Dagblaðið Vísir - DV - 01.11.1982, Blaðsíða 13

DV. MANUDAGUR1. NOVEMBER1982.
13
18,8%, þar af útboösverk 2,1% og
1981 20,2%, þar af útboðsverk 7,1%.
Af þessu má sjá, að heldur vaxa
útboðsverkin, en greiðslur til verk-
taka án útboða eru aðallega fólgnar í
greiðslum til eigenda bifreiða og
tækja.
Hjá Hafnarmálastofnuninni hefur
hlutfall útboða af heildarfram-
kvæmdum verið sem hér segir: 1978
14,7%. 1979 14,6%. 1980 17,8%. (Þar
af innlend útboð 5%, en erlend 12%,
aðallega efni). 1981 voru útboð innan-
lands vegna framkvæmda 6 1/4%.
Vegageröin —
GreiðsJur
tíi verktaka
20J%,þaraf
útboðsverk
7,1% 1981.
Þetta hlutfall er allt of lágt.
Hjá Flugmálastjóm unnu verk-
takar 13% af verkefnum viö flug-
vaUagerð árið 1978, 24% 1979, 19%
1980 og 13,2% 1981.
Breyting á lögum
Nú er það svo, aö samkvæmt
lögum um skipan opinberra fram-
kvæmda frá 1970 á meginreglan aö
vera sú að útboö færu fram á vegum
ríkisins og ríkisstofnana. Ofan-
greindar upplýsingar um verulegar
framkvæmdir þriggja ríkisstofnana
sýna að því fer f jarri að þessi megin-
regla hafi verið framkvæmd.
TU að tryggja framkvæmd útboös-
stefnunnar sem meginreglu höfum
viö tveir þingmenn Sjálfstæðis-
flokksins, ég og Friörik Sophusson,
flutt frumvarp á Alþingi sem taka á
öll tvímæli af um það, útboð skuli
vera aðaireglan. Slíkt frumvarp
höfum við reyndar flutt áður, en það
hefur ekki náð fram að ganga.
Birgirísl. Gunnarsson
alþingismaður
Haraidur Ólafsson. — „Haraldur hlýtur þvi að Hta
svo á, að bestu framfarirnar séu fólgnar í þvi að
gera ekkineitt...."
Vilmundur Gyifason. — "Það þjóðfóiag, sem
Vilmundur er að biðja um, er stjórnieysisþjóðfóiag
Htiiia, óábyrgra eininga...."
„... þá er þaö rétt aö Alþýðubandalagið
^ hefur ekki treyst sér til þess að standa að
því að vísitölubinding launa verði afnumin án
þess að neitt komi í staðinn.”
varist áföUum og verið þjóðfélags-
lega arðbærar. Það þjóðfélag sem
Vilmundur er að biðja um, er stjóm-
leysisþjóðfélag UtUla, óábyrgra ein-
inga sem fylgja lögmálum markaðs-
ins út í ystu æsar og drepa niður fé-
lagslega samstöðu og félagslega sið-
menningu í landinu. Hann predikar
upplausn verkalýðsfélaga og sigar
meðlimum þeirra hverjum á aðra.
Það er nýtt stig þ jóöfélagslegs hnefa-
réttar sem magnar sundrungu og
ábyrgðarleysi. Lítið þjóðfélag eins
og þaö íslenska getur ekki þrifist til
lengdar nema þeir aöilar sem þar
taka ákvaröanir séu ábyrgir gerða
sinna og meti meira hagsmuni
þjóðarinnar í bráð og lengd heldur en
vinsæla sýndarhagsmuni einstakra
hópa eða landsvæða. Það getur held-
ur ekki þrifist sem sUkt, nema til
komi ákveðin samstaða meginstétta
samfélagsins um ákveðin grund-
vaUaratriöi. Kórvilla Vilmundar
liggur í því að hann vill beita aðferð-
um markaðsins á félagsleg samtök,
láta markaðinn nánast leysa þau upp
sem sUk. Samkeppnrmarkaðsins á
að ráða í Utlu frjálsu verkalýðs-
einingunum sem leiðir til þess að þær
myndu fljótlega heyja hatrammt
stríð innbyrðis. Við höfum þegar
kynnst forsmekki þessa. Gamla
jafnaðarstefnan, sem Vilmundur
hefur nú kvatt, byggði á félagslegri
samstööu og félagslegum átaka-
mætti. Markaðshyggja getur agað
fyrirtæki, þannig að þau hagi sér í
samræmi við þau lögmál sem ríkja á
hverjum markaði fyrir sig. Hvort
það er svo ætíð í samræmi viö þjóðar-
hag eða ekki læt ég Uggja á milli
hluta. En markaðshyggja í verka-
lýðshreyfingunni jafngildir skæru-
Uðaþjóðfélagi þar sem hver hópurinn
beitir markaðsstöðu sinni tU þess að
stilla þjóðfélaginu upp við vegg og
krefjast af því þess sem hann viU.
Svona þjóðfélagshugsjón skulum við
ekki kaUa jafnaðarstefnu, heldur
mUdu frekar misindisstefnu — eins-
konar tannlæknaþjóðfélag, þar sem
forréttindi og hnefarétturinn ráða.
Nú skal engan undra, þótt frama-
gjarn ungur krati reyni að verða
sér úti um einhverja hugsjón í
flokki sem sveiflast skoöanalega eins
og brók á snúru. Arftakar Jóns Bald-
vinssonar og Héðins Valdimarssonar
í forystu Alþýðuflokksins hafa tekið
sUku ástfóstri við pólitískan kjafta-
vaðal og hugmyndalegt harðUfi að ég
skU ólund Vilmundar með flokkinn
ákaflega vel. En niðurstöður hans
eruhroUvekjandi.
