum ljósvakans.
Söngvar Mauranna urðu fleygir og lifðu
á vörum fólksins, sem unni tónlistinni semT
hljómplatan „Kings of the Wild Frontier’
geymdi. Þegar vetur gekk í garð í ríki Engla
og Saxa, klæddust Adam og Maurarnir herskrúða
sínum og héldu í krossferð með nýja hljómskífu að
vopni. Og sjá, það birti til í vetrarkófinu og hjörtu
lýðsins fylltust af hlýju og gleði því Maura-
tónlistin hljómaði á nýjan leik. Þetta er ekki
aðeins lítið ævintýri, heldur veruleikinn sjálfur.
steinor karnabær
sy*r ”* v 1
mm Áwm