Dagblaðið Vísir - DV - 22.12.1981, Qupperneq 14

14
DAGBLAÐIÐ & VÍSIR. ÞRIÐJUDAGUR 22. DESEMBER 1981.
Irjálsf, áháð daghlað
Útgáfufélag: Frjáls fjölmiökin hf.
Stjómarformaðurog útgáfustjóri: Sveinn R. EyjóHsson.
Framkvnmdastjóri og útgáfustjóri: Höröur Einarsson.
Ritstjórar: Jónas Kristjánsson og Eiiert B. Schram.
Aöetoöarritstjóri: Haukur Helgason.
Fróttastjóri: Semundur Guðvinsson.
/ Auglýsingostjórar Páll Stefánsson og IngóHur P. Steinsson.
Ritstjóm: Siöumúla 12—14. Augiýsingan Siðumúla 8. Afgreiösía, áskriftir, smáauglýsingar, skrifstofa:
PverhoW 11. Sfmi 27022.
Sfmi ritstjómar 86611.
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð: Hilmir hf., Stöumúla 12.
Prentun: Árvakur hf., Skeifunni 10.
Áskriftarverð á mánuði 100 kr. Verð í lausasöiu 7 kr. Helgarblað 10 kr.
Sálufélag afturhaldsins
Fréttaspegillinn í sjónvarpinu síðastliðið föstudags-
kvöld var fróðlegur fyrir margra hluta sakir. í þættin-
um komu fram þrír áhrifamenn, sem tekið hafa að sér
að stjórna þjóðinni. Þeir ræddu framtíð Blönduvirkj-
unar og er skemmst frá því að segja, að þeir voru
ósammála um öll atriði. Þeim tókst ekki einu sinni að
koma sér saman um hvort eða hversu margar hrepps-
nefndir væru með eða á móti virkjun.
Páll Pétursson, formaður þingflokks framsóknar-
manna og bóndi að Höllustöðum, var kampakátur í
sjónvarpssal. Hann er á móti virkjun og telur heima-
menn vera sama sinnis. Þeir vilja ekki raska mannlífi
og náttúru með flausturslegum framkvæmdum, og
virkjun getur beðið, segir Páll, jafnvel til aldamóta.
Við verðum hvort sem er allir lifandi þá!
Páll er fulltrúi verndunarmanna, barn sinna átthaga
og lifir enn í rómantík sveitasælunnar. Fyrir vikið ger-
ist hann talsmaður afturhaldsins og kyrrstöðunnar.
Pálmi Jónsson er landbúnaðarráðherra og bóndi á
Akri. Hann er talsmaður þeirra sem vilja hefjast strax
handa við Blönduvirkjun. Hann telur andstöðuna
minniháttar og lýsir sig fylgjandi eignarnámi frekar en
að gefa eftir gagnvart andstæðingum virkjunarinnar.
Pálma var greinilega heitt í hamsi í sjónvarpinu og
vill reyna samningaleiðina til þrautar. Það kallar Páll á
Höllustöðum að „berja höfðinu við steininn”.
Meðan þeir Húnvetningarnir níddu skóinn hvor af
öðrum sat Hjörleifur Guttormsson álengdar, hátíðleg-
ur að vanda. En sjálfsagt hefur hann hlegið innra með
sér. Hann veit sem er, að með þessum deilum er verið
að færa Austfirðingum Fljótsdalsvirkjun á silfurfati.
Ráðherrann getur réttilega bent á, að þar sem norðan-
menn komi sér ekki saman um einföldustu atriði, hvað
þá að nokkur samstaða sé um virkjunarkost, þá sé
Fljótsdalsvirkjun á borðinu.
Þannig mun þessi virkjunardeila enda. Pálmi mun
eflaust malda í móinn innan ríkisstjórnarinnar og tala
máli atvinnuuppbyggingar og orkuframkvæmda.
En allt kemur fyrir ekki og hann getur sjálfum sér
um kennt. Það er hans eigið verk að hefja til valda
helstu afturhaldsöfl þjóðfélagsins. Hann á sinn stóra
þátt í því að leiða til öndvegis fornaldarhugsunarhátt
Framsóknar og úrtölur Alþýðubandalags.
í þessum tveim flokkum, Alþýðubandalagi og Fram-
sóknarflokki, er að finna talsmenn hinnar gráu forn-
eskju. Þeir eru á móti breytingum og nýjungum. At-
hafnir og uppbygging felur í sér áhættu og óöryggi.
Framkvæmdir raska umhverfi og hafa áhrif á mannlíf.
Þess vegna eru þær skaðlegar. Þess vegna er best að slá
öllum málum á frest, sætta sig við gamla lagið.
Það er þessi hugsunarháttur sem ræður ferðinni og
er að kveða Pálma Jónsson og Blönduvirkjun í kútinn.
Sjónvarpsþátturinn í fréttaspegli var ekki aðeins
þriggja manna tal. Hann endurspeglaði ólík viðhorf í
grundvallaratriðum, djúpstæðan pólitískan ágreining.
Það er hinsvegar í stíl við annað í þeirri pólitísku
hringavitleysu sem hér ríkir, að Pálmi Jónsson skuli
áfram telja það besta kostinn að sitja í sálufélagi með
afturhaldinu.
ebs.
