Dagblaðið Vísir - DV - 25.10.1982, Page 10

10
Útlönd
Útlönd
DV. MANUDAGUR 25. OKTOBER1982.
Útlönd
ALVA MYRDAL FETAÐI
í FÓTSPOR BÓNDANS
— hjónin Alva og Gunnar Myrdal hafa nú bæði hlotið nóbelsverðlaun
„Nú veröur samræmi í fjölskyld-
unni,” sagði hinn 83 ára gamli
Gunnar Myrdal er fréttamenn inntu
hann álits á því aö eiginkonu hans,
Ölvu, hefðu verið veitt friöarverð-
laun Nóbels. Sjálfur hafði Gunnar
nefnilega fengið nóbelsverðlaunin í
hagfræðiárið 1974.
Viðbrögöin í Svíþjóð voru yfirleitt
á þá leið að það hefði verið tími til
kominn að Alva fengi friðar-
verðlaunin. Hún hefði margsinnis
áður verið nefnd meðal þeirra sem
Uklegastir væru til að fá þau og ekki
hefði verið verjandi að ganga enn
einu sinni framhjá þessum mikla
friðarpostula Svía.
Sjálf lýsti Alva mikilli ánægju
með að verðlaununum skyldi deilt
milli hennar og Alfonso Garcia-
Robles, utanríkisráðherra Mexikó.
Hún sagöi að það væri á margan hátt
skemmtilegra heldur en ef hún hefði
fengið verðlaunin ein. „Við höfum
unnið mikið saman að afvopnunar-
málum. Hann er góður vinur minn og
land hans (Mexíkó) er kjarnorku-
vopnalaust og utan hernaðarbanda-
laga eins og mitt land. ”
„ölvu bar
óskipt verðlaun"
Ekki voru þó allir Svíar samþykkir
ölvuum ágæti þess aö verðiaununum
skyldi deilt. „Alva Myrdal hefði átt
að fá verðlaunin óskipt,” sagði t.d. í
leiðara Expressens, útbreiddasta
dagblaðs Svíþjóöar 14. október.
daginn eftir að skýrt var frá því
hverjum verðlaunin hefðu fallið í
skaut. Leiðarahöfundur sagði að út-
hlutun friðarverðlaunanna væri mis-
heppnuð í þrjú af hverjum fjórum
skiptum og svo hefði einnig verið nú.
„Ekki þarf að upplýsa neinn hér á
landi um að Alva Myrdal hefur ára-
tugum saman unnið fómfúst starf að
afvopnunarmálum og barist gegn
tilvist kjamorkuvopna,” sagði
Gunnlaugur
A. Jónsson
skrifarfrá Svíþjóð
ennfremur í leiðara Expressens.
„En úthlutun verölaunanna hefur á
sér svipmót málamiðlunar. Það er
eins og úthlutunamefndin vilji segja
að kandídatamir tveir hafi hvor um
sig ekki uppfyllt kröfurnar en til
samans með því að bæta hvor annan
upp séu þeir fulltrúar fyrir eitthvað
semberiaðverðlauna... Tvösaman
virðast þau par diplómata sem af
færni og fagmennsku hafi meðhöndl-
að þær reglur sem gilda í alþjóðleg-
um samningum, skilið þá sálfræöi,
þær umgengnisven jur og þá rökfræði
sem úrslitum ræður. En Alva Mjrdal
er miklu meira en þetta. Fyrst og
fremst hefur hún þann eldmóð sem
þarf til að láta ekki staönæmast
frammi fyrir því sem virðist ómögu-
legt. Hún hefði átt að njóta heiðurs-
ins ein og það heföi verið hylling við
hugmyndina um friðarbaráttu,
sprottna af djúpri þekkingu og heit-
umvilja.”