Haraldur
Hinn farandriddarinn sem varð á
vegi mínum í síðustu viku var Har-
aldur Ölafsson, varaþingmaður
Framsóknarflokksins. Þar er nú
ekki verið að reyna að smíða hug-
myndafræöi eða ræða um hugsjónir,
og þó notar hann sömu aðferð og VU-
mundur í því að koma sinni póUtísku
þversögn á framfæri. Hann talar
með mikilli vandlætingu um efna-
hagslegar ráðstafanir og aðgerðir og
gefur það fyUilega í skyn að aUt tal
um efnahagsöröugleika og minnk-
andi velferð séu hugarburður og
svartsýnisraus þunglyndra manna.
Síðan fylgir hin skarpa vísindalega
greining: efnahagsörðugleikarnir
margtöldu séu ekki af efnahagsleg-
um toga spunnir heldur pólitískum. í
framhaldi af því kemur svo þessi
gamla tugga um efnahagslegt
stefnuleysi ríkisstjórnar og krafan
um „samræmda stefnu í atvinnu- og
efnahagsmálum”. I einni setning-
unni prísar hann almenna efriahags-
lega velferð hér á landi og bölsótast
út í þá sem sjá hættu á ferðum. I
hinni skammar hann ríkisstjórnina
fyrir að hafa ekki gert nægilegar ráð-
stafanir í efnahagsmálum. Og þá er
ekki eftir annað en að finna söku-
dólginn og hann er að sjálfsögðu
samstarfsQokkar eða Qokksbrot
framsóknarmanna í ríkisstjórn.
Kostuleg er þessi setning: „Alþýðu-
bandalagið er sósialiskur Qokkur, í
orði kveðnu a.m.k., og þar af leiöandi
er það ekki margt sem hægt er við þá
að semja um. Ihaldssamar hugmynd-
ir þeirra í atvinnu- og efnahagsmál-
um eru þrándur í götu allra fram-
fara.” Nú vill svo til aö ég hef verið
viðstaddur Qestar efnahagsumræður
meðal ríkisstjórnarQokkanna sl.
þrjú ár. Mér er ekki kunnugt um það
hvaða framfaramáli Alþýðubanda-
lagið hefur beitt sér svona mikið á
móti, nema ef Haraldur Olafsson er
að meina grundvallarbreytingu á
vísitölunni. Ef hann flokkar það und-
ir framfaramál þá er það rétt að
Alþýðubandalagið hefur ekki treyst
sér til þess að standa að því að vísi-
tölubinding launa verði afnumin án
þess aö neitt annað komi í staðinn til
þess að verja iaunafólk gegn verð-
bólgu. Alþýðubandalagið hefur ekki
haldiö því fram, og gerir ekki, að
núverandi vísitölukerfi sé einhver
allsherjar trygging fyrir kaupmætti,
eöa það sé gallalaust. Það er af og
frá. Á meöan okkur tekst ekki að
draga meira úr veröbólgunni kallar
afnám verðbóta á laun á stéttastríð.
Vísitölumálið veröur að skoðast í
miklu víöara efnahagslegu og
pólitisku samhengi.
FramsóknarQokkurinn hefur verið
reiðubúinn til að standa að ráð-
stöfunum sem skert gátu kjör launa-
fólks. Á öðrum sviðum atvinnu- og
efnahagsmála hefur Framsóknar-
Qokkurinn beitt sér fyrir því að halda
hlutunum sem allra mest óbreyttum.
Viö getum tekiö nánast hvað sem er:
vaxta- og peningamál, landbúnaðar-
málin, stjórnun fiskveiða og stærð
fiskiskiptaQotans, öll stóru efna-
hagslegu strúktúrvandamál íslenska
hagkerfisins eru óleyst vegna neitun-
ar FramsóknarQokksins fyrst og
fremst. Alþýðubandalagið lagði m.a.
til að ákveðnar opinberar stofnanir
yrðu lagöar niður til sparnaðar. l>. ð
vildi meiri sveigjanleika í hagkertið
o.s.frv. Alit kom fyrir ekki. En
einstaklingar, svo ekki sé talað um
Qokka, hafa einkennilegan skilning á
framförum. Haraldur hlýtur því aö
líta svo á aö bestu framfarirnar séu
fólgnar í því að gera ekki neitt. Þeir
þjóðfélagslegu hagsmunir sem
FramsóknarQokkurinn er aö verja
leyfa engar breytingar. Fram-
sóknarflokkurinn hefur aldrei litið á
þjóðfélagið sem eina heild, heldur
sem einangraða skika sem ekkert
eiga sameiginlegt nema SlS. Alþýðu-
bandalagiö hefur ítrekaö og hvað eft-
ir annað krafist breytinga á gerð ís-
lensks efnahags- og atvinnulífs. Það
hefur fært gild rök fyrir því aö um
framfarasókn geti ekki verið að ræða
á þeim grundvelli sem efnahagslífið
hvílir nú á. Það hefur leitað póli-
tískra bandamanna innan ríkis-
stjórnarinnar til breytinga á efna-
hagskerfinu í smáu sem stóru.
Undantekningalítið hefur Fram-
sóknarQokkurinn verið sá aðili sem
sagt hefur sitt klassískanjet. En það
er að sjálfsögðu í fullu samræmi viö
það pólitiska öfugmæli sem einkenn-
ir hugsun Haraldar Olafssonar að
halda því fram aö hjá slíkum Qokki
sé helst að finna þá víðsýni og þaö
pólitíska þrek sem nauðsynlegt er til
leiðsagnar í efnahagslegum og
þjóðfélagslegum framfaramálum Is-
lendinga.
Þröstur Ólafsson,
aðstoðarmaður f jármálaráðherra.
i