Dagblaðið Vísir - DV - 30.11.1981, Blaðsíða 21

29
DAGBLAÐIÐ & VÍSIR. MÁNUDAGUR 30. NÓVEMBER 1981.
TRVGGVI
EMIUSSON
1 ^44.

Sigurður A. Magnússon
MÖSKVAR
MORGUNDAGSINS
Þetta er sjálístœtt íramhald
metsölubókarinnar Undir
kalstjömu. Þegar írásögnin
heíst er söguhetjan 9 ára
og þegar henni lýkur er
hann kominn „í fullorðinna
manna tölu."
Möskvar morgundagsins er
ekki síður en fyrri bókin
íallegt og átakanlegt lista-
verk og um leið sérstoeð
aldarfarslýsing af þeim
sviðum Reykjavíkurlíísins á
kreppu- og hemámsárum
sem lítt heíur fyrr verið
hampað í bókum.
Jakobína Sigurðardóttir
í SAMA KLEFA
Aðalpersónur eru miðaldra
kona og ung stúlka sem
verða aí tilyiljun samskipa
á leið suður. Á þeim rúma
sólarhring sem íerðin tekur
segir eldri konan þeirriyngri
slitur úr œvisögu sinni. Af
hversdagslegri f rásögn
hennar - og ekki síður þvi
sem hún loetur ósagt - nemur
lesandinn örlagasögu
umkomulausrar manneskju
og það hugarfar sem til
verður í harðbýlum og aí-
skekktum byggðum og
skapar henni örlög. Er þá
óneínd lýsing ungu konunn-
ar og að hve miklu leyti
hennar bíður sams konar
hlutskipti þrátt fyTir þá upp-
reisn sem henni býr í brjósti.
Hér er mikilli sögu þjappað
saman á fáar blaðsíður í bók
sem enginn bókmennta-
unnandi má láta fram hjá
sér íara.
Einar Kárason
ÞETTA ERU ASNAR
GUÐJÓN
Bráðvel skriíuð íslensk nú-
tímasaga. Aðalpersóna er
ungur maður sem er í upp-
reisn gegn umhverfi sínu.
uppreisn sem er hálfáttavillt
og steínulaus. Við fylgjum
honum eftir í stúdentspróls-
fylliríi sem œtlar engan
enda að taka, í kommúnu
gamalla skólafélaga sem
haía sest að á sveitabœ til
að nýta gœði landsins, í
misheppnaðri tilraun til
háskólanáms og á trillu og
togbát þar sem lítið íer fyrir
sjómannarómantík í lýsingu
höfundar.
Vandíundin er jafn hnyttin
lýsing á lííi og hugsunar-
hoetti ungs íólks nútimans og
í þessari bók. Máliarið er
ósvikið og sver sig í œttina
og sagan er auk þess
krydduð með hráslaga-
legum gálgahúmor sem
hœfir eíninu einkar vel.
Vilborg Dagbjartsdóttir
UÓÐ
Ljóðasafn eins af allra list-
fengustu ljóðskáldum okkar.
Hér er að finna allar þcer
ljóðabœkur sem Vilborg
heíur geíið út, Lauíið á
trjánum, Dvergliljur og
Kyndilmessu. Til viðbótar
eru hér prentuð ljóð sem
síðar haía birst í blöðum og
tímaritum. Er ekki minnstur
fengur að fá þau kvœði öll
saman á einum stað þvi
meðal þeirra eru mörg af
merkilegustu ljóðum
Vilborgar. Jón Reykdal
teiknaði kápu og sá um útlit
bókarinnar.
Tryggvi Emilsson
KONA SJÓMANNSINS
og aðrar sögur
Æviminningar Tryggva
Emilssonar haía notið
mikillar hylii og viður-
kenningar. Sögur þessarar
bókar eru skáldsögur þó að
þœr sœki að einhverju leyti
eínivið sinn tii raunveru-
leikans. Sögusviði í Konu
sjómannsins svipar að tals-
verðu Ieyti til aeviminning-
anna, þar er lýst lífsbaráttu
fólks og byrjandi verkalýðs-
baráttu í ungum og vaxandi
kaupstað þar sem óbrúan-
legt djúp er milli stétta.
í bókarlok eru nokkrar
smcerri sögur þar sem frá-
sagnargáía höíundar nýtur
sín einna best.
Mikhaíl Búlgakof
MEISTARINN
OG MARGARÍTA
Söguþráð þessarar
mögnuðu og œrslafullu
skáldsögu er erfitt að rekja
í stuttu máli. Hér er fléttað
saman píslarsögunni og frá-
sögn aí þvi er andskotinn og
árar hans heimsoekja
Moskvu - og setja allt á
annan endann. Það fólksem
af því hlýtur uppreisn,
örlagasaga þess og ástar-
saga, er þungamiðja bókar-
innar upp frá þvi.