„Walesa átti
verðlaunin skilin"
Fleiri Svíar urðu til aö gagnrýna
val Nóbelsnefndarinnar þrátt fyrir
að flestir samgleddust ölvu. Einn
fjölmargra sem vonast hafði til að
Pólverjinn Lech Walesa fengi
verðlaunin er Ernst Klein, einn
kunnasti dálkahöfundur Expressens
bæði á sviði utanríkis- og menningar-
mála. Spurningunni um hvort hægt
sé að segja að Walesa hafi unniö mál-
stað friðarins gagn s varar hann svo:
,,Ég hika ekki við að svara því ját-
andi. Aldrei má líta á frið bara sem
andstæðu stríðs. Raunverulegur
friöur er aldrei mögulegur í heimi
þar sem menn eru meðhöndlaöir sem
skepnur af valdhöfum sem ekki
byggja vald sitt á neinu öðru en beru
ofbeldi. Þess vegna er aldrei unnt að
skilja baráttuna fyrir friði frá bar-
áttunni fýrir mannlegum réttind-
um... Nóbelsnefndin kaus að
verðlauna þá friðarbaráttu sem ekki
reynir að ráðast að rótum árekstr-
anna heldur einbeitir sér eingöngu
að vopnum sem orsökum striðs. ..
Ekkert bendir til að verðlauna-
veitingin muni leiða afvopnunar-
viðræðumar millimetra nær
árangri.”
Sjálf er Alva Myrdal hins vegar
bjartsýn á að barátta friðarhreyfing-
anna muni skila árangri og verð-
launaféö, 675 þús. norskar krónur,
mun hún nota til að styðja við bakið á
þeim hreyfingum sem mótmæla víg-
búnaðarkapphlaupinu.
GAJ, Lundl.
Alva Myrdal, áttræður nóbels verðlaunahaf i og öfiugur talsmaður f riðarhreyf inganna ásamt bónda sinum, Gunnari
Myrdal, 83 ára. Hann hlaut nóbelsverðlaunin í hagfræði árið 1974.
71ÁRIEFTIR NÓTT-
INA í SVEFNSÓFANUM
—málaferli hafin vegna ástarævintýris á Skáni árið 1912
„Það var svo þröngt að ég komst
ekki hjá því að verða vör viö hvað
átti sér stað.” Það er 88 ára gömul
kona sem segir frá og atvikið sem
hún talar um átti sér stað á svefnsófa
á bóndabæ á Skáni fyrir löngu, löngu
síðan. Það var árið 1912 og hún var
þá aðeins sautján ára gömul. Hún
var vinnukona á bænum og deildi sóf-
anum með annarri vinnukonu, jafn-
öldru sinni. Umrædda nótt voru þau
þrjú í sófanum. Sautján ára gamall
piltur, sem var vinnumaður á bæn-
um, var ástfanginn af vinstúlku
hennar og sú ást var endurgoldin.
Innan skamms mun undlrréttur í
Hassleholm á Skáni dæma i
barnsfaðernismáli þar sem vitni
hinnar 88 ára gömlu konu kann að
hafa úrslitaáhrif.
Það er sjötiu ára gömul kona sem
vonast til að fá vitneskju um hver
faöir hennar var. Báðar höfuðper-
sónurnar í ástarævintýri þessu eru
þegar Iátnar. Eftir er bara vitni sem
er ekkert spennt fyrir því að rifja
upp hið 71 árs gamla atvlk úr hinum
ofmannaða svefnsófa.
Vinnumaöurinn ungi vildi á sinum
tíma kvænast hinni ungu móður en
faðir hans var þeirrar skoðunar að
hann væri ekki nægilega þroskaður
til að ganga í hjónaband og keypti
hann undan skyldum faðernisins og
sendi stráksa á brott. Hann kom
nokkrum árum siðar heim aftur en
biðin var þá orðin of löng fyrir kær-
ustu hans og hún hafði gifst öðrum og
cignast annað barn.
Engu að siður óx dóttirin, sem nú
stendur á sjötugu, upp í þeirri trú að
vinnumaðurinn væri faðir henn-
ar. Hún var sannfærð um að sú trú
hennar styddist við kirkjubækur.'
Hún hefur nú sér til undrunar komist
að því að svo er ekki. Hún hefur allan
tímann borið það sem hún taldi vera
eftirnafn föður síns. í kirkjubókun-
um hefur hins vegar verið strikað yf-
ir þaö en nafn móður hennar sett í
staðinn. Astæðu þess hefur enginn
getað upplýst.
