Dagblaðið Vísir - DV - 01.11.1982, Blaðsíða 14

14
DV. MANUDAGUR1. NOVEMBER1982.
Rakarastofan Klapparstíg
Sími 12725
Hárgreiðslustofan Klapparstíg
Tímapantanir
13010
II vm "
ss
w
!! breyta
ii til?
SS
ss
h
ss
ss
w
ss
ss
ss
! hárgreíðslustof a!!
ss___-____—
Opið laugardaga ki. 9—13.j
HELCU JOAKIMS
|| REYNIMEL 34, SÍMI21732 ^
Alltaf það nýjasta frá Ítalíu
FYRIR HERRA
IBuxur
I Gallabuxur
iSkór
I Bolir
Peysur
Bindi
Stígvél
Æfingagallar
AIRPORT
Laugavegi 23
021015
„Ef ekki er hægt eO koma kartöflum til neytenda á viðunandi hátt gegnum Grænmetisverslun iand-
búnaOarins þá veröur aö leita annarra leiöa."
Hvemig fást
góðar kartöflur?
Grein þessari er ætlaö aö vera
smá-innlegg í opinberu umræöu þá
er á sér stað um kartöflur og þaö sem
þeim viðkemur. Sem kartöflu-
ræktandi fylgist ég meö opinberum
fréttum og skrifum um kartöflurækt
og er vægt til oröa tekið ákaflega
óhress.
Oft á tíðum trúi ég vart augum eða
eyrum þegar ég innbyrði opinbera
umfjöllum um blessaðar kartöflum-
ar.
Sem svokallaður stórræktandi,
(þýöir trúlega, ræktar mikið, hvað
sem það er), þarf ég að þola að vera
rægður og sakaður um aö vera óhæf-
ur framleiðandi, eyðileggja kartöfl-
urnar með stórvirkum vélum og
jafnvel talinn vera að venja þjóðina
af því aö borða kartöflur. Mér er
kunnugt um aö á meðal forustu-
manna bænda er þeirri skoðun haldið
fram að hentugra sé að kartöflurækt
sé haldið sem hliðarbúgrein og þá
gjaman samhliða hefðbundinni land-
búnaðargrein, enda vandi þar á ferð-
um.
Ég er á annarri skoðun og þeirri
skoðun hefur eldú enn verið hnekkt af
einum eöa neinum meö skynsamleg-
um rökum. Ég held að þjóðinni væri
illa farið ef það skeði aö kartöflu-
neysla drægist saman. Kartaflan er
alltof holl og ódýr til að henni sé
kastaöáglæ.
Sérhæfð bú
Það sjá það flestir að blönduð bú í
landbúnaði eru á undanhaldi hvað
sem hver segir. Sérhæfð bú viröast
skila sér betur. Enda verður hver
bóndi að vita nokkum veginn hvað
hann er að gera. Það segir sig sjálft
að í margþættum búskap er það
lyfseðill á fangeisun hugans, ef bóndi
á nokkurn veginn að vera fær um
að sinna arðbæm búi af einhverju
viti. Ef bóndi á og verður að vera
þannig, þá er ég hættur. Stöldmm
aöeins viö. Hver segir aö það eigi að
vera þannig? Ekkiég.
Stærsti hluti af því sem heyrst
hefur og séð hefur verið er gagnrýni
á gæði íslensku kartaflnanna. Að
gæðum þeirra fari hrakandi, er helst
að kenna svokölluðum stórframleið-
endum. A fimm árum hef ég kynnst
mörgum sem stunda kartöflurækt,
bæði eingöngu og sem hlutabúgrein.
Gæðin ráðast ekki af stærð búanna.
Það er pottþétt. Það skal ég verja
hvar sem er og hvenær sem er. Það
er ekki víst að öllum landsmönnum
sé þaö ljóst að til að framleiða og
selja kartöflur þarf að framfylgja
lögum frá Alþingi sem segja að
Grænmetisverslun landbúnaöaríns
hafi einkasölu á kartöflum til þeirra
sem borða. Svo er ákveðið kerfi í
gangi sem á að sjá um að allt sé í
lagi. En svo er bara ekki allt í lagi og
Kjallarinn
Tryggvi L Skjaldarson
fólk. Við n jótum því miður ekki sann-
mælis. Það er víða pottur brotinn og
er of langt mál að telja upp hér. Er i.
raun svo fáránlegt að erfitt er að
trúa, að þetta sé ekki leiðindadraum-
ur. Það styttir í að það sé komið nógu
mikið efni í heila bók sem hægt væri
að kasta í jólabókaflóðið. Samstarfs-
nefnd um flokkun og meðferö kart-
aflna ætti að vera Ijóst að það verður
ekki liðið af hálfu svokaUaðra stór-
ræktenda að niðurstaða nefndarinn-
ar verði svipað rugl og í gUdi hefur
verið. Það er Uðin tíð.
Framfarir
Það er nokkuð ljóst að tU þess að
hægt sé að rækta kartöflur af ein-
hverju viti hérlendis verður að skapa
starfsgreininni viðunandi skUyrði.
Það þarf að koma kartöflum til neyt-
enda án teljandi skaða. Það þarf að
stórauka valfrelsi í verslunum. Það
þarf að halda upp Unnulausum
áróðri fyrir kartöflum. Reynslan
sýnir að ekki veitir af. Framfarir í
kartöflurækt hafa verið örar undan-
farin ár. Við höfum sérfræðinga sem
gera sitt besta til að stuðla að bættri
ræktun og meðferð.
Hverjum manni ætti að vera ljóst
að vélvæðing er og verður ekki um-
framleiöendum er kennt um.
Það var skipuð nefnd nú í sumar
sem er skipuð fuUtrúum bæði fram-
leiðenda og neytenda og aUt þar á
mUU. Eftir ákveðnum kerfum að
sjálfsögöu. Við framleiðendur erum
svo óheppnir að fjölmiðlamaður
bænda er formaður nefndarinnar. 1
hvert sinn sem hann opnar munninn
þá kennir hann stórræktendum um
lélega vöru. Og hélt að hann væri á
launum hjá mér og taldi víst að hann
þegði frekar en að tala um hluti sem
hann virðist ekki þekkja. Er til of
mikUs ætlast að maðurinn kynni sér
það sem hann talar um áður en hann
talar? Eða er manninum kannski
ekki sjálfrátt?
Fólk verður að skUja að svokallað-
ir stórræktendur eru ekki fúlmenni
sem reyna að troða hvaða drasU sem
er í poka og pranga inn á saklaust
flúin. Svo einhUða gagnrýni á stór-
ræktendur er ekkert annað en
óþverri. Auövitað er sjálfsagt að
gagnrýna okkur. Það er raunar heil-
brigt og veitir aðhald.
Hvort rækta eigi kartöflur
hérlendis yfirleitt er stórpóUtískt
mál. Hvort stunda eigi landbúnað
yfirleitt hérlendis má eflaust deila
um eins og annað. Eg er þeirrar
skoðunnar að framleiða eigi sem
mest af matvöru okkar hérlendis.
Um leið verður að stuðla að aukinni
framleiöni sem aftur á móti leiðir til
lækkandi vöruverðs. Ef ekki er hægt
að koma kartöflum tU neytenda á
viðunandi hátt í gegnum Grænmetis-
verslun landbúnaðarins þá verður að
leita annarra leiða.
Með vinsemd
Tryggvi L. Skjaldarson,
Þykkvabæ.