Mikhaíl Búlgakof (1891-
1940) lauk við þessa skáld-
sögu skömmu íyrir andlát sitt
og var þá lítil von til þess að
sagan kœmist nokkru sinni á
prent. Frumprentun var í
sovésku tímariti 1966-7,
með ýmsum úriellingum. í
þýðingu Ingibjargar
Haraldsdóttur, sem gerð
er beint úr rússnesku, er
sagan óstytt.
Snorri Hjartarson
KVÆÐ11940-1966
Heildarsafn ljóða Snorra
Hjártarsonár íram að verð-
láundbókihni Hauströkkrið
yfirmér.
Myndskreytingar eftir Jón
Reykdal. Bók sem enginn
ljóðaunnandi getur án
verið.
William Heinesen
KVENNAGULLIÐ í
GRÚTARBRÆÐSLUNNI
Eimmta bólan í sagnasafni
Heinesens í þýðingu Þorgeirs
Þorgeirssonar. Um síðustu bók
sögðu gagnrýnendur m.a.:
„Er nú ekki að orðlengja það
að slíka bók leggja menn írá
sér með þakkloeti og biðja
William Heinesen að lila í
hundrað og tuttugu ár. Þorgeir
Þorgeirsson íœr ósvikið lof fyrir
þýðingu sína sem hinar fyrri í
þessu ritsafni - hún er á miklu
máli og góðu." ÁB Þjv.
„Þessar dýrlegu smásögur
Heinesens eiga eílaust eftir að
vera öllum unnendum hans
kœrkomin upplytting í annars
snautlegu jólabókaflóði."
SSHp.
„Þegar öðru hverju er verið
að rífast út aí Norraena
þýðingarsjóðnum, aldrei
heyrist þá netnt hvað við
eigum sjóðnum að þakka...
í mínum huga er enginn vafi
á því að þýðingar Þorgeirs
Þorgeirssonar em það sem
við eigum sjóðnum mest að
þakka það sem af er."
ÓJ Dbl.
„Sem bókmenntaverk er
„Það á að dansa" með þvi
besta al þýddu etni, sem
undirritaður helur tengið til
lestrar mjög lengi."
JGTíminn.
Maj Sjöwall og
Per Wahlöö
MAÐUR UPPIÁ ÞAKI
Sjöunda bókin í hinum
vinsœla lögreglusagna-
ílokki Skáldsaga um glœp.
Þessar bœkur hafa komið
út í 22 þjóðlöndum og
hvarvetna notið mikilla vin-
sœlda. Eftir þessari sögu
gerði Bo Widerberg
kvikmynd sem m.a. hefur
verið sýnd hér á landi.
Þýðandi er Ólaíur Jónsson.
Richard Llewellyn
GRÆNN VARSTU
DALUR
Saga námumannafjölskyldu
í Wales skömmu íyrir síðustu
aldamót. Sagan er í senn
uppvaxtarlýsing, þjóð-
f élagsleg skáldsaga og
ástarsaga. Engum dylst að
höfundur nauðþekkir það
fólk sem hann lýsir og að
það á samúð hans óskipta.
Saga þess verður heillandi
lestur, ljóðrœn, full af hlýju,
skaphita, angurvœrð og
góðlátlegri kímni.
Þessi skáldsaga hefur
hvarvetna farið sigurför.
Þýðing Ólaís Jóhanns
Sigurðssonar var fyrst
prentuð 1949 og seldist upp
á tveimur mánuðum en
hefur ekki verið endurprent-
uð fyrr en nú.
Vésteinn Lúðvíksson
í BORGINNI OKKAR
Sögur og ævintýri frá
kostulegri tíð.
Vésteinn Lúðviksson er
löngu kunnur sem einn
fremsti rithöfundur okkar.
Með þessu sagnasaíni mun
hann þó enn koma lesend-
um sínum á óvart. Hann
f jallar hér um samtíð okkar
frá sjónarhóli framtiðar-
innar og birtir hana um leið í
nýju og kostulegu ljósi.
Lestur þessara sagna er ekki
síður skemmtun en opin-
berun á þeim veruleika sem
við þekkjum best.
Það er góður sögumaður
sem heldur á penna.
Kristján Jóhann Jónsson
HAUSTIÐ ER RAUTT
Fjölskrúðug nútímasaga
sem gerist í íslensku þorpi
og sveitinni þar í kring. Þetta
þorp er þó ekki allt þar sem
það er séð. í rás sögunnar
tekur það t.am. stökkbreyt-
ingu og þenst út í allar áttir.
Er ekki að furða þótt ýmsar
af sögupersónum verði átta-
villtar og að háttvirtur
höfundur óttist að missa allt
út úr höndum sér.
Kristján Jóhann Jónsson er
í. 1949. Hann kennir nú við
Menntaskólann á Egils-
stöðum. Haustið er rautt er
fyrsta skáldsagan sem eftir
hann birtist.
og menning