Ástandið í sjávarútvegi:
Offjárfestingin
teflir efna-
hagslegu sjálf-
stæði í tvísýnu
- -------- ^
Byggðastefnunni, sem svo er köll-
uð, má þakka þau stakkaskipti, sem
athafnalíf á landsbyggðinni hefur
tekið síðustu 10 árin. Utan Stór-
Reykjavíkursvæðis hafa skuttogarar
þýtt landburð af fiski vetur jafnt sem
sumar og stóriðja frystiiðnaðar risið
á flestum sjávarplássum. Áður var
þar víðast árstíðabundin ördeyða. Og
við státum af minnsta atvinnuleysi í
Vestur-Evrópu. Höfum við þar af-
sannað þá kenningu Breta í þorska-
stríðinu, að við gætum ekki unnið
allan þann fisk, sem þenur tálkn í
sjónum kringum iandið. Ekki aðeins
höfum við afsannað brezku kenning-
una, heldur stafar bæði þorski og
loðnu bókstaflega stórháski af ís-
lenzkum aflaklóm, svo að tilvera
þeirra er litlu traustari en arnarins.
Vandaræði okkar eru allt önnur en
veikburða tækni og skortur á af-
kastagetu.
Gulltrygging
í öngþveiti
Hag íslenzku þjóðarinnar er stefnt
i öngþveiti. Síðustu 5 árin hefur allt
snúizt um fjárfestingu í skuttogurum.
Til þeirra kaupa er oft stofnað með
nánast engu eiginfjármagni kaup-
enda. Samanlagt lánsfjármagn kem-
ur frá Fiskveiðasjóði, Byggöasjóði og
bankakerfinu og nálgast 100% kaup-
verðs.
Nýr skuttogari í sjávarplássi er
fólkinu á staðnum vissulega sigur í
Iífsbaráttu og fyrirheit um betri og
bjartari framtíð. Hann er gulltrygg-
ing þess, aö kosta megi börnin í
skóla, jafnvel á öðrum landshornum,
og varpa af sér skammdegismyrkri
með því að bregða sér í sólarlanda-
ferð.
vörpungur fiskar ekki nema upp í
brot af fjármagnskostnaði, þ.e.
kostnaði þeirra erlendu Iána, sem
hann var keyptur fyrir, en endurlán-
uð voru gegnum Fiskveiðasjóð og
Byggðasjóð með ríkisábyrgð. Og þar
við bætist olíukostnaður, sem er
jafnvel á vetrarmánuðunum kominn
upp í 30—40% af brúttóaflaverð-
mæti, og svo mannakaup.
Fánum prýdd
tign
Hvað kostar nýr skuttogari, sem
fánum prýddur siglir tignarlega inn á
víkina með áhyggjufulla þingmenn
kjördæmisins við borðstokkinn og
tekið er á móti með ræðum og veizlu-
höldum?
„Ef fbúar plássins leggja ekkert eða lítið fram af
stofnfénu, verður sakir ríkisábyrgðar f raun og
veru um hreint rfkisframlag að ræða, sem jafngildir því,
að hvert mannsbarn i þorpinu fengi nýjan Mitsubishi
Colt gefinn frá ríkinu, reifabörn meðtalin,” segir Sig-
urður Gizurarson í grein sinni um skuttogarakaupin.
Of yrkja grænu
beltanna tveggja
í þúsund ár höfum við búið að því,
sem grænu beltin tvö, gróðurbelti
grass, lyngs og kjarrs til landsins og
svif- og þangrikar sjávarbreiður land-
grunnsins gefa af sér. Til skamms
tíma hafa miklar þjóðartekjur okkar
sprottið af því, að við gátum gengið
gengdarlaust í auðæfi hráefnalands,
sem við héldum vera óþrjótandi, en
reynast nú gefa þeim mun minna,
sem meira og þjösnalegar er í þau
sótt.
Vandræði okkar stafa nú af offjár-
festingu í stórvirkum vélum og dýr-
um tækjabúnaði. Mistök síðustu 10
ára eru að veita of miklu af dýrmætu
fjármagni í vinnslu takmarkaðra
náttúruauðæfa, sem ekki gefa aukinn
afrakstur í hlutfalli við tilkostnað.
Við erum komnir að endimörkum
vaxtar. Þriðja beltiö: iðnaður og
notkun þekkingar og hugvits, hefur
verið vanrækt. Þess vegna hafa skar-
ar ungs fólks, undirbúnir undir lífið
af háþróuðu skólakerfi, ekki verk-
efni viö hæfi og glutra niður þekk-
ingu sinni og þjálfun í forpokun
notkunarleysinsins.
Af sjónarhóli
þjóðarhagsmuna
Málið litur allt öðruvísi út, skoðað
af sjónarhóli þjóðarhagsmuna. Há-
marksafli hefur árum saman verið
bundin i reglugerð, hvað helztu fisk-
tegundina, þorskinn snertir, nú við
420 þús. tonn. Nýr skuttogari, bætir
því engu við heildarafla sjávarútvegs-
ins. Hann fær í raun kvóta, sem þýð-
ir, að kvóti annarra skipa er minnk-
aður með fjölgun skrapdaga. Afleið-
ingin er æ minni arðsemi sjávarút-
vegs, sem hátt verð á Bandaríkja-
markaði og hækkun dollarans hafa
enn bjargað frá stöðvun. Nýr botn-
Hann kostar liklega á að gizka 50
millj. nýkróna, eða jafnvel meira,
sem er jafnvirði 50 góðra einbýlis-
húsa eða 500 þokkalegra einkabíla
með aðflutningsgjöldum, þ.e. 2000
bíla ótollaðra, eins og skipið er.
Ef íbúar plássins leggja ekkert
eða lítið fram af stofnfénu, verður
sakir ríkisábyrgða í raun um hreint
rikisframlag að ræða, sem jafngildir
því að hvert mannsbarn í þorpinu
fengi nýjan Misubishi Colt gefins frá
ríkinu, reifabörn meðtalin. Hér er
sagt gefins, af því að nýi togarinn
bætir engu við heildarafla togaraflot-
ans, sem fyrir er, sakir aflahámarks-
ins 420 þús. tonn, og af því að íbú-