Vinnumaðurinn fyrrverandi lést í
fyrra. Þá vellauðugur verksmiðju-
eigandi. Sú dóttir er hann eignaðist
innan hjónabands haföi aldrci heyrt
að hún ætti hálfsystur og visar kröf-
um hinnar sjötugu konu til baka. 1
Það er þess vegna sem undirrétt-
urinn í Hassleholm hefur boðað hina
88 ára gömlu konu til að vitna um
hvað gcrðist i svefnsófanum fyrir 71
Útlönd
Kóngur
olli von-
brigðum
hjáÞjóð-
verjum
Karl Gústaf, konungur Svía, var á
dögunum í heimsókn í Vestur-Þýska-
landi ásamt Sylvíu, sinni þýsku eigin-
konu.
Kóngur vakti mikla athygli er hann
kom fram í sjónvarpi meöan á heim-
sókninni stóð fyrir að tala ensku. Olli
þetta Þjóðverjum vonbrigðum eftir því
sem f jölmiðlar í Svíþ jóð hafa skýrt frá.
Heimamenn áttu von á aö konungur
væri sæmilega talandi á þýsku enda
var móöir hans þýsk og hann sjálfur er
kvæntur þýskri konu.
Silvía drottning vekur á hinn bóginn
mikla athygli fyrir góöa málakunnáttu
hvar sem hún kemur enda er sagt aö
hún tali ekki færri en fimm tungumál
reiprennandi.
GAJ, Lundi
Ingmar
Bergman
krefst
betrí
borgunar
Ingmar Bergman á nú í útistöðum
við Samtök kvikmyndaiðnaðarins, SF.
Bergman vill fá betri borgun frá sam-
tökunum heldur en þau telja að þeim
beriaöborga.
I ágúst í fyrra seldi SF sænska sjón-
varpinu 22 af kvikmyndum Bergmans.
Hann hefur enn ekki fengið eyri
greiddan frá SF af þeirri upphæö sem
SF fékk frá sjónvarpinu. Ástæðan er sú
aö ágreiningur er um hversu mikil sú
greiðsla eigi að vera.
I samningi Bergmans við SF er aö
finna grein þar sem kveðið er á um að
honum beri bætur ef SF selur eitthvað
af myndum hans til sjónvarpsins.
Ágreiningurinn nú er að því er sænska
blaðið Expressen segir sá að Bergman
vill fá misjafnlega mikið fyrir myndir
sínar en SF vill borga honum jafnt fyr-
ir þær allar. Gerðardómur mun í nóv-
ember fjalla um mál þetta.
GAJ, Lundi
Bodström
tekinnað
vekja
ásér
athygli k
Ekki kom skipan neins ráöherra í
stjórn Olofs Palme jafnmikiö á óvart
og skipan utanríkisráðherrans Lenn-
art Bodström. Aður hafði hann nefni-
lega sáralítið nálægt stjórnmálum
komið og var ekki einu sinni flokks-
bundinn sósíaldemókrati.
Fæstir vissu hver þessi Bodström
var þegar Palme tilkynnti að hann
hefði orðiö fyrir valinu sem utanríkis-
ráðherra. Nú er Bodström hins vegar
tekinn að vekja á sér athygli. Er hann
flutti sína jómfrúrræðu á Allsherjar-
þingi Sameinuðu þjóðanna í síðustu
viku réðst hann gegn utanríkisstefnu
Bandaríkjanna á þann hátt að einn af
fastafulltrúum Svía hjá S.Þ. krafðist
þess án árangurs aö utanríkisráðherr-
ann breytti ræðu sinni.
Bodström sagði m.a.: „I Mið-Amer-
íku hefur aldalöng kúgun leitt til bylt-
ingarástands. Það er fjarstæðukennt
að halda því fram að verkamennirnir,
bændurnir, stúdentamir og miðstétt-
irnar í Nicaragua, E1 Salvador og
Guatemala hafi risið upp vegna þess
að eitthvert útlent stórveldi, Bandarík-
in, leikur þýðingarmesta hlutverkið
þegar um það er að ræða að styðja við
bakið á harðstjórum sem eru að falli
komnir.” Talsmenn Bandaríkjastjóm-
armótmæltu ræðunni harðlega.
GAJ, Lundi